„Tríastímabilið“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Addbot (spjall | framlög)
m Bot: Flyt 64 tungumálatengla, sem eru núna sóttir frá Wikidata á d:q47158
mEkkert breytingarágrip
Lína 1:
<onlyinclude>
[[Mynd:Blakey_220moll.jpg|thumb|right|Jörðin eins og hún gæti hafa litið út á tríastímabilinu]]
[[Trías]]'''Tríastímabilið''' er [[jarðsaga|jarðsögulegt]] [[tímabil]] sem nær frá 245 til 202 [[milljón]]ummilljónum [[ár]]aára. Trías er fyrsta tímabil [[Miðlífsöldmiðlífsöld|Miðlífsaldarmiðlífsaldar]]. Bæði upphaf og lok Tríastrías markast af miklum [[fjöldaútdauði|fjöldaútdauðum]]. Fjöldaútdauðinn sem batt endi á Tríastrías hefur nýlega verið [[aldursgreining|aldursgreindur]] nákvæmar en fyrr, en eins og með flest jarðsöguleg tímabil eru [[jarðlag|jarðlögin]] sem marka upphaf og endi vel skilgreind en [[raunaldur]] er ónákvæmur sem svarar nokkrum milljónum ára.
</onlyinclude>
Einkennandi jarðlög Trías tímabilsinstríastímabilsins eru rauður [[sandsteinn]] og [[gufunarset]], sem gefa til kynna hlýtt og þurrt [[loftslag]]. Engin ummerki eru um [[jökulskeið]], og land var að öllum líkindum hvergi nálægt [[pólsvæði|pólsvæðunum]]. [[Risameginland]]ið [[Pangea]] var að rifna í sundur á Tríastrías en hafði þó ekki skilist í sundur. Fyrstu [[sjávarsetlag|sjávarsetlögin]] í upphafi rifferlisins, sem skildu að [[New Jersey]] og [[Marokkó]] eru frá síð-Tríassíðtrías. Þar sem strandlengja [[risameginland]]sinsrisameginlandsins var takmörkuð eru sjávarsetlög frá Tríastrías fremur sjaldgæf, þrátt fyrir að þau séu áberandi í [[Vestur-Evrópu]] þar sem Trías [[jarðlag|jarðlög]]tríasjarðlög voru fyrst rannsökuð. Í [[Norður-Ameríka|Norður-Ameríku]] eru Trías sjávarsetlögtríassjávarsetlög t.d. takmörkuð við nokkrar [[opna|opnur]] í vestri. Því er [[jarðlagafræði]] Trías tímabilsinstríastímabilsins að mestu bundin við [[lífvera|lífverur]] sem lifðu í [[lón]]um og saltríkumsaltríku umhverfumumhverfi, t.d. ''[[Estheria]] [[krabbadýr]]in''-krabbadýrin.
 
Á Tríastrías varð mikil aðlögun bæði í sjávarlífi og lífi á landi, en á mörkum [[Permperm]] og Tríastrías hafði orðið mesti fjöldaútdauði jarðsögunnar þar sem meirihluti lífvera Jarðarinnar dó út. Fyrstu risaeðlurnar urðu til á þessum tíma,. [[kórallKórall]]ar af ''[[hexacorallia]] [[''-ætt]] koma fyrst fram á sjónarsviðið og eins fyrstu [[flugeðla|flugeðlurnar]].
 
{{commonscat|Triassic|trías}}
{{Tríastímabilið}}