„Bretland“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip |
m Tók aftur breytingar 212.30.213.194 (spjall), breytt til síðustu útgáfu Syum90 |
||
Lína 57:
}}
'''Hið sameinaða konungsríki Stóra-Bretlands og Norður-Írlands''' ([[enska]]: ''United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland'') oftast þekkt á [[Ísland]]i sem '''Bretland''' eða '''Stóra Bretland''' er land í vestur [[Evrópa|Evrópu]]. Landið nær yfir megnið af [[Bretlandseyjar|Bretlandseyjum]] fyrir utan [[Ermarsundseyjar]], [[Mön (Írlandshafi)|Mön]] og meiri hluta [[Írland]]s. Bretland skiptist í [[England]], [[Wales]], [[Skotland]] og [[Norður-Írland]]. Bretland á ekki [[landamæri]] að öðrum löndum fyrir utan landamæri [[Norður-Írland]]s og [[Írska lýðveldið|Írska lýðveldisins]] en er umkringt af [[Atlantshaf]]i, [[Norðursjór|Norðursjó]], [[Ermarsund]]i og [[Írlandshaf]]i. [[Ermarsundsgöngin]] tengja Bretland og [[Frakkland]].
Á [[Íslenska|íslensku]] hefur skapast sú venja að kalla ríkið Bretland en stærstu [[eyja|eyjuna]], meginland Englands, Skotlands og Wales, Stóra-Bretland. Hafa ber í huga að sú nafngift getur verið ruglandi þar sem ríkið Bretland nær einnig yfir [[Norður-Írland]] sem er á Írlandi („Litla-Bretlandi“). Stóra-Bretland er ekki nema stærsta eyja Bretlands (og Bretlandseyja allra).
Í Bretland er [[þingræði]] og [[þingbundin konungsstjórn]] og [[Elísabet 2.]] er [[þjóðhöfðingi]]nn. [[Ermarsundseyjar]]nar og [[Mön (Írlandshafi)|Mön]] eru svokallaðar [[krúnunýlendur]] og eru ekki hluti af Bretlandi þrátt fyrir að vera í konungssambandi með því. Bretland ræður yfir fjórtán [[hjálenda|hjálendum]] sem allar voru hluti af [[Breska heimsveldið|breska heimsveldinu]]. Það var það stærsta sem sagan hefur kynnst og náði hátindi á [[Viktoríutíminn|Viktoríutímanum]] á seinni hluta [[19. öld|19. aldar]] og fyrri hluta [[20. öld|20. aldar]].
Bretland er þróað land og hefur [[Lönd eftir landsframleiðslu (nafnvirði)|sjötta stærsta]] hagkerfi í heimi eftir nafnvirði landframleiðslu. Það var fyrsta iðnvædda landið í heiminum. Bretland er meðlimur í [[Evrópusambandið|Evrópusambandinu]], [[Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna|Öryggisráði Sameinuðu þjóðanna]], [[Breska samveldið|Breska samveldinu]], [[G8]], [[Efnahags- og framfarastofnunin|OECD]], [[Atlantshafsbandalagið|NATO]] og [[Alþjóðaviðskiptastofnunin|WTO]].
== Saga ==
{{aðalgrein|Saga Bretlands}}
[[Mynd:Sadler, Battle of Waterloo.jpg|thumb|left|[[Orrustan við Waterloo]] markaði lok [[Napóleonsstríð]]a.]]
[[Mynd:The British Empire1.png|thumb|left|Landsvæði sem á einhverjum tímapunkti tilheyrði breska heimsveldinu.]]
| |||