„Ríki“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 1:
[[Mynd:Leviathan by Thomas Hobbes.jpg|thumb|right|Í bók sinni ''[[Leviathan]]'' setti [[Thomas Hobbes]] fram rök fyrir tilgang ríkisins.]]
:''Þessi grein fjallar um stjórnmálafræðilega hugtakið ríki. Á [[ríki (aðgreiningarsíða)|aðgreiningarsíðunni]] er hægt að sjá aðrar greinar um aðrar merkingar orðsisorðsins „ríki”.''
'''Ríki''' ereru samtökstjórnmálalegar [[stjórnmál]]a[[stofnun|stofnana]]einingar semákveðinna hefurvaldsvæða umboðsem ákveðinseru [[fólksfjöldifullveldi|fólksfjöldafullvaldar]] til þess að búa til [[lög]] og [[vald]] til þess að framfylgja þeim á ákveðnu landsvæði. Oftast er notuð skilgreiningSkilgreining [[Max Weber]]s um að ríki hafi einokun á lögmætri valdbeitingu á afmörkuðu landsvæði. Í þessu samhengi er talað um [[fullveldi]] ríkjaviðtekin. Innlent fullveldi hefur ríki ef íbúar þess líta á það sem [[lögmæti|lögmætt]]. Alþjóðlegt fullveldi hefur ríki hljóti það einnig slíka viðurkenningu frá samfélagi þjóðanna. Ríki getur tilheyrt [[sambandsríki]] sem hefur miðstýrða ríkisstjórn yfir sér. Dæmi um slík sambandsríki eru [[Bandaríkin]] og [[Þýskaland]].
 
Ríki getur tilheyrt [[sambandsríki]] sem hefur miðstýrða ríkisstjórn yfir sér. Dæmi um slík sambandsríki eru [[Bandaríkin]] og [[Þýskaland]]. Hefð er fyrir því að kalla ríki Bandaríkjanna [[Fylki Bandaríkjanna|fylki]].
 
== Saga ==
Ríkjaskipulagið sem nú er útbreitt um allan heim þróaðist yfir langan tíma. Með [[Vestfalíufriðurinn|Vestfalíufriðnum]] við lok [[þrjátíu ára stríðið|Þrjátíu ára stríðsins]] árið [[1648]] er almennt nokkur sátt um að marka megi upphaf nútímalegs ríkjaskipulags. Þá var gerður sáttmáli um að ráðamenn eins lands myndu ekki íhlutast í málefnum annars heldur virða landamæri þess, eins konar fullveldisregla. Sér í lagi í Evrópu jókst í hópi ríkja á næstu öldum.
 
Lína 16 ⟶ 19:
* [[Listi yfir fullvalda ríki]]
 
{{stubbur|stjórnmál}}
 
[[Flokkur:Félagsvísindi]]