„1. september“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
JabbiAWB (spjall | framlög)
m clean up, replaced: {{SeptemberDagatal}} → {{Dagatal|september}} using AWB
mEkkert breytingarágrip
Lína 4:
 
== Atburðir ==
* [[1181]] - [[Lúsíus 3.]] varð páfi.
* [[1189]] - [[Ríkharður ljónshjarta]] var krýndur konungur Englands.
* [[1271]] - [[Gregoríus 10.]] varð páfi og lauk þar með þriggja ára deilum um hver skyldi taka við eftir dauða [[Klemens 4.]].
* [[1347]] - [[Svarti dauði]] barst til [[Marseilles]] í [[Frakkland]]i.
* [[1436]] - [[Engelbrektsuppreisnin]]ni lauk og [[Eiríkur af Pommern]] varð aftur viðurkenndur sem [[konungur Svíþjóðar]].
* [[1631]] - [[Þrjátíu ára stríðið]]: [[Svíþjóð]] gerði bandalag við [[Saxland]].
* [[1670]] - Réttarhöld hófust yfir [[William Penn]] og [[William Mead]] í London.
* [[1870]] - [[Orrustan við Sedan|Orrustunni við Sedan]] lauk með sigri [[Prússland|Prússa]] á [[Frakkland|Frökkum]].
* [[1892]] - Fyrsti leikur [[Liverpool FC]] á [[Anfield]] fór fram.
* [[1901]] - [[Oddur Björnsson]] stofnar prentsmiðju sína í [[Aðalstræti (Akureyri)|Aðalstræti]] 17 á [[Akureyri]].
* [[1910]] - Fyrstu [[Gaslýsing|gasljósin]] við götur í [[Reykjavík]] voru tendruð, knúð af [[Gasstöð Reykjavíkur]], og þusti fólk út á götur með blöð og bækur til þess að athuga hvort lesbjart væri við ljósin.
* [[1910]] - [[Vífilsstaðaspítali]] var opnaður.
* [[1910]] - Brasilíska íþróttafélagið [[Sport Club Corinthians Paulista]] var stofnað í [[São Paulo]].
* [[1923]] - Geysiharður [[jarðskjálfti]], 7.9 á Richter, skók [[Tokyo]] og [[Yokohama]] í Japan. Um 140.000 manns létust í skjálftanum og miklum [[Eldsvoði|eldsvoða]] sem fylgdi í kjölfar hans.
* [[1930]] - Í [[Reykjavík]] hófu bæði [[kvikmyndahús]]in sýningu [[talmynd]]a. Í [[Gamla bíó]]i var sýnd ''Holliwood-revían'' og í [[Nýja bíó]]i var það ''Sonny Boy''. Voru sýningar fjölsóttar, en fæstir skildu hvað sagt var.
* [[1939]] - [[Síðari heimsstyrjöldin]]: [[Þýskaland|Þjóðverjar]] réðust inn í [[Pólland]].
* [[1958]] - [[Fiskveiðilögsaga]] [[Ísland]]s var færð út í tólf [[Sjómíla|sjómílur]] en var áður fjórar. [[Bretland|Bretar]] [[Þorskastríð|mótmæltu harkalega]] og lauk þeim deilum með samkomulagi í [[mars]] [[1961]].
* [[1966]] - [[Norræni menningarsjóðurinn]] var stofnaður af [[Norðurlandaráð]]i.
* [[1971]] - Bann við [[hundahald]]i gekk í gildi í [[Reykjavík]]. Þrettán árum síðar var hundahald leyft með skilyrðum.
* [[1972]] - Fiskveiðilögsaga Íslands var færð úr tólf mílum í fimmtíu og mótmæltu [[Bretland|Bretar]] [[Þorskastríð|á sama veg og fyrr]] og reyndu [[fiskveiðar]] undir [[herskip]]avernd. Samkomulag var gert [[haust]]ið [[1973]].
* [[1972]] - [[Bobby Fischer]] sigraði [[Boris Spasskí]] í „[[einvígi aldarinnar]]“ í [[Reykjavík]] með 12,5 [[vinningur|vinningum]] gegn 8,5.
<onlyinclude>
* [[1975]] - [[Concorde]]-þota fór fyrst flugvéla fjórum sinnum yfir [[Atlantshaf]]ið á einum degi.
* [[1976]] - Annar [[ebóla]]faraldur hófst í Saír.
* [[1978]] - Síðari [[ríkisstjórn]] [[Ólafur Jóhannesson|Ólafs Jóhannessonar]] tók við völdum. Að henni stóðu [[Framsóknarflokkurinn]], [[Alþýðuflokkurinn]] og [[Alþýðubandalagið]]. Þessi stjórn sat til [[15. október]] [[1979]].
* [[1984]] - [[Verkmenntaskóli Akureyrar]] var settur í fyrsta skipti.
* [[1988]] - Fyrsta kona sem gegndi [[embætti]] [[ráðuneyti]]sstjóra tók til starfa sem slík. Var það [[Berglind Ásgeirsdóttir]], þá 33 ára gömul.
* [[1998]] - [[Kio Briggs]] var handtekinn í Leifsstöð með yfir 2000 e-töflur í farangri sínum.
* [[2002]] - [[Heyrnleysingjaskólinn]] sameinaðist [[Hlíðaskóli|Hlíðaskóla]].
* [[2004]] - [[Hryðjuverk]]amenn tóku [[skóli|skólabörn]] í gíslingu í [[Beslan]] í [[Rússland]]i. Skömmu síðar réðst herinn til inngöngu í skólann og kostaði sú aðgerð fjöldamörg mannslíf.
</onlyinclude>
* [[2004]] - [[Norðurlandasamningur um almannatryggingar]] tók gildi.
* [[2006]] - [[Hannes Hlífar Stefánsson]], [[stórmeistari]], sigraði [[Héðinn Steingrímsson|Héðin Steingrímsson]] í einvígi um [[Ísland]]smeistaratitil í [[skák]]. Með því setti hann tvö met: Hann varð Íslandsmeistari í áttunda sinn, en enginn hefur áður unnið þann titil svo oft, einnig varð hann Íslandsmeistari í sjötta sinn í röð og er það einnig met.
* [[2009]] - Útvarpsstöðin [[Kaninn]] hóf útsendingar á Íslandi.
 
