„Sveppir“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
m Tók aftur breytingar 82.148.69.210 (spjall), breytt til síðustu útgáfu Xqbot
Sweepy (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 16:
* [[Kólfsveppir]] (''[[Basidiomycota]]'')
}}
'''Sveppir''' ([[fræðiheiti]]: '''fungi''', [[eintala]]: '''fungus''') eru um margt sérstæðar [[lífvera|lífverur]] og því flokkaðir í sitt eigið ríki, svepparíkið. Lengi vel voru þeir samt flokkaðir með [[jurt|plöntum]] enda við fyrstu sýn líkari þeim en dýrum. Grundvallarmunur er þó á sveppum og plöntum þar sem plöntur eru [[frumbjarga]] og með [[blaðgræna|blaðgrænu]] til [[Ljóstillífun|ljóstillífunar]] en sveppir geta ekki ljóstillífað og myndað sína eigin [[Næring|næringu]] sjálfir, heldur eru rotverur og nærast á lífveruleifum svo sem dauðum plöntuhlutum og dýraleifum. Þeir passa heldur ekki í hóp með dýrum vegna þess að þeir draga í sig næringu í stað þess að melta hana og þeir hafa [[frumuveggur|frumuvegg]]. Tiltölulega stutt er síðan sveppir voru færðir úr plönturíkinu og í sitt eigið ríki.
 
Sveppir geta tekið yfir mjög stór svæði; það sem étið er af sveppnum, hatturinn ([[Aldin|aldinið]]), eru einungis kynfæri sveppþráðakerfis sem er ofan í jörðinni, stundum á margra [[hektari|hektara]] svæði. Sveppir eru margir [[fjölfrumungar|fjölfruma]] og vaxa þræðirnir í endann, en [[ger]] er ágætt dæmi um [[einfrumungar|einfruma]] svepp. [[Flétta|Fléttur]] teljast til sveppa en þær eru ólíkar öðrum sveppum að því leiti að þær eru [[Samlífi|sambýli]] svepps og [[Þörungar|þörunga]] eða [[baktería]] sem jafnframt gerir þær frumbjarga. Sumir sveppir tengjast einnig rótarendum plantna og mynda með þeim [[svepprót]].