„Slavnesk tungumál“: Munur á milli breytinga

'''Slavnesk tungumál''' eru hópur skyldra [[indóevrópsk tungumál|indóevrópskra mála]] sem töluð eru af [[Slavar|Slövum]], mest í [[Austur-Evrópa|Austur-Evrópu]], á [[Balkanskaginn|Balkanskaganum]], í [[Mið-Evrópa|Mið-Evrópu]] og [[Norður-Asía|Norður-Asíu]]. ÞauÞeir sem tala slavenskslavnesk tungumál eru um 315 milljónir samtals.

Oftast er slavneskum tungumálum skipt í þrjár greinar á landafræðilegumlandfræðilegum og ættfræðilegum grunni:

Slavnesk tungumál eiga rætur sínar að rekja til [[frumslavneska|frumslavnesku]], sem á sinn uppruna í [[frumindóevrópska|frumindóevrópsku]], forfaðirformóður allra indóevrópskra tungumála. Stigið milli frumindóevrópsku og frumslavnesku var [[frumbaltóslavneska]], en á tímanum þegar hún var töluð þróuðust margir sameiginlegir eiginleikar hvað varðar hljóðfræði, beygingarfræði, orðaforða og orðaröð. Því eru [[baltnesk tungumál|baltnesk]] og slavnesk tungumál náskyldustskyldust allra indóevrópskra tungumálagreina. Talið er að frumslavneska hafi orðið aðgreind frá frumbaltóslavnesku á tímabilinu 1500–1000 f.Kr.

Víða voru rétttrúaðir Slavar neyddir til að tala [[fornkirkjuslavneska|fornkirkjuslavnesku]] í stað móðurmáls síns. Mörg slavnesk tungumál hafa því tekiðfengið orð úr fornkirkjuslavnesku, í miklum mæli orð sem lýsa óhlutbundumóhlutbundnum hugtökum. Í kaþólskum löndum var ástandið nokkuð öðruvísi en þar voru mörg orð tekin úr [[latína|latínu]]. Pólska endurreisnarskáldið [[Jan Kochanowski]] skrifaði á móðurmáli sínu, ásamt króatískum [[barokk]]höfundum sem voru virkir á [[16. öld]]. Fyrir þennan tíma hafði pólskan tekiðfengið mörg orð úr latínu á svipaðan hátt og rússneskan myndi gera nokkru seinna.

Þó að fornkirkjuslavneska hindraði notkun á móðurmálum kom hún líka í veg fyrir áhrif að utan og stuðlaði að slavneskum bókmenntum. Eingöngu króatískar bókmenntir ná eins lengilangt aftur og þær kirkjuslavneskarkirkjuslavnesku. EinnEitt elsta handrit á króatísku er [[Vinodol-lögbók]]in en þróun bókmennta á tungumálinu hélt áfram í gegnum [[endurreisn]]ina þangað til króatíska var stöðluð árið [[1830]]. Samt var mikið af textunumtextum sem skrifaðir voru frá 1300 til 1500 á blöndu móðurmála og fornkirkjuslavnesku eins og tíðkaðist í Rússlandi og annars staðar á þeim tíma.

Mikilvægasti forngripur króatískukróatískra bókmennta er [[Baška-taflan]] frá 11. öldinniöld. Hún er stór steintafla sem var fundinfannst í litilli kirkju á eyjunni [[Krk]] við [[Króatía|Króatíu]]. Textinn á töflunni er að mestu leyti skrifaður á [[tjakavíska| tjakavísku]], mállýsku sem var rituð með [[glagólitískt stafróf|glagólitíska stafrófinu]].

Nýlegri áhrif á slavneskuslavnesk málinmál eru svipuð þeim sem snertu önnur tungumál og réðust af pólitískum tengslum Slava. Á [[17. öld]] voru mörg þýsk orð tekin inn í rússnesku vegna beinabeinna samskipta milli Rússa og þýskra aðflytjenda í Rússlandi. Á tíma [[Pétur mikli|Péturs mikla]] voru tengsl við Frakkland sterk og því komukom mikið af frönskum orðum og [[lánsþýðing]]um inn í málið. Verulegur fjöldi þessara orða er enn notaður í dag og leysti gömul slavnesk tökuorð af hólmi. Hins vegar á [[19. öld]] var það rússneskan sem hafði áhrif á hin slavnesku málin á einaneinn eða annan hátt.

Slavnesk tungumál eru furðulega einsleit miðað við aðrar indóevrópskar tungumálaættirmálaættir (t.d. [[germönsk tungumál|germönsk]], [[rómönsk tungumál|rómönsk]] og [[indóírönsk tungumál]]). Þangað til svo seint semá [[10. öld|10. aldaröld]] var slavneska eitt tungumál með nokkrar gagnkvæmt skiljanlegar mállýskur. Í samanburði við flest önnur evrópsk tungumál eru þau slavnesk mál frekar íhaldssöm, sérstaklega hvað varðar beygingarendingar. Flest slavnesk tungumál hafa ríkt beygingarkerfi sem varðveitir mikið af frumindóevrópskum beygingarmyndum.