„Panama“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Cessator (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 34:
}}
'''Panama''' ([[spænska]]: ''Panamá'') er syðsta landið í [[Mið-Ameríka|Mið-Ameríku]]. Panama er mjótt land sem tengir saman [[Norður-Ameríka|Norður-Ameríku]] og [[Suður-Ameríka|Suður-Ameríku]]. Það á landamæri að [[Kosta Ríka]] í vestri og [[Kólumbía|Kólumbíu]] í austri. [[Skipaskurður]] yfir [[Panamaeiðið]], [[Panamaskurðurinn]], hefur verið mikill áhrifavaldur í sögu landsins.
 
== Stjórnarfar ==
Panama er stjórnskráarbundið lýðræði með framkvæmdarvald, stjórnað af forseta sem er kosinn ítil 5fimm árára í senn. Hann hefur löggjafar- og dómsyfirvald. Landinu er skipt í níu héruð og þrjú frumbyggjasvæði, sem kölluð eru ''cormacas''.
 
== Hagkerfi ==
Hagkerfi Panama hefur þróast hratt en dómskerfi þess hefur verið slappt.{{heimild vantar}} Bandaríkjadollarinn er skiptimynt Panama.
 
== Saga ==
Panama varð sjálfstætt ríki [[3. nóvember]] [[1903]] en hafði áður verið undir stjórn [[Kólumbía|Kólumbíu]]. Hagkerfi Panama hefur þróast hratt en dómskerfi þess hefur verið slappt.
 
== Samfélag ==
=== Glæpatíðni ===
Panama er talið nokkuð öruggt miðað við önnur lönd í Mið-Ameríku þegar kemur að glæpum en tíðni glæpa þar er talin hærri en í flestum öðrum löndum í Mið-Ameríku. Tíðni ofbeldisglæpa í Panama hækkaðijókst mikið í kringum 2007, en lögreglan í Panama beittubeitti sér fyrirgegn því að koma í veg fyrir þáþeim og höfðunáði mikil áhrifárangri. Í júní 2010 hafði tíðni morðamorðtíðni lækkað og hélt því áfram því sem lengra gekk á árið. 2011 fór einnig að fækka glæpum tengdum byssum, líkt og vopnuðvopnuðum ránránum. Þrátt fyrir það hækkaði tíðni einfalds þjófnaðar og voru snjallsímar vinsælt skotmark. Þrjú héruð í Panama með stærstu borgunum höfðu hæstu tíðni glæpa: Panamaborg, Colon og Chiriqui.
 
{{Stubbur|landafræði}}
Lína 210 ⟶ 223:
[[zh-min-nan:Panamá]]
[[zu:Panama]]
 
Panama er stjórnskráarbundið lýðræði með framkvæmdarvald, stjórnað af forseta sem er kosinn í 5 ár í senn. Hann hefur löggjafar og dómsyfirvald. Landinu er skipt í níu héruð og þrjú frumbyggjasvæði, sem kölluð eru cormacas.
Panama varð sjálfstætt ríki 3. nóvember 1903 en hafði áður verið undir stjórn Kólumbíu. Hagkerfi Panama hefur þróast hratt en dómskerfi þess hefur verið slappt.
Bandaríkjadollarinn er skiptimynt Panama.
 
Panama er talið nokkuð öruggt miðað við önnur lönd í Mið-Ameríku þegar kemur að glæpum en tíðni glæpa þar er talin hærri en í flestum öðrum löndum í Bandaríkjunum.
Tíðni ofbeldisglæpa í Panama hækkaði mikið í kringum 2007, en lögreglan í Panama beittu sér fyrir því að koma í veg fyrir þá og höfðu mikil áhrif. Í júní 2010 hafði tíðni morða lækkað og hélt því áfram því sem lengra gekk á árið. 2011 fór einnig að fækka glæpum tengdum byssum, líkt og vopnuð rán. Þrátt fyrir það hækkaði tíðni einfalds þjófnaðar og voru snjallsímar vinsælt skotmark. Þrjú héruð í Panama með stærstu borgunum höfðu hæstu tíðni glæpa: Panamaborg, Colon og Chiriqui.