Útgáfa síðunnar 7. mars 2013 kl. 19:38 breyta Addbot (spjall \| framlög) 39.741 breyting m Bot: Flyt 56 tungumálatengla, sem eru núna sóttir frá Wikidata á d:q175854 ← Eldri breyting		Útgáfa síðunnar 3. febrúar 2014 kl. 12:38 breyta taka aftur þessa breytingu Xqbot (spjall \| framlög) Vélmenni 58.604 breytingar m Vélmenni: sv:Fobi er úrvalsgrein; útlitsbreytingar Nýrri breyting →
Lína 1: '''Fælni''' eða '''fóbía''' (af [[gríska]] orðinu yfir [[ótti\|ótta]], φόβος (fobos)) er [[kvíðaröskun]] sem lýsir sér í [[rök\|órökréttri]] [[hræðsla\|hræðslu]] við tiltekið fyrirbæri. Í [[kóngulóafælni]] er viðkomandi t.d. hræddur við [[kónguló\|kóngulær]]. == Myndun == Nokkrar deilur hafa staðið um hvernig fælni myndast. Helstu hugmyndirnar eru fjórar, eða að fælni: * verði til með [[skilyrðing~~\|skilyrðingu~~]]u, svo sem [[klassísk skilyrðing\|klassískri skilyrðingu]]. Í þessu felst að það sem fælnin beinist að hafi í fortíðinni parast við eitthvað sem vekur með fólki ótta af náttúrunnar hendi (svo sem sársauka eða skerandi hljóð), og fari því að vekja sömu óttaviðbrögð. * verði til með [[herminám~~\|herminámi~~]]i eða [[óbeinni skilyrðingu]], þar sem fólk lærir að hræðast það sem aðrir hræðast. * verði til með [[upplýsinganám~~\|upplýsinganámi~~]]i, þar sem upplýsingar um að eitthvað beri að varast eða sé hættulegt leiði til fælni sem beinist að því. * sé annað hvort meðfædd, eða að hæfileikinn til að óttast sumt meira en annað sé meðfæddur. == Flokkun == Í [[DSM-IV]], flokkunarkerfi fyrir geðraskanir, er fælni flokkuð í þrjá undirflokka, eða [[víðáttufælni]], [[félagsfælni]] og [[afmörkuð fælni\|afmarkaða fælni]]. Afmörkuð fælni skiptist svo aftur í fernt, eða í [[dýrafælni]], [[náttúrufælni]], [[aðstæðubundin fælni\|aðstæðubundna fælni]] og [[blóðfælni]]. == Meðferð == Algengasta og áhrifaríkasta meðferðin við fælni er [[atferlismeðferð]]. Meðal aðferða sem notaðar eru í atferlismeðferð eru kerfisbundin ónæming, hermun (e. modeling) og flæði (e. flooding). Einnig er stundum notast við [[hugræna meðferð]] og [[lyfjameðferð]]. Lína 22: [[Kvíðastillandi lyf]] geta dregið úr kvíða og hræðslu hjá fólki með fælni, en áhrifin eru ekki langvarandi. Atferlismeðferð virðist aftur á móti hjálpa fólki að losna við fælni til frambúðar. == Heimild == * [http://www.aboutphobias.com About phobias] * [http://visindavefur.hi.is Vísindavefurinn] {{Tengill ÚG\|sv}} [[Flokkur:Geðröskun]]

„Fælni“: Munur á milli breytinga