„Háfrónska“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
smá hreingerning
Lína 10:
}}
{{hlutleysi|Greinin ber keim af [[hégómagrein]] og er líklega að mestu samin af stofnanda og helsta iðkanda s.k. háfrónsku.}}
'''Háfrónska''' (einnig þekkt sem '''háíslenska''') er afrakstur vinnu [[Belgía|Belgans]] ''Jozefs Braekmans'' ([[1. maí]] [[1965]]) og nokkurra Íslendingaeinhverjuleiti [[Pétur Þorsteinsson|Pétri Þorsteinssyni]]<ref name="fréttablaðið">[http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=272834&pageId=3931780&lang=is&q=H%E1fr%F3nska „Belgi til bjargar íslenskunni”] Fréttablaðið, 27. tölublað (28.01.2007), Blaðsíða 63</ref>, og var ætlað að vera endurbætt útgáfa af [[íslenska|íslensku]] sem væri laus við öll [[tökuorð]]. Orðasafn með nýyrðum, sem Braekmans og félagar hans smíðuðu er að finna á vefsíðunni „Miðstöð„[http://web.archive.org/web/20100329104006/http://www.hafronska.org/ Miðstöð háfrónska tungumálsins“tungumálsins]“. Háfrónska dregur nafn sitt af [[hánorska|hánorsku]] (høgnorsk).
 
== Upphafið ==
Samkvæmt BraekmansBraekman hafði hann frá árinu [[1992]] smíðað innlend jafnheiti fyrir þau tökuorð sem ekki höfðu hrein [[samheiti]]. Árið [[2005]] stofnaði hann „Miðstöð háfrónska tungumálsins“ vegna þess að hann var hræddur um að ekkert af nýyrðum hans hlyti góðar viðtökur hjá almenningi ákvað hann að búa til táknrænt athvarf fyrir þau. Fram að því hafði hann sent nokkuð margar tilkynningar um nýyrðasmíð sína inn á fréttahópinn is.islenska á [[Usenet]]. Hegðun Braekmans í fréttahópi is.islenska vakti litla hrifningu hjá mörgum og sökum þess ákvað hann að afhenda starf sitt í hendur [[Pétur Þorsteinsson|Pétri Þorsteinssyni]] safnaðarpresti [[Óháði söfnuðurinn|Óháða safnaðarins]].<ref name="fréttablaðið" /> Pétur er nú forseti háfrónsku málhreyfingarinnar. Tungumálið hefur ekki opinbera stöðu á Íslandi né annarstaðar og ekki heimildir um neina aðra fylgismenn en Braekmans og Pétur.
 
== Málhreinsun ==
Samkvæmt fylgendum háfrónskunnarBraekman er áherslan það sem þeirhann kallakallar ''málgjörhreinsun'', sem er að þeirrahanns sögn ofstækisfyllsta mynd málhreinsunar. Það er að allt sem hægt er að tjá með mannlegum hljóðum er markmið hreintungusinna, jafnvel landaheiti, mannanöfn og efnaheiti. Málhreinsun hófst á [[18. öldin|18. öld]] við stofnun [[Hið íslenska lærdómslistafélag]]s [[1779]] og almennur skilningur á stefnunni vaknaði á [[19. öldin|19. öld]] þegar [[Fjölnismenn]] rituðu tímaritið [[Fjölnir (tímarit)|Fjölni]].<ref>Guðrún Kvaran. „Hverjir stóðu fyrir hinni veigamiklu málhreinsistefnu á 18. og 19. öld og hvernig var henni framfylgt?“. Vísindavefurinn 26.3.2007. http://visindavefur.is/?id=6555. (Skoðað 21.2.2013).</ref> Dæmi um hafrónsk heiti eru staðarheitin Sigurborg (Cairo) og Góðviðra (Buenos Aires) og mannanöfn eins og Hróbjartur Píll (Robert Peel) og Jón Hrísill (John Russell). Ólíkt ríkjandi íslenskri málstefnu, vilja háfrónverjar útrýma jafnvel þeim [[latína|latnesku]] og [[þýska|þýsku]] tökuorðum sem voru til í því sem kallað hefur verið gullaldaríslenska.
 
==Ný tákn==