„Austur-Tímor“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Addbot (spjall | framlög)
m Bot: Flyt 1 tungumálatengla, sem eru núna sóttir frá Wikidata á d:q574
mEkkert breytingarágrip
Lína 4:
fáni = Flag of East Timor.svg |
skjaldarmerki = Coat_of_arms_of_East_Timor.svg |
kjörorð = HonraUnidade, Pátria eAcção, PovoProgresso<br />([[portúgalska]]: Heiðureining, föðurland ogaðgerðir, þjóðframfarir) |
þjóðsöngur = [[Pátria]] |
staðsetningarkort = LocationEastTimor.svg |
höfuðborg = [[Dili]] |
tungumál = [[tetum]], [[portúgalska]] |
stjórnarfar = [[Lýðveldi]] |
titill_leiðtoga = [[forsetiForseti Austur-Tímor|Forseti]]<br />[[forsætisráðherraForsætisráðherra Austur-Tímor|Forsætisráðherra]] |
nöfn_leiðtoga = [[JoséTaur Ramos-HortaMatan Ruak]]<br />[[Xanana GusmaoGusmão]] |
staða_ríkis = [[Sjálfstæði]] |
atburðir = frá [[Portúgal]]<br />&nbsp;&nbsp;- Viðurkennt<br />- Endurheimt |
dagsetningar = <br />[[28. nóvember]] [[1975]]<br />[[20. maí]] [[2002]] |
stærðarsæti = 154159 |
flatarmál_magnflatarmál = 1_E10_m²14.874 |
flatarmál = 15.410 |
hlutfall_vatns = ~0 |
mannfjöldaár = 20052013 |
mannfjöldasæti = 153159 |
fólksfjöldi = 1.040172.880390 |
íbúar_á_ferkílómetra = 6976,2 |
VLF_ár = 20052012 |
VLF = 3704,244 |
VLF_sæti = 185116 |
VLF_á_mann = 4003.620 |
VLF_á_mann_sæti = 19248 |
gjaldmiðill = [[bandaríkjadalur]]<br />[[sentavo-mynt]] |
tímabelti = [[UTC]]+9 |
símakóði = 670 |
tld = tp |
}}
'''Austur-Tímor''' er ríki í [[Suðaustur-Asía|Suðaustur-Asíu]]. Það nær yfir eystri hluta eyjunnar [[Tímor]], sem er stærst [[Litlu-SundeyjarSundaeyjar|Litlu-SundeyjaSundaeyja]], [[útlenda|útlenduna]] [[Oecussi-Ambeno]] íá vestari hlutanum[[Vestur-Tímor]] (sem tilheyrir [[Indónesía|Indónesíu]]) og eyjarnar [[Atauro]] og [[Jaco]]. Landið hét áður [[Portúgalska Tímor]] þar til Indónesar gerðu innrás í landið [[1975]]. Þeir héldu því til [[1999]] þegar landið fékk sjálfræði með fulltingi [[Sameinuðu þjóðirnar|Sameinuðu þjóðanna]]. Landið fékk svo fullt sjálfstæði [[20. maí]] [[2002]].
 
[[Portúgal]]ir stofnuðu verslunarstaði á Tímor á [[16. öldin|16. öld]] einkum vegna þess hve þar óx mikið af [[sandalviður|sandalvið]]. Nýlendan Portúgalska Tímor var stofnuð árið [[1769]] þegar Portúgalir stofnuðu borgina [[Dili]]. Landamæri milli Portúgölsku Tímor og vesturhlutans sem [[Holland|Hollendingar]] réðu yfir voru fest af [[Alþjóðadómstóllinn í Hag|Alþjóðadómstólnum í Hag]] árið [[1914]]. Í kjölfar [[Nellikubyltingin|Nellikubyltingarinnar]] í Portúgal árið [[1974]] hurfu Portúgalir frá nýlendunni sem leiddi til borgarastyrjaldar. Annar stríðaðilinn, [[Fretilin]], lýsti yfir stofnun sjálfstæðs ríkis [[28. nóvember]] [[1975]]. Indónesía gerði innrás í desember sama ár og gerði Austur-Tímor að 27. héraði Indónesíu í júlí árið eftir. [[Hernám Austur-Tímor]] einkenndist af ofbeldi og kúgun. Skæruliðahreyfingin [[Falintil]] barðist gegn hernámsliðinu til 1999. [[Blóðbaðið í Dili]] árið [[1991]] varð til þess að alþjóðasamfélagið snerist gegn Indónesíu og eftir [[fall Suhartos]] árið [[1998]] var ákveðið að efna til þjóðaratkvæðagreiðslu um sjálfstæði Austur-Tímor undir eftirliti Sameinuðu þjóðanna. Sjálfstæði Austur-Tímor gekk formlega í gildi árið 2002.
{{Stubbur|landafræði}}
 
Austur-Tímor er annað tveggja landa í Asíu þar sem meirihluti íbúa er [[kaþólsk trú|kaþólskrar trúar]]. 37,4% landsmanna eru undir [[alþjóðleg fátæktarmörk|alþjóðlegum fátæktarmörkum]] og um helmingur landsmanna er [[ólæsi|ólæs]]. Efnahagur Austur-Tímor hefur vaxið hratt undanfarin ár. Helstu útflutningsafurðir landsins eru [[olía]] og [[gas]], auk [[kaffi]]s.
{{Asía}}
 
== Stjórnsýsluskipting ==
Austur-Tímor skiptist í þrettán stjórnsýsluumdæmi sem aftur skiptast í 65 undirumdæmi, 442 þorp (''sucos'') og 2.225 hverfi (''aldeias'').
 
{|
|- valign="top" |
| [[File:East Timor, administrative divisions - Nmbrs - colored.svg|thumb|380px|Stjórnsýsluumdæmi Austur-Tímor]]
|
# [[Oecusse-umdæmi|Oecusse]]
# [[Liquiçá-umdæmi|Liquiçá]]
# [[Dili-umdæmi|Dili]]
# [[Manatuto-umdæmi|Manatuto]]
# [[Baucau-umdæmi|Baucau]]
|
#<li value="6">[[Lautém-umdæmi|Lautém]]
#[[Bobonaro-umdæmi|Bobonaro]]
#[[Ermera-umdæmi|Ermera]]
#[[Aileu-umdæmi|Aileu]]
|
#<li value="10">[[Viqueque-umdæmi|Viqueque]]
#[[Cova Lima-umdæmi|Cova Lima]]
#[[Ainaro-umdæmi|Ainaro]]
#[[Manufahi-umdæmi|Manufahi]]
|}
 
{{Asía}}
{{Stubbur|landafræði}}
{{Tengill ÚG|de}}