„Singalíska“: Munur á milli breytinga

2.458 bætum bætt við ,  fyrir 11 árum
ekkert breytingarágrip
Efni eytt Efni bætt við
Þjóvar (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 1:
{{Tungumál
'''Singalíska''' er indískt mál talað af 18 milljón manns á Sri Lanka. Á Sri Lanka hafa 3 mál opinbera stöðu, singalíska, enska og tamilíska.
|nafn=Singalíska
|nafn2=සිංහල siṁhala
|ættarlitur=Indóevrópskt
|ríki=[[Sri Lanka]]
|svæði=[[Suðaustur-Asía]]
|talendur=16 milljónir
|ætt=[[Indóevrópsk tungumál|Indóevrópskt]]<br/>
&nbsp;[[Indóírönsk tungumál|Indóíranskt]]<br />
&nbsp;&nbsp;[[Indóarísk tungumál|Indóarískt]]<br />
&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Suður-indóarísk tungumál|Suður-indóarískt]]<br />
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Eyjaindóarísk tungumál|Eyjaindóarískt]]<br />
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;'''Singalíska'''
|stafróf=[[Bramísk samstöfuskrift]]
|þjóð=[[Sri Lanka]]
|iso1=si
|iso2=sin
|iso3=sin
}}
 
'''Singalíska''' eða '''sinhala''' (''සිංහල'', ''siṁhala'') er indískt[[indóarísk tungumál|indóarískt mál]] talað af 1816 milljón manns á [[Sri Lanka]]. Á Sri Lanka hafa 3 mál opinbera stöðu,: singalíska, [[enska]] og tamilíska[[tamílska]].
Rituð með bramískri samstöfuskrift.
Elstu textar frá þriðju öld fyrir krist.
Talið er að málið hafi borist til eyjarinnar svo snemma sem á fimmtu öld fyrir krist. Þegar hinir fornu singalir komu til Sri Lanka fundu þeir fyrir svonefnt vedda-fólk og gjætir áhrifa frá máli þeirra á singalísku. Vedda fólkið er talið hafa verið hvorki indóevrópskt né dravidískt.
Vegna einangrunar frá meginlandinu þar sem dravidísk mál eru ríkjandi á suðurhlutanum hefur singalíska þróast með nokkuð öðrum hætti en önnur indísk mál. Sérstaklega hafa áhrif frá tamilísku verið mikil. Mikill munur milli ritmáls og talmáls. Sem dæmi um það beygjast sagnorð eftir tölu, persónu og kyni í ritmálinu en ekki í talmálinu.
 
Singalíska er rituð með [[bramísk samstöfuskrift|bramískri samstöfuskrift]] en elstu textar á tungumálinu eru frá [[3. öld f.Kr.]] Talið er að málið hafi borist til eyjarinnar svo snemma sem á [[5. öld f.Kr.]] Þegar hinir fornu singalir komu til Sri Lanka fundu þeir fyrir svonefnt [[Vedda]]-fólk og gætir áhrifa frá máli þeirra á singalísku. Vedda-fólkið er talið hafa verið hvorki indóevrópskt né dravidískt. Vegna einangrunar frá meginlandinu þar sem [[dravidísk tungumál|dravidísk mál]] eru ríkjandi á suðurhlutanum hefur singalíska þróast með nokkuð öðrum hætti en önnur indóárísk mál. Sérstaklega hafa áhrif frá tamílsku verið mikil. Mikill munur er á [[ritmál]]i og [[talmál]]i. Sem dæmi um það beygjast [[sagnorð]] eftir [[Tala (málfræði)|tölu]], [[Persóna (málfræði)|persónu]] og [[Kyn (málfræði)|kyni]] í ritmálinu en ekki í talmálinu.
Ótiltekni greinirinn er -ak eða -ek og er aðeins notaður í eintölu og hefur vafalítið þróast úr töluorðinu firir einn líkt og í germönskum málum utan íslensku. Engin tiltekin greinir er en ef ótiltekni greinirinn er ekki notaður verður orðið tiltekið fyrir vikið.
 
ÓtiltekniÓákveðni greinirinn er ''-ak'' eða ''-ek'' og er aðeins notaður í eintölu og hefur vafalítið þróast úr töluorðinu[[töluorð]]inu firirfyrir ''einn'' líkt og í [[germönsk tungumál|germönskum málum]] utan [[íslenska|íslensku]]. EnginEnginn tiltekinákveðinn greinir er en ef ótilteknióákveðni greinirinn er ekki notaður verður orðið tiltekiðákveðið fyrir vikið.
 
{{stubbur|tungumál}}
 
[[Flokkur:Indóarísk tungumál]]
 
[[af:Singalees]]
[[ar:لغة سنهالية]]
[[arz:سنهالى]]
[[az:Sinhala dili]]
[[be:Сінгальская мова]]
[[bg:Синхалски език]]
[[bn:সিংহলি ভাষা]]
[[br:Sinhaleg]]
[[ca:Singalès]]
[[ckb:زمانی سینھالی]]
[[cs:Sinhálština]]
[[da:Singalesisk]]
[[de:Singhalesische Sprache]]
[[en:Sinhala language]]
[[eo:Sinhala lingvo]]
[[es:Idioma cingalés]]
[[et:Singali keel]]
[[eu:Sinhala]]
[[fa:زبان سینهالی]]
[[fi:Sinhali]]
[[fr:Cingalais]]
[[hi:सिंहली भाषा]]
[[hif:Sinhalese bhasa]]
[[id:Bahasa Sinhala]]
[[it:Lingua singalese]]
[[ja:シンハラ語]]
[[ko:싱할라어]]
[[kv:Сингал кыв]]
[[la:Lingua Singhalensis]]
[[lij:Lengua singaleise]]
[[lt:Sinhalų kalba]]
[[mg:Fiteny singalesa]]
[[mr:सिंहला भाषा]]
[[nds-nl:Singalees]]
[[nl:Singalees]]
[[nn:Singalesisk]]
[[no:Singalesisk]]
[[oc:Singalés]]
[[pl:Język syngaleski]]
[[pms:Lenga sinhalèisa]]
[[pnb:سنہالا بولی]]
[[pt:Língua cingalesa]]
[[qu:Sinhala simi]]
[[ro:Limba singaleză]]
[[ru:Сингальский язык]]
[[si:සිංහල භාෂාව]]
[[simple:Sinhala language]]
[[sl:Singalščina]]
[[sv:Singalesiska]]
[[ta:சிங்களம்]]
[[th:ภาษาสิงหล]]
[[tr:Seylanca]]
[[ug:سىنگال تىلى]]
[[uk:Сингальська мова]]
[[ur:سنہالی زبان]]
[[vi:Tiếng Sinhala]]
[[zh:僧伽罗语]]
18.225

breytingar