„Bankahrunið á Íslandi“: Munur á milli breytinga

[[Alþingi]] Íslands skipaði sérstaka [[rannsóknarnefnd Alþingis|rannsóknarnefnd]] sem hafði það hlutverk að komast að því hverjar orsakir hrunsins voru. Rannsóknarnefndin skilaði af sér skýrslu [[12. apríl]] [[2010]] og í kjölfarið var [[Geir Haarde]] kærður til [[landsdómur|landsdóms]] að ákvörðun Alþingis. Landsdómur sakfelldi Geir fyrir vanrækslu í starfi sínu sem forsætisráðherra, en gerði honum þó enga refsingu. Fram hafa komið kenningar á skjön við niðurstöðu rannsóknarnefndar Alþingis um að of mikil ríkisafskipti hafi orsakað hrun bankanna.<ref>{{vefheimild|url=http://www.dv.is/menning/2012/6/12/abyrgi-frjalshyggjumadurinn/|titill=Ábyrgi frjálshyggjumaðurinn|ár=2012|mánuður=12. júní|höfundur=Ingi Freyr Vilhjálmsson}}</ref>

 

[[Mynd:Glitnir logo.png|thumb|right|Vörumerki Glitnis.]]

Þann [[29. september]] var tilkynnt að [[Ísland|íslenska]] [[ríki]]ð myndi eignast 75% hlut í [[Glitnir banki hf.|Glitni]] fyrir 600 milljónir [[evra]] eða um 84 milljarða íslenskra króna. Þær ástæður sem gefnar voru fyrir yfirtökunni voru þröng lausafjársstaða Glitnis og erfitt ástand á alþjóðlegum fjármálamörkuðum.<ref>{{vefheimild|url=http://www.forsaetisraduneyti.is/frettir/nr/3018|titill=Samkomulag um að ríkissjóður leggi Glitni til nýtt hlutafé|ár=2008|mánuður=29. september|mánuðurskoðað=12. október|árskoðað=2008}}</ref><ref>{{vefheimild|url=http://www.glitnir.is/um-glitni/frettir/nanar/item14984/Islenska_rikid_kaupir_75_prosent_hlut_i_Glitni_/|titill=Íslenska ríkið kaupir 75 prósent hlut í Glitni|ár=2008|mánuður=29. september|mánuðurskoðað=14. október|árskoðað=2008}}</ref><ref>{{vefheimild|url=http://www.mbl.is/mm/vidskipti/frettir/2008/09/29/rikid_eignast_75_prosent_i_glitni/|titill=Ríkið eignast 75% í Glitni|mánuðurskoðað=10. október|árskoðað=2008|ár=2008|mánuður=29. september}}</ref> [[Davíð Oddsson]] [[seðlabankinn|seðlabankastjóri]] sagði að ef ekki hefði verið gripið til aðgerða þá hefði hlutafé bankans verið 0 og hann farið í [[Gjaldþrot|þrot]].<ref>{{vefheimild|url=http://www.mbl.is/mm/vidskipti/frettir/2008/09/29/glitnir_hefdi_farid_i_throt/|titill=Glitnir hefði farið í þrot|mánuðurskoðað=10. október|árskoðað=2008|ár=2008|mánuður=29. september}}</ref> Talið er að ein meginástæða fyrir erfiðleikum Glitnis hafi verið gjaldþrot bandaríska bankans [[Lehman Brothers]] sem átti í viðskiptum við Glitni. Nánast um leið og þetta var tilkynnt lækkaði alþjóðlega [[matsfyrirtæki]]ð [[Standard & Poor's]] einkunnir sínar fyrir ríkissjóð sem og [[Íbúðalánasjóður|Íbúðalánasjóð]].<ref>{{vefheimild|url=http://www.ruv.is/heim/frettir/frett/store64/item228768/|titill=Lánshæfiseinkunn ríkissjóðs lækkar|mánuðurskoðað=14. október|árskoðað=2008|ár=2008|mánuður=30. september}}</ref> Lokað var fyrir öll viðskipti með fjármálasjóði Glitnis, og varð þetta til þess að [[Stoðir]] fór í greiðslustöðvun.<ref>{{vefheimild|url=http://www.ruv.is/heim/frettir/frett/store64/item228881/|titill=Eignir í skuldabréfasjóðum frystar|mánuðurskoðað=14. október|árskoðað=2008|ár=2008|mánuður=30. september}}</ref> Viðskipti með [[peningamarkaðssjóður|peningamarkaðssjóðinn]] Sjóð 9 og skuldabréfasjóðina Sjóð 1 og Sjóð 9 EUR voru til sérstakrar athugunar en opnað var aftur fyrir viðskiptum [[1. október]] en þá hafði endurmat á virði Sjóðs 9 lækkað gengi hans um 7%.<ref>{{vefheimild|url=http://www.glitnir.is/um-glitni/frettir/nanar/item15261/Ovissu_um_sjodi_Glitnis_eytt/|titill=Óvissu um sjóði Glitnis eytt|mánuðurskoðað=14. október|árskoðað=2008|ár=2008|mánuður=1. október}}</ref> Seinna bárust fréttir af því að ríkissjóður hefði greitt 11 milljarða króna inn á Sjóð 9 vegna þess [[Illugi Gunnarsson]], þingmaður Sjálfstæðisflokksins, hafði verið í stjórn Sjóðs 9 frá því í byrjun árs 2008 og sjóðurinn mætti því ekki fara í þrot. Þetta reyndist rangt, hið rétta var að Glitnir hafði keypt skuldabréf Stoða í Sjóð 9 með eigin peningum.<ref>{{vefheimild|url=http://www.illugi.is/w/?p=215|titill=Hvað með sjóð 9?|mánuðurskoðað=3. ágúst|árskoðað=2009|ár=2009|mánuður=26. febrúar}}</ref>