„París“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Skipti út innihaldi með „eg ætla að éta þig“
m Tók aftur breytingar 157.157.10.22 (spjall), breytt til síðustu útgáfu Sweepy
Lína 1:
:''París er einnig [[París (mannsnafn)|íslenskt kvenmannsnafn]]''
eg ætla að éta þig
{{Bær
|Nafn=París
|Skjaldarmerki= Blason paris 75.svg
|Land=Frakkland
|lat_dir=N | lat_deg=48| lat_min=51
|lon_dir=E | lon_deg=02 | lon_min=21
|Íbúafjöldi=2.249.975 (2011)
|Flatarmál=105,4
|Póstnúmer=75001–75020, 75116
|Web= http://www.paris.fr/
}}
[[Mynd:Tour eiffel at sunrise from the trocadero.jpg|thumb|right|[[Eiffelturninn]] er eitt af táknum Parísarborgar]]
'''París''' ([[franska]]: '''Paris''', áður '''Lutèce''' úr [[Latína|Latínu]]: '''Lutetia''') er höfuðborg [[Frakkland]]s og höfuðstaður héraðsins [[Île-de-France]]. Íbúafjöldinn í borginni er 2 249 975 ([[2011]]) á höfuðborgarsvæðinu búa 12.067.000 íbúar. Borgin byggðist upp út frá eyju í ánni [[Signa (á)|Signu]] þar sem er hinn sögulegi miðbær og dómkirkjan [[Notre Dame]].
 
== Saga borgarinnar ==
Þegar [[Rómaveldi|Rómverjar]] lögðu undir sig [[Gallía|Gallíu]] árið 52 f.Kr. bjó gaulverskur ættflokkur á svæðinu sem Rómverjar kölluðu [[Parisii]]. Rómverjar nefndu sína borg ''Lutetia''. Um [[Jesús Kristur|Krists]] burð hafði borgin breiðst yfir á vesturbakka Signu þar sem núna er [[Latínuhverfið]], og fengið nafnið ''París''.
 
París var höfuðborg [[Mervíkingar|Mervíkinga]] frá árinu 508. Á [[9. öldin|9. öld]] varð borgin fyrir ítrekuðum árásum [[Víkingar|víkinga]] en umfangsmesta umsátrið um borgina fór fram undir stjórn Reginherusar nokkurs, sem sumir vilja meina að sé [[Ragnar loðbrók]], sem rændi borgina þann [[28. mars]] árið 845 og fékk mikið lausnargjald fyrir að hafa sig á brott.
 
Á [[11. öldin|11. öld]] breiddist borgin yfir á austurbakkann og óx hratt næstu aldirnar. Árið [[1257]] var [[Sorbonne-háskóli]] stofnaður með sameiningu nokkurra skóla sem fyrir voru. [[Loðvík XIV]] færði aðsetur konungsins frá borginni til [[Versalir|Versala]] árið [[1682]].
 
[[1789]] hófst [[franska byltingin]] með því að Parísarbúar réðust á fangelsið [[Bastillan|Bastilluna]] [[14. júlí]]. [[Fransk-prússneska stríðið]] [[1870]] endaði með sigri Prússa og umsátri um borgina. Í umsátrinu var [[Parísarkommúnan]] stofnuð, en gafst upp eftir tvo mánuði. Eftir þetta stríð voru breiðgötur Parísar búnar til með því að rífa hluta gömlu borgarhverfanna, meðal annars til þess að auðveldara væri að koma her inn í borgina.
 
Borgin átti visst blómaskeið undir lok [[19. öldin|19. aldar]] þegar menningarlíf blómstraði þar.
 
París var hernumin af [[Þýskaland|Þjóðverjum]] [[1940]] og frelsuð af bandamönnum í [[ágúst]] árið [[1944]]. [[1968]] átti [[stúdentauppreisnin]] sér stað í París.
 
== Menntun ==
* [[IONIS Education Group]]
 
== Tenglar ==
* [http://www.timarit.is/titlebrowse.jsp?issueID=435769&pageSelected=3&lang=0 ''París er alltaf París''; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1991]
* [http://www.timarit.is/titlebrowse.jsp?issueID=435765&pageSelected=4&lang=0 ''París er þó einnar messu virði''; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1991]
* [http://www.timarit.is/titlebrowse.jsp?issueID=435255&pageSelected=7&lang=0 ''Père Lachaise''; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1981]
 
{{Commons|Paris}}
{{Höfuðborgir í Evrópu}}
{{Stærstu þéttbýlissvæði í heimi}}
{{stubbur|landafræði}}
{{Tengill ÚG|bg}}
{{Tengill ÚG|fr}}
{{Tengill ÚG|eo}}
{{Tengill ÚG|vi}}
{{Tengill ÚG|he}}
{{Tengill ÚG|af}}
{{Tengill ÚG|ar}}
{{Tengill ÚG|bs}}
{{Tengill ÚG|eu}}
{{Tengill ÚG|li}}
{{Tengill ÚG|tt}}
{{Tengill ÚG|hr}}
{{Tengill ÚG|mk}}
 
[[Flokkur:París]]
[[Flokkur:Höfuðborgir]]
 
{{Tengill GG|de}}
{{Tengill GG|en}}
{{Tengill GG|fa}}
{{Tengill GG|sv}}