„Suður-Kórea“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
mEkkert breytingarágrip |
mEkkert breytingarágrip |
||
Lína 34:
'''Suður-Kórea''' eða '''Lýðveldið Kórea''' er land í [[Austur-Asía|Austur-Asíu]]. Það nær yfir syðri hluta [[Kóreuskagi|Kóreuskaga]] og á landamæri að [[Norður-Kórea|Norður-Kóreu]] nálægt 38. [[breiddargráða|breiddargráðu]]. Landhelgi Suður-Kóreu kemur saman við landhelgi [[Alþýðulýðveldið Kína|Kína]] og [[Japan]]. [[Kórea]] var eitt ríki til ársins [[1948]] þegar landinu var skipt í [[Kóreustríðið|Kóreustríðinu]]. Nafnið Kórea er dregið af heiti ríkisins [[Goryeo]] sem stóð á skaganum á [[miðaldir|miðöldum]]. Landið er fjalllent og liggur í nyrðra [[temprað belti|tempraða beltinu]]. Íbúar eru um 50 milljónir. Höfuðborgin og stærsta borg Suður-Kóreu er [[Seúl]] með um 10 milljón íbúa.
Fornleifafundir benda til þess að Kóreuskaginn hafi verið byggður frá árfornsteinöld sem nær frá því fyrir 2,6 milljónum ára til 300 þúsund ára, en saga Kóreu hefst með ríkinu [[Gojoseon]] sem samkvæmt [[arfsögn]] var stofnað af [[Dangun]] árið [[2333 f.Kr.]] Á fyrsta árþúsundinu e.Kr. voru [[þrjú konungsríki Kóreu|þrjú konungsríki í Kóreu]] ([[Goguryeo]], [[Baekje]] og [[Silla (Kóreu)|Silla]]) en þau voru sameinuð árið [[668]]. Eftir það tók við Goryeo-tímabilið og [[Jóseon|Jóseontímabilið]] sem stóð til [[1910]]. Það ár lagði [[Japanska keisaradæmið]] Kóreuskagann undir sig. Eftir [[Síðari heimsstyrjöld]] skiptist skaginn í hernámssvæði [[Bandaríkin|Bandaríkjanna]] og [[Sovétríkin|Sovétríkjanna]]. Lýðveldið Kórea, eða Suður-Kórea, var stofnað í suðurhlutanum í kjölfar þjóðaratkvæðagreiðslu árið 1948. Sovétmenn stóðu þá fyrir stofnun Alþýðulýðveldisins Kóreu í norðurhlutanum undir stjórn [[Kim Il-sung]]. Árið [[1950]] gerði Norður-Kórea innrás í Suður-Kóreu til að sameina ríkið á ný sem leiddi til Kóreustríðsins. Stríðið stóð í þrjú ár og lyktaði með vopnahléi og stofnun hlutlauss svæðis milli ríkjanna við 38. breiddargráðu. Í Suður-Kóreu ríktu [[herforingjastjórn|herforingjastjórnir]] og einræðisherrar á borð við [[Syngman Rhee]], [[Park Chung-hee]] og [[Chun Doo-hwan]] en árið 1987 hófust lýðræðisumbætur.
Efnahagur Suður-Kóreu óx hratt á 8. og 9. áratugnum en landið fór illa út úr [[fjármálakreppan í Asíu 1997|fjármálakreppunni í Asíu 1997]]. Eftir það hefur vöxtur verið hægari en þó með því mesta sem gerist í heiminum. Suður-Kórea er einn af [[Asíutígrarnir|Asíutígrunum]] fjórum, ásamt [[Tævan]], [[Singapúr]] og [[Hong Kong]]. Suður-Kórea er [[hátekjuland]] sem byggir auð sinn á iðnframleiðslu á sviði [[hátækni]] og [[samgöngutæki|samgöngutækja]]. Nokkrar stórar fyrirtækjasamsteypur á borð við [[Samsung]], [[Hyundai]] og [[LG]] eru ríkjandi í iðnaðarframleiðslu til útflutnings.
| |||