„Á“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
WikUzytkownik (spjall | framlög)
Odra
mEkkert breytingarágrip
Lína 1:
<onlyinclude>[[Mynd:River in harrietville trout farm.jpg|thumb|Fiskeldisá í [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]]]]
[[File:PolandSzczecinPanorama.JPG|thumb|[[Odra]] í [[Szczecin]], [[Pólland]]i]]
'''Á''', '''fljót''' eða '''vatnsfall''' er yfirleitt frekar breiður straumur [[fallvatn]]s sem rennur venjulega í [[Vatnsfarvegur|vatnsfarvegi]] sem myndast þegar [[þyngdarafl]]ið togar [[vatn]]ið nær miðju jarðar.</onlyinclude> Við það rífur áin með sér upp lausan jarðveg sem og vinnur jafnt og þétt á þeim sem fastur er fyrir sem að endingu mulnar, við það geta myndast falleg [[gil]] og mikil [[gljúfur]]. Efnið sem áin flytur með sér er kallað aur, [[Áreyri|áreyrar]] og [[Óseyri|óseyrar]] myndast vegna framburðar [[aur]]s. Þegar á rennur fram af [[fjall]]i eða niður gljúfur er það kallað [[foss]]. Vatn sem rennur niður er kallað fallvatn vegna þess að það fellur alltaf sem nærst miðju [[Jörðin|jarðar]]. Vatnið heldur áfram að renna nær miðjunni þar til það nær [[Jafnvægispunktur|þyngdarpunktur]] við það myndast t.d. [[stöðuvatn]]. [[Sjór]] er líka í þyngdarpunkti frá jörðu en [[tunglið]] og sólin togast á við þyngdarafl jarðar svo við það myndast [[sjávarföll]]in. Á getur bara runnið í eftirfarandi:
:* stöðuvatn,