„Hillary Clinton“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
EmausBot (spjall | framlög)
m r2.7.2+) (Vélmenni: Bæti við: ckb:هیلاری کلینتۆن
mEkkert breytingarágrip
Lína 22:
== Æska og Nám ==
 
Hillary Diane Rodham fæddist 26. október 1947 í Chicago, Illinois í Bandaríkjunum. Foreldar hennar [[Hugh Ellsworth Rodham]] og móðir hennar [[Dorothy Emma Howell]] fluttu til [[Park Ridge]] sem er úthverfi í Illinois þegar Hillary var þriggja ára gömul. Hillary er elst þriggja systkina en bræður hennar heita Hugh og Tony. Hún gekk í grunnsskóla í [[Park Ridge]] og síðar gekk hún í Maine East menntaskólann (e. Maine East High School) þar sem hún tók þátt í nemendaráðinu og skólablaðinu en á loka gagnfræðiárinu fluttist hún yfir í Maine South menntaskólann (e. Maine South High School) þar sem hún útskrifaðist árið 1965. Sama ár byrjaði Hillary í Wellesley háskólanum[http://web.wellesley.edu/web/ Wellesley College] (e. Wellesley College) þar sem hún útskrifaðist með aðal áherslu á [[stjórnmálafræði]].<ref>Clinton, Hillary Rodham (29-05-1992). "Hillary Rodham Clinton Remarks to Wellesley College Class of 1992". Wellesley College. http://www.wellesley.edu/PublicAffairs/Commencement/1992/speecheshrc.html. Sótt 1.11.2010</ref> Hillary innritaði sig í Yale Laga Háskólann[http://www.law.yale.edu/] (e. Yale Law School). Árið 1971 kynntist hún Bill Clinton núverandi eignmanni sínum, en hann stundaði einnig laganám við sama skóla. Árið 1973 útskrifaðist hún með lögfræðigráðu frá [[Yale Háskóli|Yale Háskólanum]].
 
==== Árin í Arkansas ====
 
Árið 1974 tók Hillary ákvörðun um að elta Bill Clinton til Fayetteville í Arkansas þar sem hann var að kenna lögfræði í [[Háskólinn í Arkansas|háskólanum í Arkansas]] (e. University of Arkansas) og í framboði til sætis í [[fulltrúadeild Bandaríkjaþings]] fyrir Arkansas.<ref> Bernstein, Carl (2007). A Woman in Charge: The Life of Hillary Rodham Clinton. New York: Alfred A. Knopf. ISBN 0-375-40766-9</ref> Þar gerðist hún ein af tveimur kvennkyns lögfræðikennurum í sama háskóla og Bill þar sem hún kenndi [[afbrotafræði]] og varð fyrsti framkvæmdarstjóri lögfræði- hjálparstofnun skólans. Bill og Hillary giftu sig með lítilli athöfn 11. Október 1975.Hillary og Bill Clinton giftu sig með lítilli athöfn 11.10.1975.<ref>"Hillary Rodham Clinton". The White House. http://www.whitehouse.gov/history/firstladies/hc42.html. Sótt 1.11.2010.</ref> Hún ákvað að taka ekki upp nafn eiginmanns síns og halda atvinnulífinu aðskildnu frá persónulega lífinu sínu. Bill tapaði framboði sínu til fulltrúadeildarinnar en var kosin [[dómsmálaráðherra Arkansas]] árið 1976 sem gerði það að verkum að hjónin fluttu til höfuðborgar Arkansas, [[Little Rock]]. Þar byrjaði hún að vinna hjá virðulegri lögfræðistofu sem hét Rose Law Firm, ásamt því að vinna sjálfboðavinnu fyrir málstað barna.
Lína 35:
Hillary Clinton var forsetafrú Bandaríkjanna á árunum 1993-2000 eftir að eiginmaður hennar, Bill Clinton, var vígður í embætti forseta Bandaríkjanna í janúar 1993. Hún var fyrsta forsetafrúin sem hafði framhaldsmenntun úr háskóla , hún var einnig fyrsta forsetafrúin til að hafa átt sinn eigin starfsframa þar til hún fluttist í [[Hvíta Húsið]] (e. White House) ásamt því að vera fyrst til að eignast skrifstofu í Vesturálmu Hvíta Hússins og aðra í Austurálmunni. Hillary er sögð hafa verið mjög áhrifarík forsetafrú en hún spilaði mikilvægt hlutverk í opinberum stefnumálum. Bill Clinton er sagður hafða leitað til hennar með ýmis mál og fegið álit hennar en hún er sögð ekki alltaf verið sammála eiginmanni sínum um ýmis málefni. Sem forsetafrú sá hún um að tryggja fjárframlög til að varðveita og laga sögulega minjar og svæði tengd bandarískri sögu, hún gerði ýmsar breytingar á garði Hvíta Hússins. Hún var með yfirumsjón yfir lagfæringum og endurbyggingu ýmsa mikilvæga sögulegra herbergja innan veggja Hvíta Hússins, hún hélt líka ýmsar glæsilegar veislur. Hillary fylgdi eiginmanni sínum í opinberar heimsóknir til ýmsa landa, þessar ferðir hennar gáfu henni mikla innsýn og reynslu inn í það starf sem hún kom seinna til með að taka að sér sem utanríkiráðherra Bandaríkjanna.
 
