„Blý“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Lína 18:
== Sagan ==
Talið er að blý hafi verið notað af [[maður|mönnum]] frá því 3000 f.k..
Víngerðarmenn í forn [[Rómaveldi|Rómverska]] ríkinu vildu ekki nota neitt annað en blý í sín [[Verkfæri|áhöld]]. Þeir notuðu það til að kremja [[vínber]]. Þeir kröfðust þess að nota blý potta eða blý klædda [[kopar]] [[ketill|katla]], því þeir [[ryð]]guðu minna og töldu þá gefa betra [[Bragðskyn|bragð]]. Í [[Rómaveldi|Rómversku]] uppskriftabókinni Apician, sem hefur að geyma uppskriftir taldar frá 1-5. öld, eru 20% af 450 uppskriftum bragðbættar með blýi. Fólk notaði frá [[miðaldir|miðöldum]] [[sýra|sýru]] frá blýi eða „blýsykrur“ eins og það var kallað sem sætuefni í mat eða vín. Blý var mikið notað í forna [[Rómaveldi]]nu. Var notað við lagnir og borðbúnað, skartgripi og smápeninga. Að lokum komu fram margar eiturverkanir á fólki og suma [[Rómaveldi|Rómverja]] grunaði að samband væri milli [[málmur|málmsins]] og veikindanna en [[Menning|menningin]] breyttist aldrei, og sumir [[Sagnfræði|sagnfræðingar]] trúa því að margir heldri borgara [[Róm]]ar hafi þjáðst af [[blýeitrun]]<ref>E. Sohn ''et al'', án dags, "[http://www.dartmouth.edu/~toxmetal/toxic-metals/more-metals/lead-history.html]", ''Dartmouth'',nóvember 2010.</ref>
|