„Frumeind“: Munur á milli breytinga

== Eiginleikar ==

Eiginleikar frumeinda eru ákvarðaðir aðallega út frá kjarna og rafeindaskýi þeirra, þar má nefna massa, hleðslu, kjarnakraft, geislun, seguleiginleika og ástand þeirra.

 

Frumeind má einnig skipta í tvo hluta: [[frumeindakjarni|kjarna]] og [[rafeindasvigrúm]]. Rafeindasvigrúmið hýsir allar rafeindir frumeindarinnar og mynda rafeindirnar ský um kjarnann. Kjarninn samanstendur af róteindum og nifteindum. Frumeind er sögð vera óhlaðin ef fjöldi róteinda og rafeinda er jafn. Annars kallast hún [[jón (efnafræði)|jón]], og hefur jákvæða rafhleðslu ef róteindir eru fleiri en rafeindirnar, annars neikvæða hleðslu. Þótt ómögulegt sé samtímis að [[Óvissulögmál Heisenbergs|ákvarða bæði hraða og staðsetningu einstakra rafeinda nákvæmlega]], má skipta rafeindaskýinu upp í hvolf eftir orkustigi rafeindanna. Hvolfin samsvara þá fjarlægð frá kjarnanum, þar sem hærra orkustig merkir meiri fjarlægð frá kjarnanum. Rafeindirnar leitast við að fylla orkulægri hvolfin, en hvert hvolf getur aðeins rúmað ákveðinn fjölda skv. reglunni 2n² þar sem n er raðtala hvolfsins talið frá kjarna. Rafeindir sem sitja yst í tiltekinni frumeind nefnast [[gildisrafeindir]] og hafa mest áhrif á [[efnafræði]]lega hegðun hennar. Þær gegna lykilhlutverki í að binda frumdeindir saman og þannig mynda [[sameind]]ir. Efnishlutur sem eingöngu er gerður úr einni tegund frumeinda kallast [[frumefni]].