„Notandi:Illhugi/sandbox“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Illhugi (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Illhugi (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 1:
 
[[Mynd:Navajo-protraits.jpg|thumb|Myndir af Navajó indíánum]]
'''Navajó Indíánarnir''' eru stærsti viðurkenndi hópur frumbyggja í [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]] með íbúafjölda yfir 300.000 manns. Navajó Indíánarnir eru með sína eigin ríkisstjórn sem stjórnar Navajó verndarsvæðinu sem er staðsetta á svokölluðu Four Corners svæði, þetta er svæðið þar sem fylkin [[Colorado]] , [[New Mexico]], [[Arizona]] og [[Utah]] mætast. Flestir Navajó indíánar tala upprunalegt tungumál þeirra, [[navajóíska|navajóísku]] og einnig [[Enska|ensku]].<ref name="navajotimes" > [http://navajotimes.com/news/2011/0711/070711census.php Census: Navajo enrollment tops 300,000.]. Sótt 21. september 2013.</ref>
Stærstur hluti Navajó indíána býr í Arizona eða um 140.000 manns og New Mexico, um 100.000 manns. Meira en þriðjungur allra Navajó indíána býr í þessum tveimur fylkjum.<ref name="usa" > [http://www.usa.com/navajo-county-az-population-and-races.htm Navajo population.]. Sótt 21. september 2013.</ref>
== Árdagar Navajo indíánanna ==
Til að byrja með voru Navajó indíánarnir að mestu leiti svokallaðir [[veiðimenn og safnarar]]. Þetta breyttist að miklu leiti á 16. og 17. öld þegar [[Spánverjar]] komu til Ameríku, þá hófu Navajó índíánarnir að halda [[kindur]] sér til matar og klæða, í stað þess að veiða sér til matar. Þetta gerði það að verkum að Navajó þjóðin blómstraði og fjölgaði talsvert.<ref name="pbs" > [http://www.pbs.org/wgbh/mystery/american/navajoland/ancientroots.html The Navajo ancient roots.]. Sótt 21. september 2013.</ref>
 
'''Einangrun Berlín''' átti sér stað frá 24. júní 1948 til 11. maí 1949. Hún hófst þegar Sóvíetríkin lokuðu lestarteinum og vegum sem lágu inn í Vestur-Berlín, part vesturveldanna Bandaríkjanna, Bretlands og Frakklands og einangruðu því Vestur-Berlín algjörlega í miðju Austur-Þýskalandi sem á þessum tíma var undir stjórn Sóvíetmanna.<ref name="coldwar" > [http://www.coldwar.org/articles/40s/berlin_blockade.asp Berlin blockade.]. Sótt 30. september 2013.</ref>
 
 
== Ástæður ==
Ein af stærstu ástæðum Sovíetríkjanna fyrir því að einangra Vestur-Berlín er Marshall aðstoðinn. Marshall aðstoðinn voru fjárstyrkir sem Bandaríkjamenn veittu þjóðum í Evrópu til að koma efnahaginum aftur í gang eftir stríðið. Þeir gerðu þetta að miklu leyti til að koma í veg fyrir útbreiðslu kommúnisma eftir stríð. Þetta líkuðu Sovíetríkjunum ekki og afþökkuðu þau þennan styrk. Sovíetríkjunum fannst að vesturveldin væru of sterk í Þýskalandi eftir þessa styrki og vildu þau burt af sínu svæði í Þýskalandi.
 
En spennan á milli Sovíetríkjanna og Bandaríkjanna var að aukast gífurlega og fannst Bandaríkjamönnum ómögulegt að nokkur partur af Þýskalandi yrði undir stjórn kommúnista. Það voru haldnir fundir í London þar sem rætt var um hvað skyldi gera í sambandi við
 
== Stríð við Spánverja og Bandaríkjamenn ==
Á 17. öld var það algengt að ungir Navajó karlmenn sem ætluðu að stofna sinn eigin ættbálk, reyndu að stela fé frá nálægum ættbálkum eða frá spánverjum. Spánverjar svöruðu þessu með því að ræna bæði Navajó fólkinu sjálfu, til að selja í þrælahald, og einnig löndum þess. Árið 1804 lýstu Navajó indíánarnir yfir stríði á hendur Spánverjum. Spánverjar unnu blóðugan sigur á Navajó fólkinu, þar sem þeir brenndu akra, stálu kindum og öðrum dýrum og rændum ótal mörgum Navajó konum og börnum. Það var síðan árið 1821 sem 24 Navajóar voru stungnir til bana á vopnahlés ráðstefnu er þeir reyktu [[friðarpípa|friðarpípur]] sínar.<ref name="pbs" > [http://www.pbs.org/wgbh/mystery/american/navajoland/ancientroots.html The Navajo ancient roots.]. Sótt 21. september 2013.</ref>
 
Um miðja 19. öldina byrjuðu síðan útistöður Navajó indíánanna við Bandaríkjamenn fyrir alvöru. Í aðalhlutverki þar var bandaríski hershöfðinginn [[James H. Carleton]]. Hann fyrirskipaði mönnum sínum með Kit Carlton í farabroddi, að ráðast á Navajó svæðin og brenna þar akra og heimili Navajó indíánanna. Árið 1864, eftir þessar miklu ofsóknir á hendur indíánanna voru um 9000 Navajó menn, konur og börn neydd til þess að ganga um 480 kílómetra að Fort Sumner herstöðinni í New Mexikó. Þar var þeim lofað mat, vatni og húsaskjóli. Þetta gekk þó ekki alveg eftir og áttu yfirvöld í erfiðleikum með að sjá öllum fyrir nauðsynum og gerði þetta að verkum að sjúkdómar blossuðu upp og mikið af fólki dó. Það var síðan fjórum árum seinna, árið 1868 sem samið var um að eftirlifandi Navajóar fengu að fara aftur á verndarsvæði á hluta af heimalöndum þeirra.<ref name="pbs" > [http://www.pbs.org/wgbh/mystery/american/navajoland/ancientroots.html The Navajo ancient roots.]. Sótt 21. september 2013.</ref>
 
== Navajó leynikóðinn ==