==== Endurbætur í heilbrigðiskerfinu (e. Health Care Reform) ====
 
Stuttu eftir að Bill Clinton tók við stöðu forseta Bandaríkjanna, kom hann á fót vinnuhóp (e. Task Force on National Health Care Reform) til að vinna að bættu [[Umbætur á heilbrigðiskerfi Bandaríkjanna|heilbrygðisfrumvarpi]] fyrir bandarísku þjóðina. Hann skipaði Hillary Clinton yfir þessum vinnuhóp en sú ákvörðun kom mörgum á óvart og var deilt hart hvort að forsetafrú mætti samkvæmt lögum vera yfir slíkum vinnuhópi.<ref>Hodgson, Godfrey. The Gentleman from New York: Daniel Patrick Moynihan: Ævisaga, Bls. 349 (2000): "Hillary Clinton was out in front on this project to a degree unprecedented among presidential wives</ref><ref>Sidak, J Gregory (1993). "Amicus Brief of J. Gregory Sidak in Association of American Physicians & Surgeons v. Hillary Rodham Clinton". Social Science Research Network. http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=971067. Sótt 01-11-2010.</ref> Þessar endurbætur voru ekki lausar við gagnrýni en andstæðingar töldu þessar endurbætur meðal annarrs innihalda mikla skriffinnsku og takmarkað val almennings á þjónustu.
Í ágúst 1994 féll heilbrigðisfrumvarpið á þinginu. Það var ekki fyrr en árið 2008 að þingið tók aftur upp umræðuna um nýtt heilbrigðisfrumvarp, í þetta skipti lagði Obama stjórnin fram nýtt heilbrigðisfrumvarp.
 
==== Monica Lewinsky Skandallinn ====
 
Árið 1998 komast það upp að Bill Clinton átti í kynferðislegu sambandi við ungan lærling Hvíta Hússins, konu að nafni [[Monica Lewinsky]]. Fyrst þegar málið komst upp neitaði Bill ásökunum og Hillary sagði í viðtali um þetta mál, að um samsæri væri að ræða frá hægri öfgamönnum sem nýjasta samsærið í röð margra frá pólitískum andstæðingum þeirra. Síðar baðst hún afsökunar á fyrri ummælum sínum þar sem í ljós kom að eiginmaður hennar hafi ekki verið að segja sannleikann og hafði í raun og veru átt í kynferðislegu sambandi við Lewinsky. Hillary tilkynnti í ljósi þessara atburða að hún hygðist þrátt fyrir það sem undan hefði gengið ,að halda í hjónabandið. Margar skoðanir voru uppi um ákvörðun forsetafrúarinnar, margir litu aðdáunar augum á styrk hennar og framkomu þegar persónuleg málefni hennar voru gerð opinber, aðrir litu á hana sem fórnalamb og enn aðrir gagnrýndu hana fyrir að vera um set í dauðu hjónabandi þar sem þau töldu hana hugsa einungis um sinn eigin pólitíska frama.