„Hagfræði“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 3:
'''Hagfræði''' er [[félagsvísindi|félagsvísindagrein]] sem fæst við það hvernig [[maður|einstaklingar]], [[fyrirtæki]] og [[samfélag|samfélög]] stjórna og ráðstafa takmörkuðum [[aðföng]]um og [[gæði|gæðum]] með það að markmiði að auka velsæld sína. Hagfræðingar rannsaka meðal annars hvernig [[framleiðsla|framleiðendur]] og neytendur skiptast á gæðum og framleiðsluþáttum, hvernig hagrænir hvatar hafa áhrif á ákvarðanatöku, hvernig starfsemi í samfélögum þróast yfir tíma og hvernig [[ríkisvald|yfirvald]] getur haft áhrif á ráðstöfun aðfanga og gæða.
 
Helsta forsenda flestramargra hagfræðilíkana er að einstaklingar hugsi rökrétt og að fyrirtæki hafi það eina markmið að hámarka hagnað. Að þessum forsendum gefnum komast ríkjandi hagfræðikenningar að þeirri niðurstöðu að [[markaður|markaðir]] séu venjulega [[Pareto-hagkvæmni|hagkvæmasta]] leiðin til að stýra efnahagsstarfsemi en að inngrip af hálfu ríkisvalds geti stundum bætt niðurstöðu markaða. [[Hagvöxtur|Hagvöxt]] má auka með auknum sparnaði, hagkvæmni og tækni, og ríkisvald getur, að minnsta kosti til skamms tíma, haft áhrif á hagstærðir á borð við [[verðbólga|verðbólgu]] og [[atvinnuleysi]]. [[Rekstrarhagfræði]] fæst við rannsóknir á einstökum mörkuðum en [[þjóðhagfræði]] á hagkerfum í heild sinni.
 
[[Heimspeki]]ngar hafa skrifað um hagfræðileg málefni frá [[fornöld]], en hagfræðin varð til sem eiginleg fræðigrein á [[18. öld]]. [[Adam Smith]], [[David Ricardo]], [[Thomas Malthus]] og fleiri tilheyrðu klassíska tímabilinu í hagfræði. Nýklassísk hagfræði bætti á kenningar þeirra með jaðargreiningu og forsendunni um hagræna rökvísi. Nútíma [[þjóðhagfræði]] varð til í byrjun [[20. öld|20. aldar]] og varð að miklu leyti vinsæl fyrir tilstuðlan [[John Maynard Keynes]]. Í dag starfa hagfræðingar á ýmsum sviðum atvinnulífsins og sem ráðgjafar við opinbera stefnumótun.</onlyinclude>