„Einangrun Berlínar“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Illhugi (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Illhugi (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 1:
[[Mynd:Map-Germany-1947.svg|thumb|Skipting Þýskalands og Berlín eftir stríð.]]
'''Einangrun Berlín''' átti sér stað frá 24. júní 1948 til 11. maí 1949. Hún hófst þegar [[Sovétríkin|Sovíetríkin]] lokuðu lestarteinum og vegum sem lágu inn í [[Vestur-Berlín]], part vesturveldanna [[Bandaríkin|Bandaríkjanna]], [[Bretland|Bretlands]] og [[Frakkland|Frakklands]] af [[Berlín]] og einangruðu hana því algjörlega í miðju [[Austur-Þýskaland|Austur-Þýskalandi]] sem á þessum tíma var undir stjórn Sóvíetmanna.<ref name="coldwar" > [http://www.coldwar.org/articles/40s/berlin_blockade.asp Berlin blockade.]. Sótt 30. september 2013.</ref>
 
Lína 11:
 
Gríðarlega erfitt var fyrir vesturveldin og Sovíetmenn að vinna saman því skoðanir þeirra á því hvernig ætti að fara að því að endurbyggja Þýskaland voru svo ólíkar. Bandaríkjamenn vildu endurbyggja Þýskaland og styrkja það og hjálpa eins og þeir gátu. Sovíetmenn á hinn bóginn höfðu engan áhuga á því og vildu heldur refsa Þýskalandi og algengt var að þeir tækju til dæmis [[Verksmiðja|verksmiðjur]] og [[iðnaður|iðnað]] og fluttu hann heim til Sovíetríkjanna.<ref name="mth" > [https://www.mtholyoke.edu/acad/intrel/penna.htm Part III: Stripping and stagnating of East Germany]. Sótt 1. október 2013.</ref>
[[Mynd:C-54-skymaster.jpg|thumb|C-54 flugvél.]]
==Loftbrúin==
Árið 1948 einangruðu Sovíetmenn Vestur-Berlín algjörlega, lokuðu fyrir vegi og lestarsamgöngur. Þetta gerði það að verkum að engan mat var hægt að fá í Vestur-Berlín og þurftu vesturveldin einhvernveginn að leysa það. Hersöfðinginn Lucius Clay lagði til að hersveit á skriðdrekum yrði sent með mat og nauðsynjar í gegnum Austur-Þýskaland og til Vestur-Berlínar. Hann lagði ennfremur til að þeim yrði sagt að skjóta á nokkurn þann sem reyndi að stöðva þá. Þessi hugmynd var aldrei framkvæmt því Harry Truman þáverandi forseti Bandaríkjanna leist ekkert á hana því hann var hræddur um að þetta myndi hefja stríð sem hefði getað endan hryllilega. Þann 28. júní 1948 gaf Truman út yfirlýsingu þess efnið að ekki kæmi til greina að yfirgefa Berlín og Berlínarbúa. Hann sendi einnig bandarískar B-29 sprengjuvélar á breska flugvelli í Þýskalandi til að sýna Sovíetmönnum að vesturveldin tæki þetta mjög alvarlega
[[Mynd:Germans-airlift-1948.jpg|thumb|Þjóðverjar fylgjast með flugvélum koma með nauðsynjar.]]
Það var síðan Sir Brian Robertson, yfirmaður í breska hernum sem stakk upp á því að fljúga einfaldlega með allar nauðsynjar til Vestur-Berlínar. Þetta var gríðarlega umfangsmikið og erfitt verk, það hefði verið auðvelt að útvega aðeins hermönnunum nauðsynjar, en það var allt önnur saga þegar kom að því að útvega öllum íbúum Vestur-Berlín þær. Einu [[flugvél|flugvélarnar]] sem Bandaríkjamenn gátu notað voru 5 ára gamlar [[Douglas C-47]] vélar sem gátu aðeins tekið 3,5 [[tonn]] hver.
 
Lína 21:
==Líf Berlínarbúa==
Líf Berlínarbúa á fyrstu mánuðum einangruninnar var nokkuð erfitt. Lítið var til að nauðsynjum og loftbrúin ekki komin á fullt skrið. Til að bæta ofan á það þá var veturinn að skella á og lítið sem ekkert var til af eldsneyti og kolum. Var því varla hægt að kynda húsin og starfsemi verksmiðja stöðvaðist nánast. Það var því tekið upp á því að höggva niður öll tré borgarinn til að nota í eldsneyti. Algengt var að fólk borðaði gras og leitaði sér matar í ruslatunnum. Það lét sig samt hafa þetta því að hinn kosturinn í stöðunni var að Vesturveldin yfirgæfu svæðið og Sovíetmenn tæku yfir Vestur-Berlín. Þetta leist engum vel á, enda höfðu Vestur-Berlínarbúar heyrt sögur af því hvernig meðferðin á fólkinu í austri var og höfðu fáir áhuga á sameiningu við Sovíetríkin. En lífsgæðin bötnuðu þó nokkuð þegar loftbrúin komst á skrið þó engin velmegun hafi verið þá hélt hún lífinu í fólki.<ref name="sof2" > [http://www.spiritoffreedom.org/airlift.html The Berlin Airlift: Life of Berliners.]. Sótt 1. október 2013.</ref>
[[Mynd:GailHalvorsen1989.jpg|thumb|Halverson í Berlín á 40 ára afmæli loftbrúarinnar.]]
==Nammi aðgerðin==
Ein af frægustu sögum einangruninnar er svokölluð [[Nammi]] aðgerðin (e. Operation Little Vittles). Það var bandaríski [[flugmaður|flugmaðurinn]] [[Gail Halverson]] sem fyrstur tók upp á því að festa nammi við litlar [[fallhlíf|fallhlífar]] og láta svífa til [[Börn|barnanna]] í Vestur-Berlín. Sagan segir að hann hafi tekið eftir nokkrum börnum standa fyrir utan flugvöllinn sem hann var staðsettur á. Hann fór til barnanna og svaraði nokkrum spurningum um flugvélarnar og þess hátta en tók eftir því að enginn þeirra bað um nammi eða [[tyggigúmmí]] ólíkt börnum hann hafði hitt í áður í Evrópu. Hann gaf því börnunum smá tyggigúmmi og sagði að ef þau myndu deila því á milli sín þá myndi hann fljúga yfir daginn eftir og henda út nammi til þeirra. Börnin spurðu hann hvernig þau myndu vita hvaða flugvél væri hans. Hann sagðist þá ætla að vagga vængjunum sínum til hliðar svo þau myndu þekkja hann. Þar fékk hann viðurnefnið "Uncle Wiggly Wings". Hann var einnig þekktur sem [[súkkulaði]] frændinn, eða súkkulaði flugmaðurinn.<ref name="sof3" > [http://www.spiritoffreedom.org/airlift.html The Berlin Airlift: Operation Little Vittles.]. Sótt 1. október 2013.</ref>