„Ölgerðin Egill Skallagrímsson“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Olgerdin (spjall | framlög)
Textabreyting
Lína 1:
'''Ölgerðin Egill Skallagrímsson''' er [[Ísland|íslenskur]] [[drykkur|drykkjaframleiðandi]], elsta starfandi [[bruggverksmiðja]] landsins og [[heildsala]] með mat og drykk. Fyrirtækið var stofnað [[17. apríl]] [[1913]] af [[Tómas Tómasson (bruggmeistari)|Tómasi Tómassyni]] sem hóf framleiðslu á [[Egils Malt|maltöli]]. íÍ kjallarafyrstu ífór húsinustarfsemi [[Þórshamar|Þórshamri]].Ölgerðarinnar HannEgils fórSkallagrímssonar síðarfram í námtveimur í [[bruggun]] og fyrirtækið flutti 1917herbergjum í sérsmíðaðkjallara húsnæðiÞórshamarshússins við [[Njálsgata|Njálsgötu]]Templarasund þarí semReykjavík, þaðen varþau staðsetthafði lungannTómas aftekið 20.á öldinnileigu. [[Léttöl]]iðÍ [[Egilsdag Pilsner]]er komþað áhús markaðí samaeigu árAlþingis. enÁri [[bannárin|áfengisbann]]síðar gekkflutti fyrirtækið í gildiThomsenshúsið 1915við Tryggvagötu og eftirvið það varstækkaði bannað að framleiða áfengt [[öl]] með meira en 2,25% vínandamagn. Fyrirtækið réð gjarnan bruggmeistara frá Þýskalandi og Danmörkuathafnasvæðið til að hafa yfirumsjón með ölframleiðslunni, en fyrirtækið fékkst líka við [[gosdrykkur|gosdrykkjagerð]] (sbr. [[Egils appelsín]])muna.
 
Umsvifin voru ekki mikil í fyrstu. Suðuketillinn var einungis 65 lítrar og flöskunum var lokað með því að þrýsta tappa ofan í þær með flötum lófa og binda fyrir með vír. Fyrsta framleiðsluárið seldi Ölgerðin um 38 þúsund lítra, mest Maltextrakt og Hvítöl. Íbúar Reykjavíkur voru þá um 13 þúsund talsins.
Í fyrstu fór starfsemi Ölgerðarinnar Egils Skallargrímssonar fram í tveimur herbergjum í kjallara [[Þórshamarshússins við Templarasund]] í Reykjavík, en þau hafði Tómas tekið á leigu. Í dag er það hús í eigu [[Alþingis]]. Ári síðar flutti fyrirtækið í [[Thomsenshúsið við Tryggvagötu]] og við það stækkaði athafnasvæðið til muna. Árið 1917 keypti Tómas hús við Njálsgötu og á næstu árum keypti hann einnig nærliggjandi lóðir og hús við Grettisgötu og Frakkastíg, en þar reisti hann fullkomna ölgerð. Á árunum 1924-1928 voru tekin í notkun þar bæði ölsuðuhús og gerkjallari.
 
