|
'''Sóknargjald''' er skattur á Íslandi sem innheimtur og úthlutað löglega skráðum [[Trúfélög á Íslandi|trúfélögum]] og [[lífsskoðunarfélag|lífsskoðunarfélög]] samkvæmt fjölda skráðra meðlima<ref>{{Vefheimild|url=http://www.althingi.is/lagas/nuna/1987091.html|titill=Lög nr. 40/1909 um sóknargjöld|mánuðurskoðað=6.nóvember|árskoðað=2014}}</ref><ref>{{Vefheimild|url=http://www.althingi.is/lagas/nuna/1987091.html|titill=Lög nr. 91/1987 um sóknargjöld|mánuðurskoðað=6.nóvember|árskoðað=2014}}</ref>.
Trúfélög og lífsskoðunarfélög fá [[sóknargjöld]] fyrir hvern skráðan safnaðarmeðlim skv. lögum nr. 91/1987 * [http://www.althingi.is/lagas/nuna/1987091.html] og vísað er til í lögum um skráð trúfélög nr. 108/1999 * [http://www.althingi.is/lagas/nuna/1999108.html].
Sóknargjöld voru fyrst innleidd á Íslandi með lögum nr. 40/1909 en með sömu lögum var [[tíund]] afnumin ásamt með ýmsum öðrum gjöldum sem runnið höfðu til kirkjunnar. Sóknargjald var tvískipt og fólst annars vegar í prestsgjaldi sem nam 1 krónu og 50 aurum árlega og hins vegar kirkjugjaldi sem nam 75 aurum árlega. Gjöldin áttu allir yfir 15 ára aldri að greiða, óháð kyni eða stöðu og kom það í hlut sóknarnefnda að innheimta það. Undanþegnir frá framangreindum gjöldum voru þeir sem tilheyrðu öðrum kirkjufélögum utan þjóðkirkjunnar, sem höfðu fengið konunglega staðfestingu, enda næmu framlög hvers safnaðarmeðlims eldri en 15 ára að minnsta kosti 2 krónum og 25 aurum árlega. Ekki var í lögunum gert ráð fyrir að einstaklingar utan trúfélaga væru undanþegnir greiðslu sóknargjalda.<ref>{{Vefheimild|url=http://www.heradsskjalasafn.is/images/stories/log_um_soknargjold_nr._40_30._juli_1909.pdf|titill=Lög nr. 40/1909 um sóknargjöld|mánuðurskoðað=16. ágúst|árskoðað=2010|snið=pdf}}</ref> ▼
▲Sóknargjöld voru fyrst innleidd á Íslandi með lögum nr. 40/1909 en með sömu lögum var [[tíund]] afnumin ásamt með ýmsum öðrum gjöldum sem runnið höfðu til kirkjunnar. Sóknargjald var tvískipt og fólst annars vegar í prestsgjaldi sem nam 1 krónu og 50 aurum árlega og hins vegar kirkjugjaldi sem nam 75 aurum árlega. Gjöldin áttu allir yfir 15 ára aldri að greiða, óháð kyni eða stöðu og kom það í hlut sóknarnefnda að innheimta það. Undanþegnir frá framangreindum gjöldum voru þeir sem tilheyrðu öðrum kirkjufélögum utan þjóðkirkjunnar, sem höfðu fengið konunglega staðfestingu, enda næmu framlög hvers safnaðarmeðlims eldri en 15 ára að minnsta kosti 2 krónum og 25 aurum árlega. Ekki var í lögunum gert ráð fyrir að einstaklingar utan trúfélaga væru undanþegnir greiðslu sóknargjalda.<ref>{{Vefheimild|url=http://www. heradsskjalasafnalthingi.is/ imageslagas/ storiesnuna/ log_um_soknargjold_nr1987091. _40_30._juli_1909.pdfhtml|titill=Lög nr. 40/1909 um sóknargjöld|mánuðurskoðað= 166. ágústnóvember|árskoðað= 2010|snið=pdf2014}}</ref>
Árið 1987 voru lög nr. 91 sett hjáá Alþingi þar sem ríkið tók yfir innheimtu sóknargjalda á landsvísu. Lögin um sóknargjöld ofl., nr. 91/1987, voru afrakstur samningaviðræðna nefndar Jóns Helgasonar dómsmálaráðherra og gerðist því ríkissjóður innheimtumaður sóknargjalda fyrir skráð trúfélög samkvæmt þeim samningum sem náðust þar um innan nefndarinnar eins og lesa má um í greinargerð með frumvarpinu á Alþingi sem og umræðum þar * [http://www.althingi.is/dba-bin/rad-114.pl?lgt=110&mnr=128&mfl=A]. Jón Helgason* [http://www.althingi.is/altext/110/s/pdf/0133.pdf] kallaði eftir því við þjóðkirkjuna og önnur skráð trúfélög að þetta yrði gert á þennan veg og tókust um það samningar sem fyrr segir. Samkvæmt samningnum í fyrrnefndri nefnd Jóns Helgasonar og sem staðfest var með samþykkt laganna í samræmi við þann samning, þá var fjársýslu ríkisins falið að reikna á hverju ári samkvæmt verðlagsþróun frá fyrra ári hvert sóknargjaldið skyldi vera hverju sinni . Fyrsta sóknargjaldið samkvæmt lögunum var því framreiknað sóknargjald það sem þjóðkirkjan hafði sjálf innheimt meðal safnaðarmeðlima sinna í hverri sókn fyrir sig árið á undan eins og lesa má í * [http://www.althingi.is/altext/110/s/pdf/0133.pdf].
