„Kristján Eldjárn“: Munur á milli breytinga

'''Kristján Eldjárn Þórarinsson Eldjárn''' [[fornleifafræðingur]] (fæddur á [[Tjörn (Svarfaðardalur)|Tjörn]] í [[Svarfaðardalur|Svarfaðardal]] [[6. desember]] [[1916]] – dáinn [[14. september]] 1982) var þriðji [[forseti Íslands]] árin [[1968]] – [[1980]]. Foreldrar hans voru hjónin [[Þórarinn Kr. Eldjárn]], bóndi og kennari á Tjörn, og [[Sigrún Sigurhjartardóttir]]. Kristján lauk fyrrihlutaprófi í [[fornleifafræði]] frá Kaupmannahafnarháskóla en lærði síðan íslensk fræði við HÍ. Hann lauk doktorsprófi árið 1957 og nefnist [[doktorsritgerð|ritgerð]] hans ''Kuml og haugfé í heiðnum sið á Íslandi''.

Árið [[1980]] virtist stefna í að Kristján yrði að mynda [[utanþingsstjórn]], en hann komst hjá því þegar [[Ríkisstjórn Gunnars Thoroddsens]] var mynduð.

Kristján Eldjárn fór í sinn fyrsta fornleifaleiðangur árið 1937 til Grænlands að grafa upp norænnan miðaldabæ í Austmannsdal, kennara hans trú um að sveitastrákur frá íslandi ætti ekki í vandræðum með þær aðstæður sem þessi leiðangurinn myndi bjóða upp. Sumarið 1939 er mikilvægt ár í fornleifa uppgreftri hér á landi, Mattías Þórðarsson kom á fót norrænum rannsóknarleiðangri á Ísland en í honum voru allar norrænu þjóðinar nema Noregur, en niðurstöður úr þessum leiðangri voru tímaamót í fornleifarannsóknum hér á landi en niðurstöður um leiðangurinn var birt í riti sem heitir Forntida gårdar i Island. Kristján var undir stjórn Dana sem hét Aage Roussell en sá hópur sá um gröftinn í Stöng í Þjórsárdal og í uppgröftinum kom í ljós að þetta voru ein best varðveitti bærinn. Kristján hafði lokið fyrri hluta prófi í norrænni fornleifafræði en fór ekki til Danmerkur til að klára því það var augljóst að stríð myndi byrja von bráðar. Sumarið 1940 fór Kristján að rannsaka skálatótt í klaufanesi í svarfaðardal en þarna kom í ljós að hann að hann hefði mikinn áhuga að stjórna sínum eigin fornleifarannsóknum, hægt er að segja að þessi fornleifauppgröftur sé sá fyrsti mikli uppgröftir sem undir stjórn íslendingsÍslendings sem stenst nútimakröfur. Og ári eftir kom hans fyrsta grein í Árbók fornleifafélagsins en þetta var hans fyrsta grein um fornfræðilegsfornleifafræðilegs efnis.

Einnig var hann kjörinn í stjórn Árbókarinar árið 1945 ,en ekki stendur á bókunum að Kristján sé ritstjóri fyrr en 1955-56 hann hafði þá þegar skrifað 2 miklar greinar í Árbókina sem var frá árunum 1943-48 ein þeirra greina var um hrunmannafrétti sem var hálendisbyggð lagðist af vegna Heklugos 1104, hin greinin var um kuml á Hafurbjarnastöðum en blástur hafði verið þar í gangi allt frá 1868 þar til að Kristján og Jón Steffensen rönnsökuðu þau árið 1947.

Hann vildi ólmur finna hvort hinar fornu sagnir úr Íslendingabók og Landnámsbók væru sannar um Papana og byrjaði það verk árið 1967 fór síðan 4fjögur til viðbótar út í eyna árið 1969 síðan fór hann aftur 1971 og tvisvar sinnum árið 1982 en þá hafði hann grafið upp allar minjar sem báru fyrir augum en allt kom fyrir ekki engar minjar voru fyrir hendi að Papar hefðu nokkurn tíman verið þar en þó fann hann minjar frá búset á miðöldum í kringum 1200 og var í norrænn í útliti.

: Kléberg á Íslandi (1949-50),

: Rannsóknir á Fornu-Lá í Eyrarsveit og Sandártungu í þjórsdal (1949-50),

: Rannsóknir á Bergþórhvoli (1951-52),

: Fornmannagrafir á Sílastöðum (1954),

: Kuml og haugfé úr heiðnum sið á Íslandi (doktorsritgerð varði hana árið 1957),

: saum síl og sía mjólk (1960),

: bæinn á Gjáskógum í Þjórsádal (1961),

: Fornan útskurð frá Hólum í Eyjarfirði (1967),

: Forn altarisbrik frá Stað á Reykjarnesi (1968),

: Miðaldar útskurð frá Skjaldfönn (1969),

: Fornan tábagal frá Þingvöllum (1970),

: Þrjá atgeira (1971),

: Upphaf vörupeninga á Íslandi (1972),

: Hraunþúfuklaustur (1973),

: Minningargreinar Árna Magnússon um merka kirkjugripi (1976),

: Örnefni og minjar í landi Bessastaða (1981),