Léttölið Egils Pilsner kom á markað sama ár en áfengisbann gekk í gildi 1915 og eftir það var bannað að framleiða áfengt öl með meira en 2,25% vínandamagn. Gjarnan voru ráðnir bruggmeistarar frá Þýskalandi og Danmörku til að hafa yfirumsjón með ölframleiðslunni, en fyrirtækið fékkst líka við gosdrykkjagerð (sbr. Egils appelsín).
Eins og nafn fyrirtækisins gefur til kynna var upphaflega stefnt að ölgerð fyrst og fremst. Eins og áður segir var fyrsta framleiðsluvara Ölgerðarinnar Egils Maltextrakt, sem nýtur enn í dag mikilla vinsælda meðal Íslendinga og telja margir að drykkurinn sé ómissandi, ásamt [[Egils Appelsíni]], á jólum og páskum. Framleiðsla á síðarnefnda drykknum hófst á 6. áratugnum. Framleiðsla á [[Egils Pilsner]] hófst árið 1917 aðeins fjórum árum eftir stofnum Ölgerðarinnar. Fyrirtækið var það fyrsta sem fékk undanþágu til framleiðslu á áfengu öli á Íslandi á [[Síðari heimsstyrjöld|stríðsárunum]] þegar það framleiddi [[Polar Ale]] fyrir breska setuliðið. Frá 1951 framleiddi það [[Polar Beer]] fyrir [[Varnarliðið]] á [[Keflavíkurstöðin]]ni og síðan [[Export Beer]] sem landsmenn kölluðu almennt [[Egill sterki|Egil sterka]]. Eftir að bjórbanninu var aflétt 1989 hefur aðalsöluvara bruggverksmiðjunnar verið [[Egils Gull]].
 
Tómas Tómasson hélt til Kaupmannahafnar árið 1915 til að læra ölgerð við Bryggeriet Stjernen sem og í Þýskalandi. Þar dvaldi hann að mestu næstu tvö árin. Heimkominn árið 1917 festi hann kaup á fyrstu húseigninni við Njálsgötu á reitnum milli Njálsgötu, Frakkastígs og Grettisgötu sem síðar hlaut nafnið „Ölgerðartorfan“, en fyrirtækið var staðsett þar lungann af 20. öldinni. Á árunum 1924-1928 voru tekin í notkun þar bæði ölsuðuhús og gerkjallari.
Framleiðsla gosdrykkja hófst árið 1930 er Ölgerðin keypti gosdrykkjaverksmiðjurnar Síríus og Kaldá. Ölgerðin var gerð að hlutafélagi tveimur árum síðar, er það var sameinað [[Ölgerðinni Þór hf.]], sem þá hafði verið starfrækt í tvö ár. Þór hafði byggt ölgerðarhús við Rauðarárstíg en rekstur þess var lagður niður við sameininguna.
 
Næstu árin byggði hann þar upp fullkomið ölgerðarhús og gerjunar- og átöppunaraðstöðu, meðal annars með því að kaupa notaðan tækjabúnað frá Þýskalandi sem var í rjúkandi rúst vegna fyrri heimsstyrjaldarinnar.
Eftir að Tómas féll frá árið 1978 ráku synir hans, Jóhannes og Tómas Agnar, Ölgerðina Egil Skallagrímsson í tæpan aldarfjórðung. Þeir ákváðu hins vegar árið 2000 að selja hlut fjölskyldunnar og var samið í árslok við Íslandsbanka-FBA, eins og [[Glitnir]] hét þá, og fjárfestingarfélagið Gildingu. Eigendaskipti urðu í apríl 2002 er Lind ehf., dótturfélag [[Danól ehf.]], keypti Ölgerðina. Rekstur Lindar var sameinaður Ölgerðinni í byrjun árs og við þann samruna jókst vöruúrval Ölgerðarinnar til muna. Árið 2007 keyptu síðan Októ Einarsson og Andri Þór Guðmundsson Ölgerðina ásamt Kaupþingi sem síðar seldi sinn hluta til nokkurra stjórnenda fyrirtækisins.
 
Árið 1926 fór sala Ölgerðarinnar í fyrsta sinn yfir milljón flöskur á einu ári. Sama ár kom Kristján X. Danakonungur í opinbera heimsókn til Íslands. Dönsku blaðamennirnir í fylgdarliði konungs kunnu vel að meta Egils Pilsnerinn og drukku hann alla ferðina. Í kjölfarið fékk Ölgerðin rétt til að kalla sig „konunglegt ölgerðarhús“.
Ölgerðin Egill Skallagrímsson framleiðir 20 miljón lítra af drykkjarvörum árlega sem gerir hana að næst stærsta drykkjarvöruframleiðanda á landinu og hálfdrætting Vífilfells sem tilverkar 40 milljón.
 
