„Vísindaleg aðferð“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Torfason (spjall | framlög)
Ný færsla
 
Torfason (spjall | framlög)
m Hlekkur á vísindi
Lína 1:
[[Image:Gravitational lens-full.jpg|right|thumb|300px|[[Afstæðiskenningin|Afstæðiskenning]] [[Einstein]]s leiddi til þeirrar tilgátu að þungir hlutir, svo sem stjörnur, sveigi ljósgeisla. Sú tilgáta hefur verið sannreynd af óháðum vísindamönnum, sem studdi afstæðiskenninguna og leiddi til aukins skilnings á alheimnum.]]
'''Vísindaleg aðferð''' er sú leið sem vísindamennfarin faraer til að afla [[vísindi|vísindalegrar þekkingar]]. Reynslurannsóknir felast meðal annars í tilraunum, tölfræðilegri greiningu á gögnum sem til eru, og hvers kyns athugunum á heiminum sem víð búum í, á meðan fræðilegar rannsóknir byggjast á því að leiða út ákveðnar kenningar um heiminn út frá grunnreglum, á stærðfræðilegan eða rökfræðilegan hátt. Vísindaleg aðferð á við um báðar gerðir rannsókna, og er áhersla lögð á að vísindarannsóknir séu hlutlægar, að þær séu sannreynanlegar af öðrum vísindamönnum, og að þekkingar sé ekki aflað án samhengis, heldur þannig að hún leiði til aukins skilnings á fyrri rannsóknum og á heiminum sem við búum í. Til að stuðla að þessu er meðal annars ætlast til þess að vísindamenn skrái skilmerkilega bæði niðurstöður sínar og þær aðferðir sem þeir nota til að komast að niðurstöðunum.
 
Þótt orðið gefi til kynna að um sé að ræða eina tiltekna aðferð sem vísindamenn nota við störf sín, er hin vísindalega aðferð þó mun víðtækari en svo. Í raun er um að ræða ákveðið viðhorf eða hgumyndafræði um það hvers kyns aðferðir eru líklegar til að bæta við vísindalega þekkingu. Sem dæmi má nefna að í rannsóknum sem ætlað er að sannreyna tilteknar kenningar er notuð [[afleiðsla]], þar sem ákveðnar tilgátur (e. hypothesis) eru leiddar af kenningunum (e. theory), og tilraunir eða athuganir miðast við að athuga hvort þessar tilgátur séu í samræmi við niðurstögður athugananna. Vísindamenn þurfa einnig að smíða kenningar og er þá notuð [[útleiðsla]] til að leiða almennari kenningar af þeim niðurstöðum sem tilraunir hafa leitt í ljós. Þótt kenningasmíð og kenningaprófun séu mjög ólíkar í framkvæmd þá teljast þær báðar hluti af hinni vísindalegu aðferð, og styðja hvor við aðra.