== Fædd ==
* [[1525]] - [[Christoffer Valkendorf]], danskur embættismaður (d. [[1601]]).
* [[1611]] - [[William Cartwright]], enskt leikskáld og predikari (d. [[1943]]).
* [[1711]] - [[Vilhjálmur 4. af Orange]] (d. [[1751]]).
* [[1867]] - [[Geir Sæmundsson]], íslenskur prestur (d. [[1927]]).
* [[1899]] - [[Vilhjálmur Þór]], íslenskur stjórnmálamaður (d. [[1972]]).
* [[1904]] - [[Guðmundur Böðvarsson]], íslenskt skáld og þýðandi (d. [[1974]]).
* [[1923]] - [[Rocky Marciano]], bandarískur boxari (d. [[1969]]).
* [[1934]] - [[Ketill Larsen]], íslenskur leikari.
Lína 29 ⟶ 51:
* [[1942]] - [[António Lobo Antunes]], portúgalskur rithöfundur.
* [[1943]] - [[Harald G. Haraldsson]], íslenskur leikari.
* [[1957]] - [[Gloria Estefan]], kúbversk-bandarísk söngkona.
* [[1960]] - [[Brynjar Þór Níelsson]], íslenskur stjórnmálamaður.
* [[1988]] - [[Sigurjón Friðbjörn Björnsson]], íslenskur handknattleiksmaður.
 
== Dáin ==
* [[1159]] - [[Hadríanus 4.]] páfi (f. um 1100).
* [[1198]] - [[Dulce af Aragon|Dulce]], drottning Portúgals, kona [[Sancho 1. Portúgalskonungur|Sanchos 1.]] Portúgalskonungs (f. [[1160]]).
* [[1235]] - [[Þorvaldur Gissurarson]], kanoki í Viðeyjarklaustri (f. [[1155]]).
* [[1557]] - [[Jacques Cartier]], franskur landkönnuður (f. [[1491]]).
* [[1648]] - [[Marin Mersenne]], franskur munkur, stærðfræðingur og heimspekingur (f. [[1588]]).
* [[1687]] - [[Henry More]], enskur heimspekingur (f. [[1614]]).
* [[1715]] - [[Loðvík 14.]] Frakkakonungur (f. [[1638]]).
* [[1932]] - [[Jóhann Jónsson]], íslenskur rithöfundur og skáld (f. [[1896]]).
* [[1970]] - [[Francois Mauriac]], franskur rithöfundur (f. [[1885]]).
* [[1990]] - [[Geir Hallgrímsson]], íslenskur stjórnmálamaður (f. [[1925]]).
* [[1991]] - [[Hannibal Valdimarsson]], íslenskur stjórnmálamaður (f. [[1903]]).
* [[1992]] - [[Árni Böðvarsson]], íslenskur málfræðingur (f. [[1924]]).
 
== {{hátíðisdagar}} ==