„Silla (jarðfræði)“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
EmausBot (spjall | framlög)
m Bot: Flyt 2 tungumálatengla, sem eru núna sóttir frá Wikidata á d:Q830230
Orðalagsbreytingar
 
Lína 1:
[[Mynd:La Palma - El Paso - Caldera de Taburiente (Roque de Los Muchachos) 02 ies.jpg|thumbnail|300px|[[Caldera de Taburiente]], [[La Palma]], [[Kanaríeyjar]] ]]
{{Commonscat|Sills (geology)|Silla (jarðfræði)}}
[[Mynd:Sill-en.svg|thumbnail|Silla (rauð) sem troðist hefur inn á milli jarðlaga. Aðfærsluæð sillunnar er einnig sýnd.]]
'''Silla''' (á ensku: ''sill'') er láréttur [[kviku]]gangur. Fyrirbærið nefnist líka '''laggangur, innskotslag''' eða '''træða'''.
 
==Myndun==
SillurSilla, lárétt [[innskot]], verðaverður til þegar [[kvikabergkvika]] troðirtreður sér inn í sem næst lárétta eða lítt hallandi sprungu djúpt í jörðu eða lagmót, t.d. á milli [[hraun]]laga eða þegar slíka sprungur myndast sem fyllist kviku. <ref name="Ari Trausti">Ari Trausti Guðmundsson, Ragnar Th. Sigurðsson: ''Íslenskur jarðfræðilykill.'' Reykjavík, Mál og Menning, 2004</ref>
 
==Útlit og einkenni==
Sillur geta verið mjög líklíkar hraunlögum og oft er ekki auðveldauðveltgreinastgreina þar á milli þeirra. EnEin helstu einkennin eru mylsna ofan og undir sillunum sem eru tákn átaka við grannbergið (innskotabrotaberg). einsAnnað ogeinkenni eru glerjaðir, snöggkældir skriðfletirsnertifletir næst grannberginu, bæði ofan á sillunni og undir henni. <ref name="Ari Trausti"/><ref name="Sigurður">Sigurður Steinþórsson. ''„Hvað eru berggangar og hvers vegna halla þeir oft út á aðra hliðina?“'' Vísindavefurinn, 9. janúar 2003. Sótt 22. nóvember 2015. http://visindavefur.is/svar.php?id=2990.</ref>
 
Í sillunumsillum finnster oftast líka [[stuðlun]] sem oft er venjuleganær lóðrétt, hins vegar fer lögun stuðlar í hraunlögumeða eftirhornrétt áttá kælingunnarkælingarflötinn.<ref name="Ari Trausti"/>
 
Á Íslandi er þykkt sillanna á bilinu 1-100 m, bergið í þeim er í flestum tilfellum [[basalt]], [[líparít|rýólít]] en getur líka verið [[djúpberg]] (t.d [[granít]] eða [[díórít]]). <ref name="Ari Trausti"/>
 
==Staðsetning==
BaraSillur þegarmyndast rofdjúpt ogí veðrunjörðu. hafaÞær brotiðkoma niðurekki eldstöðvarí umljós langanfyrr aldur,en geturveðrun maðurog séðrof sillurnarhafa rofið burtu jarðlögin sem ofan á liggja. Þær komafinnast fyrireinkum í leifumrótum gamlargamalla megineldstöðvarmegineldstöðva og í þeirragrennd nánd af því aðvið þær enda eru hlut innraþær kerfisinshluti eldstöðvarinnareldstöðvakerfisins.<ref name="Ari Trausti"/><ref name="Sigurður"/>
 
Dæmi eruum tilsillur sýniseða jafnvellagganga áer ferðt.d. umað finna innan [[Reykjavík]]ur ([[Viðeyjareldstöð]], og í nágrenni borgarinnar[[Stardalseldstöð]]). ogSillur sérstaklegafinnast margalíka finnstvíða á [[Austfirðir|Austfjörðum]] og á Austurlandi þar sem jöklunumrof tókst(einkum jökulrof) hefur fjarlægafjarlægt í kringum 2.000 m af bergi ofan af jarðlagastaflanum.<ref name="Ari Trausti"/>
 
==Tilvísanir==
<references/>
 
 
 
 
[[Flokkur:jarðfræði]]