„Gufunes“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 11:
Í bréfi frá 1496 er talað um kauprein í Gufunesi og að þar skuli fara fram greiðsla í kauptíð á sumarið og bendir það til að kaupstaður hafi verið þar en þarna var góð höfn og stutt yfir í Viðey. Þegar Milljónafélagið lét gera hafskipabryggjur í Viðey lét það gera lítinn innsiglingavita á Geldingarnesi.
 
Um 1518 stofnaði Krisján II. Danakonungur spítala í Viðey og var það fyrsta elliheimili á Íslandi. Þegar Skúli Magnússon fær Viðey til ábúðar og reisir Viðeyjarstofu þá er spítalanum ofaukið og leggur Skúli til að spítalinn verði fluttur til Gufuness og jörðin Eiði sameinuð Gufunesi og spítalinn hafi allar nytjar hennar nema þar sem yrði hagaganga fyrir fé sem ætlað væri til að fóðra fálka konungs og var þessi tillaga samþykkt og gefin út konungleg tilskipun 17. apríl 1757 um sameiningu jarðanna og flutning spítalans. Í héraðslýsingu Skúla fógeta kemur fram að í Gufunesspítala er séð fyrir sex körlum og sex konum og eru vistmenn fátækir, vinalausir, aldraðir og hrumir. Kostnaður við spítalann var 120 ríkisdalir en auk þess voru bændur í Gullbringu og Kjósarsýslu skyldaðir til að inna af hendi tvö dagsverk um heyskapartímann og voru þessi dagsverk alls 148 og komu 77 í hlut Gufunesspítala. Árið 1791 leggur Ólafur Stefánssons stiftamtmaður til að spítalinn verði lagður niður og er hann lagður niður á fardögum 1795. Konungur seldi þá Gufunes fyrir 150 ríkisdali og varð jörðin þá bændaeign.
 
Gufunesi er lýst í jarðabók Árna og Páls og þar kemur fram að vatnsból sé slæmt og þar sé hægt að fóðra 8 kýr, 1 ungneyti og 10 lomb, jörðin hafi selstöðu í Stardal,sölvafjöru og skelfiskfjöru og þar sé heimræði vor og haust en aldrei hafi verið þar verstöð. Jörðinni fylgja þá fjórar hjáleigur ein er nafnlaus en hinar eru Brandakot, Hólkot og Helguhjáleiga. Í sóknarlýsingu frá 1855 eru talin í landi jarðarinnar tvö eyðikot Niðurkot og Norðurkot. Meðan kirkja var í Gufunesi voru í sókninni þessar jarðir í Mosfellssveit: Miðdalur, Helliskot, Reynisvatn, Kálfakot, Lambhagi, Gröf, Grafarkot, Árbær, Ártún, Keldur, Gufunes, Knútskot (Núpskot), Eiði, Korpúlfsstaðir, Blikastaðir og þessar í Kjalarneshreppi Þerney, Víðines, Sundakot(Niðurkot), Álfsnes og Glóra.