„Friðrik 7. Danakonungur“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Addbot (spjall | framlög)
m Bot: Flyt 1 tungumálatengla, sem eru núna sóttir frá Wikidata á d:q94941
Ekkert breytingarágrip
Lína 16:
|börn = ''engin''
}}
'''Friðrik 7.''' ([[6. október]] [[1808]] - [[15. nóvember]] [[1863]]) var konungur [[Danmörk|Danmerkur]] frá 1848 til dauðadags. Hann var af ætt [[Aldinborgarætt|Aldinborgara]]. Hann lét af [[einveldi]] árið [[1848]].
 
== Ævi ==
Friðrik var sonur Kristjáns Friðriks Danaprins, seinna [[Kristján 8.|Kristjáns konungs 8.]] og Karlottu Friðriku af Mecklenburg-Schwerin. Skömmu eftir fæðingu hans skildu foreldrarnir, þar sem móðirin hafði haldið við annan mann. Henni var aldrei aftur leyft að sjá son sinn.
 
Friðrik gekk að eiga [[Vilhelmína María|Vilhelmínu Maríu]] Danaprinsessu þegar hann var tvítugur. Þau voru [[tvímenningar]], hún yngsta dóttir ríkjandi konungs, [[Friðrik 6. Danakonungur|Friðriks konungs 6.]]. Sambúð þeirra var stirð, og sagt var að Friðrik prins hafi verið konu sinni bæði ótrúr og tillitslaus. Konungnum, tengdaföðurnum, var á endanum nóg boðið, og vorið [[1834]] sendi hann tengdason sinn í ferðalag til [[Ísland]]s (og varð Friðrik því fyrsti konungur landsins sem þangað hafði komið) og rak hann síðan, þegar hann kom aftur, í útlegð til [[Fredericia|Fredericiu]] á Jótlandi og krafðist skilnaðar fyrir hönd dóttur sinnar. Í útlegðinni komst Friðrik prins í kynni við dansmærina Louise Rasmussen, sem seinna varð konan hans. [[1839]] varð faðir Friðriks konungur, sem [[Kristján 8.]], og Friðrik varð þar með [[krónprins]], útlegðinni var aflétt og hann tók við fyrra starfi föður síns sem landstjóri á [[Fjón]]i. Árið 1841 kvæntist hann Marianne af Mecklenburg-Strelitz en þau skildu árið [[1846]] og voru barnlaus.
 
Þann [[20. janúar]] [[1848]] andaðist [[Kristján 8.]]. Friðrik sonur hans var 39 ára og hafði litla reynslu af stjórnmálum, svo að ýmsum leist ekki vel á að hann yrði konungur. En sem konungur afsalaði hann sér [[einveldi]] og gaf Dönum [[Stjórnarskrá Danmerkur|stjórnarskrá]]. Það, ásamt öðru, varð til þess að vinsældir hans urðu miklar.
Lína 27:
Í [[Vor þjóðanna|byltingaröldunni]] sem skók Evrópu [[1848]] kröfðust íbúar hertogadæmanna [[Slésvík]]ur og [[Holtsetaland]]s þess að verða hluti af [[Þýska sambandið|Þýska sambandinu]], og að þau fengju sjálfstjórn. [[Frjálslynd þjóðernishyggja|Frjálslyndir þjóðernissinnar]] kröfðust stjórnarskipta í hertogadæmunum og ákvað Friðrik að verða við þeirri kröfu og skipaði nýtt ráðuneyti með þátttöku beggja fylkinga, [[Frjálslyndisstefna|frjálslyndra]] og [[Íhaldsstefna|íhaldsmanna]]. Hann gaf nýja ráðuneytinu það til kynna, að þaðan í frá liti hann svo á að [[einveldi]] væri afnumið í Danmörku, og að krúnan væri eftirleiðis bundin af [[stjórnarskrá]]. „Konungurinn mætir ekki á [[Ríkisráð|ríkisráðsfundi]] nema honum sé boðið,“ sagði hann. Nokkrum dögum seinna lét hann fræg ummæli falla: „Loksins get ég sofið út.“
 
[[1850]] kvæntist Friðrik þriðja sinni, og var brúðurin Louise Rasmussen, sem hann hafði kynnst í Fredericiu nokkrum árum áður. Hún var af lágum stigum, svo að börn þeirra hefðu verið útilokuð frá ríkiserfðum -- en reyndar varð honum ekki barna auðið með henni frekar en öðrum konum. Betri borgurum og [[Aðall|aðalsfólki]] fannst þessi ráðahagur ekki sæmandi, og svo fór að hjónunum fannst sér varla vera vært í Kaupmannahöfn. Þau keyptu því höllina [[Jægersprishöll|Jægerspris]] og settust að þar.
 
Friðrik 7. var síðasti konungur Danmerkur sem var af hinni eiginlegu [[Aldinborgarætt]]. Þegar hann dó, þann [[15. nóvember]] [[1863]], aðeins 55 ára að aldri, hlaut hann legstað í [[Hróarskeldudómkirkja|Hróarskeldudómkirkju]]. Eftirmaður hans var Kristján, prins af [[Lukkuborg]], þar sem konan hans, Louise af Hessen-Kassel, stóð næst til ríkiserfða, en hún var systurdóttir [[Kristján 8.|Kristjáns 8.]].
 
{{Töflubyrjun}}