|
[[Mynd:2006-05-21-153901 Iceland Stórinúpur.jpg|thumbnail|300px|[[Hekla]] er mjög ung megineldstöð]]
[[Mynd:LassenPeakNorthEastSide.jpg|thumbnail|300px|[[Lassen]], megineldstöð í Bandaríkjunum]]
[[Mynd:Askja.jpg|thumbnail|300px|[[Askja (fjall)|Askja]] stendur undirber nafn sittmeð rentu.]]
[[Mynd:Igneous structures.jpg|thumbnail|left|[[Eldstöðvarkerfi|Eldstöðvakerfi]]ð]]
Þegar útkulnaðar megineldstöðvar á [[Austurland]]i voru rannsakaðar komu í ljós fimm æviskeið þeirra, s.br. í [[Dyrfjöll|Dyrfjallaeldstöðinni]].<ref name="vegvísir">Snæbjörn Guðmundsson, ''Vegvísir um jarðfræði Íslands. '' Reykjavík, Mál og Menning, 2015, 149</ref>
Fyrst myndast grunnur eldstöðvarinnar þegar frumstæð [[Basalt|basalthraun]] taka að renna.<ref name="vegvísir"/>ÁÍ byrjun getur verið til bara sprungkerfið – eins og er núna t.d. áí [[Grímsnes]]i - en þegar [[Kvika|kvika]] nær oft að koma upp um sprungurnar úr yðrumiðrum jarðar, getur með tímanum þróast mjög þétt gangaþyrping og hún breyst í grunnstæð [[Innskot|innskot]], t.d. [[Silla|sillur]] eða [[bergeitill|eitla]]. Haldi innskotavirkni og tíð eldgos áfram, byggjastbyggist upp eldstöð á yfirborðinu og kvikan sem hreiðrar um sig, ýmist storkin eða hlutbráðin, jafnvel albráðin myndar [[kvikuhólf]].<ref name="Ari Trausti"/>Þá er eldstöðin þegar komin yfir á næsta skeið og byrjar að senda frá sér þróaðri, súr hraun og ösku. Á Íslandi er næsta stigið oftast upphleðslanupphleðsla stórastórs eldfjalls sem er að mestu leyti samsett úr basaltlögum. Svo eldasteldist eldstöðin og þá verður skyndilega gríðarmíkið [[sprengigós]] – eins og gerðist síðast í [[Askja (fjall)|Öskju]] 1875 -, þak eldstöðvarinnar hrynur og umfangsmikil [[Sigketill|askja]] myndast. Að lokum, fyllist askjan af yngri hraunum sem meira og minna drekkja eldstöðinni.<ref name="vegvísir"/>
==Megineldstöðvar á Íslandi==
| 