„Bleikja“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Jóna Þórunn (spjall | framlög) m {{Einnig|Gulstör}} |
mEkkert breytingarágrip |
||
Lína 15:
| binomial_authority = [[Carolus Linnaeus|Linnaeus]], [[1758]]
}}
'''Heimskautableikja''' (oftast aðeins kölluð '''bleikja''') ([[fræðiheiti]]: ''Salvelinus alpinus'') er [[laxfiskar|laxfiskur]] sem lifir bæði í vötnum og sjó á [[Norðurslóðir|Norðurslóðum]]. Hún getur orðið allt að 12 [[kíló]] að þyngd, en verður sjaldan þyngri en 500 [[gramm|grömm]]. Nafnið er dregið af rauðbleikum litnum á kviðnum. Hún er sá ferskvatnsfiskur sem lifir nyrst og hefst við í [[súrefni]]sríkum köldum vötnum sem botnfrjósa ekki. Bleikja sem lifir í sjó, gjarnan kölluð sjóbleikja, gengur upp í ferskvatn til að [[hrygna]]. Bleikja er vinsæll fiskur hjá [[sportveiði]]mönnum. [[Bleikjueldi]] er einnig stundað í einhverjum mæli á [[Ísland]]i og í [[Noregur|Noregi]].
==Bleikjueldi==
Bleikjueldi er [[fiskeldi]] þar sem bleikjan er alinn upp í sláturstærð í eldisstöðvum. Um 3500 tonn af bleikju voru framleitt á [[Ísland]]i árið 2010.
Helstu bleikjustöðvar á Íslandi eru Íslandsbleikja, Fagradalsbleikja, Glæðir, Tungusilungur, Hólalax, Rifós og Fiskeldið Haukamýrsgili. Um 70% af bleikjuframleiðslu 2009 var í höndum Íslandsbleikju en fyrirtækið rekur matfiskaeldi á [[Reykjanes]]i og [[seiðaeldi]] í [[Ölfus]]i. Margar af eldisstöðvum á Íslandi voru upphaflega byggðar fyrir [[laxeldi]].
Stofnkostnaður við hefðbundnar strandeldisstöðvar (fiskur alinn í kerjum) er mjög hár en þar er fiskur alinn upp í [[trefjaplast]]kerjum en einnig er fiskur alinn í dúkklæddum tjörnum og er talið að kostnaður við gerð jarðvegstjarna sé ekki nema 1/6 af gerð hefðbundinna kerja. Algengastu jarðvegstjarnir eru lengdarstraumstjarnir 1,5 m djúpar, 3 metra breiðar og 30 metra langar. Slíkar tjarnir líkjast [[framræsluskurður|framræsluskurðum]]. Tjarnirnar eru dúklagðar til að auðvelda þrif og forðast jarðvegsbakteríur.
Vaxtarhraði fiska er háður hitastigi. Við venjulegar aðstæður 9-10 C tekur 12 mánuði fyrir [[seiði]] að ná í 100 gr þyngd. Talið er að við góðar aðstæður og skipulag megi framleiða 50-70 kg á ári af bleikju á hvern rúmmetra eldisrýmis í kerjum.
Helsti kostnaður við bleikjueldi fyrir utan aðgang að vatni og landi er [[raforka]] vegna dælingar, [[súrefni]], seiði, fóður og laun.
== Heimildir ==
* [http://lfh.is/documents/Stada_bleikjueldis_og_framtidarhorfur_2009.pdf Staða bleikjueldis og framtíðarhorfur 2009]
* [http://www.sjavarutvegur.is/Bleikja/index2.htm Bleikjueldi - Þróun og hönnun landeldisstöðva]
== Tenglar ==
Lína 26 ⟶ 40:
[[Flokkur:Fiskifræði|Bleikja]]
[[Flokkur:Íslenskir fiskar]]
[[Flokkur:Fiskeldi]]
| |||