„Przewalski hesturinn“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 18:
| range_map_caption = Heimkynni Przewalski hestsins
}}
'''Prezewalski Hesturinn''' ([[fræðiheiti]]: ''Equus ferus przewalskii'') er [[spendýr]] af [[hestasætt]]. Przewalski hesturinn eða ''Dzungarian'' hesturinn er mjög sjaldgæfur og er í útrýmingarhættu af þeim villtu hestunum sem eru innfæddir á sléttum Mið-Asíu. Hesturinn var útdauður á sléttum [[Mongólía|Mongólíu]] en síðasti hesturinn sást árið 1966, en þeir hafa nýlega sést aftur í þjóðgarðinum Khustain Nuruu í Mongólíu. Przewalski hesturinn er nefndur eftir rússneska landfræðingnum og landkönnuðinum [[Nikolai Przevalsky]].
 
Flest villt hross í dag svo sem [[American Mustang]] eða [[Australian Brumby]] eru komnir af húsdýra hestum sem sluppu og aðlöguðust lífinu í villtri náttúrunni. Hinsvegar hefur Przewalski hesturinn aldrei verið tamin og er en þann dag í dag eini villti hesturinn sem hefur aldrei verið taminn. Przewalski hesturinn er einn af þremur þekktum undirtegund af ''Equus ferus'', þeir eru ''Equus ferus caballo'' og útdauða tegundin ''tarpan equus ferus ferus'' sem hafa þó verið tamndirtamdir. Þó eru enþáennþá til einhverjar ótamndarótamdar tegundir í heiminum í dag, m.ameðal annars þrjár tegundir af [[Sebrahestur|sebrahestum]], ýmsum undirtegundum Afrísku asnanna, villtu mongólíu asnanna og villtu asnanna í Tibet.
Przewalski hesturinn er nefndur eftir rússneska landfræðingnum og landkönnuðinum Nikolai Przevalsky.
 
Flest villt hross í dag svo sem American Mustang eða Australian Brumby eru komnir af húsdýra hestum sem sluppu og aðlöguðust lífinu í villtri náttúrunni. Hinsvegar hefur Przewalski hesturinn aldrei verið tamin og er en þann dag í dag eini villti hesturinn sem hefur aldrei verið taminn. Przewalski hesturinn er einn af þremur þekktum undirtegund af Equus ferus, þeir eru Equus ferus caballo og útdauða tegundin tarpan equus ferus ferus sem hafa þó verið tamndir. Þó eru enþá til einhverjar ótamndar tegundir í heiminum í dag, m.a þrjár tegundir af sebrahestum, ýmsum undirtegundum Afrísku asnanna, villtu mongólíu asnanna og villtu asnanna í Tibet.
 
==Staða Przewalski hestsins í dag ==
Lína 28 ⟶ 26:
 
== Útlit ==
[[Mynd:Portrait of Przewalski's Horse.jpg|thumb|left|Przewalski hesturinn í öllu sínu veldi.]]
Przewalski hesturinn er 122 - 142cm á stærð og 2m á lengd og vega 300kg. Þeir eru oftast bleikálóttir með svarta bletti útum allan líkaman sinn, þeir eru með kremlitaðan maga og ál á bakinu. Höfðuðið er stórt með krummanef, þykkan kjálka, lítil eyru, þykkan háls, lítið fax en engan ennistopp og hann er mjög bolþungur. Þeir eru litlir og harðgerðir hestar sem geta lifað án vatns og matar í langann tíma. Það sem frábrugiðfrábrugðið er við nútíma hestinn og Przewalski hesturinhestinn er það að Przewalski hesturinn er með 66 [[Litningur|litninga]] en nútíma hesturinn er með 64 litninga.
 
== ÆxlunnarferliðÆxlunarferlið ==
Merarnar ná kynþroska 2 vetra en fjölga sér ekki fyrr en þær eru 3 vetra. Ungir Graðhestar ná ekki kynþroska fyrr en þeir eru 3 vetra. Merarnar fara oftast í hestlæti á vorin og sumrin og eru þá með egglos og tilbúnar til æxlunar en þó eru sumar merar tilbúnar allt árið um kring. Stóðhestar geta æxlast allt árið um kring. Folöldin fæðast síðan 11-12 mánuðum eftir getnað eða 330-350 daga, sem er ofastoftast á sumrin (maí-júlí).
 
== Atferli ==
Przewalski hesturinn býrer í hjörðhjarðdýr sem inniheldur einn stóðhest og nokkrar merar. Ungir graðhestar af þessari tegund mynda hjarðir þangað til að þeir finna merar til þess að stofna sína eigin hjörð. Graðhestarnir keppast við hvorn annan til þess að eignast merar fyrir hjörðina sína.
 
== Nokkrar staðreyndir um Przewalski hestinn ==