== Upphæðir ==
Gjaldið ervar ákvarðað í lögum sem 400,24 kr. á hvern einstakling á mánuði árið 1997, síðan hækkarhækkaði það á hverju ári í samræmi við hækkun á meðaltekjuskattstofni. Árið 20132014 er fjárhæð sóknargjalds 728750 kr. á mánuði.<ref>{{Vefheimild|url=http://www.innanrikisraduneyti.is/raduneyti/starfssvid/kirkjumal/almennt/|titill=Innanríkisráðuneytið: Kirkjumál og trúfélög|mánuðurskoðað=156. októbernóvember|árskoðað=2012|snið=html2014}}</ref>.
Í [[fjárlög]]um fyrir árið 2010 er gert ráð fyrir að ríkið innheimti af einstaklingum 16 ára og eldri 2.040 milljónir í sóknargjöld, og þau munu skiptast niður á trúfélög eftir félagatölu þeirra miðað við skiptingu þjóðarinnar í trúfélög 1. desember 2009.
== Tilvísanir ==
== Heimildir ==
* {{Vefheimild|url=http://www2hamar.histjr.is/Appsfjarlagavefur-hluti-ii/WebObjectsfjarreiduyfirlit/HI.woaseryfirlit/swdocument2006/1003147/%C3%81rb%C3%B3k+20023_seryfirlit-5.pdfhtm|titill=ÁrbókFjárlög Háskóla2006 Íslands- 2002lögbundin framlög 2006 (sóknargjöld til trúfélaga og framlagið í háskólasjóð er aðskilið þarna en lagt saman í greininni)|mánuðurskoðað=296. desembernóvember|árskoðað=2005|snið=pdf2014}}
* {{Vefheimild|url=http://hamar.stjr.is/fjarlagavefur-hluti-ii/fjarreiduyfirlit/seryfirlit/2006/3_seryfirlit-5.htm|titill=Fjárlög 2006 - lögbundin framlög 2006 (sóknargjöld til trúfélaga og framlagið í háskólasjóð er aðskilið þarna en lagt saman í greininni)|mánuðurskoðað=29. desember|árskoðað=2005}}
* {{Vefheimild|url=http://hagstofa.is/?pageid=632&src=/temp/mannfjoldi/trufelog.asp|titill=Hagstofa Íslands - mannfjöldi eftir trúfélögum|mánuðurskoðað=29. desember|árskoðað=2005}}
* {{Vefheimild|url=http://www.kirkjan.is/biskupsstofa/?fjarmal/grundvollur_fjarmala|titill=Kirkjan.is - Grundvöllur fjármála Þjóðkirkjunnar|mánuðurskoðað=29. desember|árskoðað=2005}}
* {{Vefheimild|url=http://www.althingi.is/lagas/nuna/1987091.html|titill=Lög um sóknargjöld o.fl. nr. 91/1987|mánuðurskoðað=29. desember|árskoðað=2005}}
[[Flokkur:Skattheimta]]
[[Flokkur:Trúfélög á Íslandi]]
[[Flokkur:Íslensk stjórnmál]]
| 