„Vistarbandið“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
lagaði tengingu við Wikidata, einnig á ensku |
flæði |
||
Lína 8:
Stundum var hægt að losna undan vistarbandi með því að gerast [[lausamaður]]. Þá réðu menn atvinnu sinni sjálfir og gátu selt húsbændum vinnu sína. Fram til ársins [[1783]] þurfti að eiga minnst tíu kúgildi til að vera lausamaður. Lausamennska var bönnuð árin 1783-1863. Þegar lausamennska var leyfð aftur árið [[1863]] var það með ströngum skilyrðum. Þegar sjósókn jókst var lögum breytt árið [[1894]] og fór þá lausaganga að vera flestu búlausu fólki aðgengileg.
== Vistarband í Danmörku og á Íslandi ==▼
Vistarbandið var tekið upp í [[Danmörk]]u árið [[1733]] (undir nafninu [[stavnsbånd|''stavnsbånd'']]) vegna áhrifa frá landeigendum og her til að tryggja bændum ódýrt vinnuafl. [[Ísland]] er sérstakt vegna þess hve stór hluti þjóðarinnar bjó í ófrjálsu einlífi vinnumennskunnar eða að jafnaði um 25% landsmanna alla 19. öldina sem var hæsta hlutfall í [[Evrópa|Evrópu]]. ▼
Algengast var að fólk væri eingöngu vinnuhjú á unga aldri en stofnaði síðan bú ef það fékk leigt jarðnæði og gengi þá í hjónaband. Hins vegar var það hlutskipti margra, sérstaklega kvenna, að vera í vinnumennsku ævilangt. Flestir íslenskir bændur voru [[leiguliði|leiguliðar]] en þó var ekki [[bændaánauð]] á Íslandi og ekki hægt að skylda bændur til að búa áfram á leigujörð sinni lengur en eitt ár í senn. Sama gilti um vistarbandið, enginn var skyldugur að vera hjá sama bónda lengur en eitt ár í senn.
▲
▲== Vistarband í Danmörku og á Íslandi ==
Vistarbandið var tekið upp í [[Danmörk]]u árið [[1733]] (undir nafninu [[stavnsbånd|''stavnsbånd'']]) vegna áhrifa frá landeigendum og her til að tryggja bændum ódýrt vinnuafl. Það var lagt niður árið 1788.
== Heimild ==
| |||