„Rúnir“: Munur á milli breytinga

Elstayngsta rúnastafrófið sem nefnt er eldri rúnaröðin eða fuþark hið eldra samanstóð af 24 táknum og samsvöruðu þau sennilega nokkurn veginn hljóðkerfi frumnorrænu. Hljóðgildi nokkurra rúnanna er ekki vitað með öruggri vissu en flest táknin eru áþekk samsvarandi latneskum bókstöfum og er framburður þeirra flestra þekktur með nokkuð öruggri vissu. Form táknanna — bein strik sem standa lóðrétt eða hallandi — benda til að þau hafi upphaflega verið ætluð til að vera skorin, rist eða höggvin í fremur harðan flöt en ekki skrifuð á skinn eða pappír. Engar rúnaristur í tré hafa varðveist frá tímum fornnorrænu þó það hafi sennilegast verið algengasta ristunarefnið og má ætla að það sé vegna þess að tré er forgengilegt. Allar varðveittar áletranir eru ristar í stein, málm, horn eða bein. [[Mynd:Antler comb from Vimose, Funen, Denmark (DR 207).jpg|thumb|350|Greiða úr horni sem fannst í Vimose á Fjóni. Elsta rúnaristan]]Elstu rúnaristurnar eru frá 150 til 200 e.Kr. og fundust í suðurhluta [[Danmörk|Danmerkur]]. Í Skandinavíu hafa fundist um 370 af þeim samtals um 700 rúnaristum með eldri rúnaröð sem fundist hafa. Rúnaristur frá því fyrir árið 800 hafa fundist allt frá [[Búrgund]]ar-héraði í Frakklandi í vestri til [[Rúmenía|Rúmeníu]] í austri og frá Norður-[[Þrændalög]]um í norðri til [[Bosnía|Bosníu]] í suðri. Þessar ristur er að finna á vopnum, skartgripum, steinum og áhöldum. Textarnir eru oftast afar stuttir, nöfn, áheit eða stuttir textar (til dæmis ristan á gullhorninu frá Gallehus á [[Jótland]]i: '''ek hlewagastiR ÷ holtijaR ÷ horna ÷ tawido ÷''' Það er: ''Ek Hlewagastiz Holtijaz horna tawido'' sem þýðir ''Ég HlewagastiR HoltijaR (frá Holti eða sonur Holta) gerði hornið''.<ref>Rune. 2004. Bls 122.</ref>