„Bretónska“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip |
|||
Lína 1:
{{Tungumál
[[Mynd:Bretagne-Position.png|thumb|150px|left|Bretaníuskagi, rauður á mynd]][[Mynd:Breton dialectes.svg|thumb|250px|right|Bretónskar mállýskur]]'''Bretónska''' er keltneskt tungumál sem enn er talað á [[Bretanía|Bretaníuskaga]], vestasta hluta [[Frakkland]]s. Bretónska er náskyld velsku og kornísku. Bretónska var töluð á öllum Bretaníuskaganum þegar Júlíus Sesar bar að garði, og hún var mál menntamanna og yfirstétta langt fram á miðaldir. Um aldamótin 1900 voru um milljón manns sem aðeins töluðu bretónsku, en nú eru aðeins um 300 þúsund mælendur sem nota málið daglega, en þeir eru allir tvítyngdir.▼
|nafn=Bretónska
|nafn2= Brezhoneg|
|ættarlitur=Indóevrópskt
|ríki= [[Frakkland]]
|svæði=[[Bretanía]]
|talendur=210.000 í Bretaníu, 16.000 í [[Île-de-France]]
|ætt=[[Indóevrópsk tungumál|Indóevrópskt]]<br />
[[Keltnesk tungumál|Keltneskt]]<br />
[[Eyjakeltnesk tungumál|Eyjakeltneskt]]<br />
[[Brýþonsk tungumál|Brýþonskt]]<br />
'''Bretónska'''
|stafróf=[[Latneskt stafróf]]
|þjóð=Ekki viðurkennt samkvæmt frönskum lögum
|iso1=bre
|iso2=bre}}
[[Mynd:Breton dialectes.svg|thumb|250px|left|Bretónskar mállýskur]]
▲
Nú um stundir þykir mönnum sem framið hafi verið eins konar þjóðarmorð á Bretónum á 19. og 20. öld, þar sem tungan var bönnuð. Fyrir fáeinum árum breyttu Frakkar stjórnarskránni á þá lund, að tungumál lýðveldisins er aðeins eitt. Hins vegar hefur orðið mikil vakning á undanförnum árum, hún hófst í raun um 1970 með Alan Stivell hörpuleikara sem söng á málinu og varð heimsfrægur. Nú er mikið ritað og rokkað á máli þessara frumbyggja Evrópu, enda svíður mönnum sárt framkoma franskra stjórnvalda í garð þessa minnihluta.
Með framtaki félagasamtaka og duglegra manna á Bretaníu hefur nú verið unnt að tryggja að kennt er á bretónsku frá forskólastigi til doktorsstigs, en það er í raun gert í trássi við frönsk landslög. Reiknað er með að mælendum fækki (vegna aldurs) til ársins 2010 en upp úr því fari þeim fjölgandi á ný.
== Tengill ==
|