„Marie Curie“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Addbot (spjall | framlög)
m Bot: Flyt 1 tungumálatengla, sem eru núna sóttir frá Wikidata á d:q7186
Ekkert breytingarágrip
Lína 2:
'''Marie Curie-Skłodowska''' (á [[Pólska|pólsku]]: '''Maria Curie-Skłodowska''') ([[7. nóvember]] [[1867]] – [[4. júlí]] [[1934]]) var [[Pólland|pólskur]] [[eðlisfræði]]ngur gift franska eðlisfræðingnum Pierre Curie sem fæddist þann 15. maí 1859. Þau eignuðust tvær dætur þær Iréne og Evu Curie og bjuggu þau að mestu í [[París]]. Hún lærði við Sorbonne háskólann í Frakklandi en gerði það ekki fyrr en á þrítugsaldrinum því hún hafði átt erfiða æsku og þurfti alla tíð að vinna fyrir sér og námi sínu. <ref> Curie, Eva, bls. 107-108 og 311; Geir Hallgrímsson o.fl., bls 171-173.</ref>
 
Curie hjónin voru braytriðjendurbrautryðjendur á sviði ransókna á [[geislavirkni]] eftir tilraunum Henry Becquerel og hlutu þau Nóbelsverðlaunin í eðlisfræði fyrir það árið 1903 ásamt Becquerel. Þá var hún fyrsta konan sem hlotið hafði Nóbelsverðlaun í eðlisfræði. Seinna fundu þau hjónin geislavirku frumefnin radíum og pólóníum en fyrir það hlaut hún [[Nóbelsverðlaunin]] í efnafræði árið 1911, þá ein því Pierre var látinn. Hún var einnig fyrsta konan sem kenndi við Sorbonne háskólann. <ref> Curie, Eva, bls. 129-136 ; Gunnlaugur Classen, bls. 193-194; Lifandi vísindi 2000:62; The Official Web Site of the Nobel Prize [án árs].</ref>
 
Eva, yngri dóttir Marie, ritaði ævisögu móður sinnar. Sagan var þýdd á íslensku af Kristínu Ólafsdóttur lækni, heitir Frú Curie, og kom út hjá Ísafoldarprentsmiðju árið 1939. Sagan er góð heimild um hjónin Marie og Pierre sem voru einstök í sinni röð, vísindamenn í fremstu röð. Einnig má lesa stuttar greinar um Marie Curie og vísindarannsóknir hennar á vefnum nobelprize.org. Marie ritaði sjálf ágrip af sögu Pierre, eiginmanns síns, sem hún missti snemma þegar hann varð undir vagni á götum Parísar.