„Gjaldmiðill“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Xqbot (spjall | framlög)
m Vélmenni: ur:زرکاغذ er úrvalsgrein; útlitsbreytingar
Sweepy (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 1:
[[Mynd:Assorted_United_States_coins.jpg|thumb|right|Bandarísk smámynt.]]
'''Gjaldmiðill''' (eða '''verðmiðill''') nefnist [[eining]] sem gefur til kynna [[verðmæti]] og er notuð sem greiðslumiðill í [[Viðskipti|viðskiptum]] með [[vörur]] og [[Þjónusta|þjónustu]]. Gjaldmiðlar eru eitt form [[Peningar|peninga]] ef peningar eru skilgreindir sem flutningsmiðill verðmæta sem hafa þó ekki eiginlegt verðmæti sjálfir. Oftast er aðeins einn gjaldmiðill ráðandi á tilteknu svæði, til þess að auðvelda viðskipti milli svæða með mismunandi gjaldmiðla er [[gengi]] þeirra skráð, þ.e. verðmæti gjaldmiðla gagnvart hverjum öðrum. Gengi gjaldmiðils ræðst af lögmálum [[Framboð og eftirspurn|framboðs og eftirspurnar]] á sama hátt og verð á vörum og þjónustu.
 
Oftast ákveður hvert land að gera einn ákveðinn gjaldmiðil að [[lögeyri]] í landinu sem veitir þeim gjaldmiðli yfirburðastöðu innan landsins, gjaldmiðlinum er stýrt af sérstakri ríkisstofnun sem kallast [[seðlabanki]] sem hefur einkarétt á því að framleiða gjaldmiðilinn og getur þannig stýrt framboðinu af honum þegar þörf krefur. Frá þessu geta þó verið undantekningar. Algengt er að mörg lönd noti sama nafnið fyrir gjaldmiðla sína, þar má nefna [[Króna|krónur]] sem er nafn gjaldmiðlanna sem [[Norðurlöndin]] fyrir utan [[Finnland]] nota. Mörg lönd geta einnig deilt sama gjaldmiðli og rekið sameiginlegan seðlabanka eins og er tilvikið með [[Evra|evruna]]. Lönd geta líka skilgreint gjaldmiðil annars lands sem sinn eigin lögeyri eins og [[Panama]] þar sem [[Bandaríkjadalur]] er notaður sem lögeyrir.