„James Clerk Maxwell“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Addbot (spjall | framlög)
m Bot: Flyt 95 tungumálatengla, sem eru núna sóttir frá Wikidata á d:q9095
Xqbot (spjall | framlög)
m Vélmenni: en:James Clerk Maxwell er gæðagrein; útlitsbreytingar
Lína 1:
[[Mynd:James Clerk Maxwell.jpg|thumb|James Clerk Maxwell]]
'''James Clerk Maxwell''' ([[13. júní]] [[1831]] – [[5. nóvember]] [[1879]]) var [[skotland|skoskur]] [[stærðfræðingur]] og [[eðlisfræðingur]]. Hann er þekktastur fyrir að hafa sameinað [[rafkraftur|raf-]]- og [[segulkraftur|segulkraftana]] í safn fjögurra [[jafna]] sem saman kallast [[jöfnur Maxwells]]. Einnig er hann frægur fyrir að hafa komið með [[tölfræði]]lega lýsingu á [[kvikfræði]]legri hegðun [[atóm]]a í formi [[Maxwelldreifing]]arinnar.
 
Uppgötvanir Maxwells höfðu mikil áhrif á nútímaeðlisfræði og lögðu til dæmis grundvöllinn að [[takmarkaða afstæðiskenningin|sértæku afstæðiskenningunni]] og [[skammtafræði]]nni. Maxwell er einnig þekktur fyrir að hafa tekið fyrstu [[litljósmynd]]ina árið 1861.
 
Nánast allur ferill Maxwell var við [[Cambridge-háskóli|Cambridge-háskóla]], þar sem hann byggði rannsóknir sínar oftar en ekki á miklum stærðfræðihæfileikum, sérstaklega á sviði [[rúmfræði]] og [[algebra|algebru]]. Með þessa kunnáttu að vopni gat Maxwell sýnt fram á að [[rafsvið|raf-]]- og [[segulsvið]] ferðast um rúmið í formi bylgna á föstum [[ljóshraði|hraða ljóssins]]. Loks árið 1961 birti Maxwell grein í fjórum hlutum í tímaritinu ''Philosophical Magazine'' sem nefndist [http://www.vacuum-physics.com/Maxwell/maxwell_oplf.pdf ''On Physical Lines of Force''], þar sem í fyrsta skipti kom fram sú kenning að ljós sé bylgjuhreyfing í sama miðli og er orsökin fyrir rafmagni og segulmagni.
 
Maxwell er álitinn af mörgum - sérstaklega innan eðlisfræðinnar - vera sá vísindamaður 19. aldar sem mest áhrif hafði á 20. aldar eðlisfræði. Framlög hans til eðlisfræðinnar eru af mörgum talin mega setja til jafns við framlög [[Isaac Newton|Newtons]] og [[Albert Einstein|Einsteins]]. Árið 1931 á aldarafmæli Maxwells lýsti Albert Einstein verkum Maxwells sem „þeim mikilvægustu og þeim sem mestan ávöxt hafa borið síðan Newton var uppi“.
Lína 16:
{{fd|1831|1879}}
 
{{Tengill GG|de}}
{{Tengill ÚG|ru}}
 
{{Tengill GG|de}}
{{Tengill GG|en}}