Eins og nafn fyrirtækisins gefur til kynna var upphaflega stefnt að ölgerð fyrst og fremst. Eins og áður segir var fyrsta framleiðsluvara Ölgerðarinnar Egils Maltextrakt. Árið 1955 kom appelsínið til sögunnar. Fyrsta aldarfjórðunginn voru ýmsar tilraunir gerðar til að útbúa appelsínugosdrykki, en enginn þeirra átti roð í Sanitas-appelsínið. Þetta olli Ölgerðarmönnum talsverðu hugarangri. Árið 1955 bjó Sigurður Sveinsson, starfsmaður Ölgerðarinnar, til blöndu sem samstundis féll í kramið hjá Íslendingum og hefur upp frá því gnæft yfir aðra slíka drykki. Óvíst er hvort unnt væri að halda íslensk jól án appelsíns og maltöls.
 
 
 
Eins og nafn fyrirtækisins gefur til kynna var upphaflega stefnt að ölgerð fyrst og fremst. Eins og áður segir var fyrsta framleiðsluvara Ölgerðarinnar Egils Maltextrakt, sem nýtur enn í dag mikilla vinsælda meðal Íslendinga og telja margir að drykkurinn sé ómissandi, ásamt [[Egils Appelsíni]], á jólum og páskum. Framleiðsla á síðarnefnda drykknum hófst á 6. áratugnum. Framleiðsla á [[Egils Pilsner]] hófst árið 1917 aðeins fjórum árum eftir stofnum Ölgerðarinnar. Fyrirtækið var það fyrsta sem fékk undanþágu til framleiðslu á áfengu öli á Íslandi á [[Síðari heimsstyrjöld|stríðsárunum]] þegar það framleiddi [[Polar Ale]] fyrir breska setuliðið. Frá 1951 framleiddi það [[Polar Beer]] fyrir [[Varnarliðið]]varnarliðið á [[Keflavíkurstöðin]]niKeflavíkurstöðinni og síðan [[Export Beer]] sem landsmenn kölluðu almennt [[Egill sterki|Egil sterka]]. Eftir að bjórbanninu var aflétt 1989 hefur aðalsöluvara bruggverksmiðjunnar verið [[Egils Gull]].
 
Framleiðsla gosdrykkja hófst árið 1930 er Ölgerðin keypti gosdrykkjaverksmiðjurnar Síríus og Kaldá. Ölgerðin var gerð að hlutafélagi tveimur árum síðar, er þaðhún var sameinaðsameinuð [[Ölgerðinni Þór hf.]], sem þá hafði verið starfrækt í tvö ár. Þór hafði byggt ölgerðarhús við Rauðarárstíg en rekstur þess var lagður niður við sameininguna.
 
Eftir að Tómas féll frá árið 1978, níræður að aldri, ráku synir hans, Jóhannes og Tómas Agnar, Ölgerðina Egil Skallagrímsson í tæpan aldarfjórðung. ÞeirÁrið 2000 ákváðu hins vegar árið 2000þeir að selja hlut fjölskyldunnar og var samið í árslok við Íslandsbanka-FBA, eins og [[Glitnir]] hét þá, og fjárfestingarfélagið Gildingu. Eigendaskipti urðu í apríl 2002 er Lind ehf., dótturfélag [[Danól ehf.]], keypti Ölgerðina. Rekstur Lindar var sameinaður Ölgerðinni í byrjun árs og við þann samruna jókst vöruúrval Ölgerðarinnar til muna. Árið 2007 keyptu síðan Októ Einarsson og Andri Þór Guðmundsson Ölgerðina ásamt Kaupþingi sem síðar seldi sinn hluta til nokkurra stjórnenda fyrirtækisins.
 
Ölgerðin Egill Skallagrímsson framleiðir 45 miljónir lítra af drykkjarvörum árlega, þar af eru 10 milljónir lítra bruggaðar í Ölsuðunni.