„Fulltrúadeild Bandaríkjaþings“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
EmausBot (spjall | framlög)
m r2.6.4) (Vélmenni: Bæti við: hr:Predstavnički dom SAD
Xqbot (spjall | framlög)
m r2.7.3) (Vélmenni: Breyti: ilo:Kamara dagiti Pannakabagi ti Estados Unidos; útlitsbreytingar
Lína 5:
Bandaríkjaþing á rætur sínar að rekja aftur til ársins [[1787]] þegar [[Bandaríkin]] lýstu yfir sjálfstæði og ákveðið var að hafa tvær deildir til að tryggja það að ekki skapaðist ójafnvægi á milli fylkja heldur hefðu öll fylki fulltrúa til að standa vörð um þeirra hagsmuni.
 
Fulltrúar í neðri deild [[Bandaríkjaþing|Bandaríkjaþings]]s eru 435 talsins en þeir eru kosnir til tveggja ára í [[einmenningskjördæmi]]skosningu. Auk fulltrúanna 435 eru nokkur svæði með áheyrnafulltrúa sem eru án atkvæðisréttar en það eru höfuðborgin, [[Washington DC]], [[Bandaríska Samóa|Bandarísku Samóaeyjarnar]], [[Gvam]] (Guam), [[Jómfrúreyjar]] og [[Norður-Maríanaeyjar]] auk eins [[fastafulltrúi|fastafulltrúa]] (e. ''Resident Commissioner'') frá [[Puerto Rico]] sem kosinn er til fjögurra ára. Þessir sex fulltrúar og fastafulltrúinn mega taka þátt í umræðum og kjósa í nefndum. Þeir mega einnig kjósa í „[[nefnd heildarinnar]]“ (e. Committee of the Whole) þegar atkvæði þeirra ráða ekki úrslitum en nefnd heildarinnar er nokkurs konar tæki þingsins til að kanna viðhorf þingmanna til frumvarps og leggja fram lagabreytingar.
 
Misjafnt er hversu margir þingmenn sitja fyrir hvert fylki en eftir því sem íbúar fylkisins eru fleiri, því fleiri [[kjördæmi]] eru innan fylkisins. [[Kalifornía]] er með flesta þingmenn eða 53 en sjö fylki hafa aðeins einn þingmann en það eru [[Alaska]], [[Delaware]], [[Montana]], [[Norður-Dakóta]], [[Suður-Dakóta]], [[Vermont]] og [[Wyoming]]. [[Þingmaður|Þingmenn]] bera ákveðnar skyldur gagnvart sínu heimafylki og fara oft heim í fríum til að sinna vinnu þar en hugmyndin er að þingmennirnir kjósi um frumvörp á grundvelli hagsmuna síns kjördæmis.<ref>{{vefheimild|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/498496/House-of-Representatives|titill = House of Representatives|mánuðurskoðað = 11. október|árskoðað = 2010}}</ref> Frambjóðendur til fulltrúadeildarinnar verða að vera 25 ára, hafa búið í Bandaríkjunum í sjö ár og búa í því fylki sem þeir eru fulltrúi fyrir en ekkert takmark er fyrir því hversu oft þingmenn mega bjóða sig fram til setu í fulltrúadeildinni. Kosningar til fulltrúadeildarinnar eru ávallt á þriðjudegi eftir fyrsta [[mánudagur|mánudag]] í [[nóvember]] á árum sem enda á sléttri tölu.
Lína 11:
== Helstu embætti innan þingsins ==
 
Helstu leiðtogar á þinginu er [[Þingforseti neðri deildar Bandaríkjanna|forseti þingsins]] (e. speaker) eða forseti þingsins sem nú er [[Nancy Pelosi|Nancy Pelosi]]. Forseti þingsins er jafnframt leiðtogi meirihlutans og hefur hann þó nokkur völd. Hann ákveður í hvaða nefndir frumvörp eru send, skipuleggur dagskrána og er andlit flokks síns út á við. Forseti á að framfylgja reglum þingsins á sanngjarnan hátt en þó er búist við því að hann nýti sér forréttindin sem fylgja embættinu flokk sínum í hag. Leiðtogi minnihlutans sem nú er [[John Boehner]] er síðan andlit minnihlutans út á við. „[[Svipa (Bandaríkjaþing)|Svipa]]“ (e. ''whip'') meirihluta og minnihluta er einnig mikilvægt hlutverk en svipan er í raun samskiptastjóri flokksins, hann á að vita hvað flokksmeðlimir vilja, hvað þeir þola og sjá til þess að þeir kjósi rétt. Svipa meirihluta nú er [[James E. Clyburn]] en svipa minnihluta [[Eric Cantor]]. Aðrir mikilvægir aðilar eru formaður flokksstjórnarfundar og formaður nefndar um þingframboð flokksins.
 
Innan fulltrúadeildarinnar starfa nefndir ýmissa málefna, s.s. landbúnaðarnefnd, dómsmálanefnd, utanríkisnefnd, skattanefnd og fleira, alls 25 talsins. Einnig eru skipaðar tímabundnar nefndir en helstu hlutverk nefndanna eru að bæði valdinu og vinnunni sé dreift. Fulltrúadeildin myndi án þeirra hafa allt of mikið að gera, auk þess sem þetta hvetur þingmenn til að sérhæfa sig á ákveðnum sviðum til að komast í nefndarsetu.
Lína 17:
== Hlutverk ==
 
Mikilvægasta hlutverk fulltrúadeildarinnar er [[löggjafarvald|löggjafarvaldið]] en auk þess hefur fulltrúadeildin umsjón með [[fjárlög|fjárlögum]]um og yfirlýsingu um [[stríð]]. Einnig hefur fulltrúadeildin mikilvægt hlutverk í að stuðla að jafnvægi í [[Þrískipting ríkisvaldsins|þrískiptingu valdsins]] og hafa [[þingeftirlit|eftirlit]] með [[framkvæmdavald|framkvæmdavaldinu]]inu.
 
Löggjöf fer þannig fram að frumvörp verða til í annarri hvorri deildinni nema frumvörp sem varða fjárlög, þau verða að koma frá fulltrúadeildinni. Báðar deildirnar skiptast á að ræða og kjósa um frumvörp, alls tvisvar, en báðar deildir verða að samþykkja frumvarpið áður en það er sent til forsetans til undirritunar. Ef forsetinn neitar að undirrita frumvarpið þá er það sent aftur til þingsins en frumvarpið verður þá ekki að lögum nema með 2/3 atkvæða í báðum deildum þingsins.
Lína 23:
Fulltrúadeildin hefur að auki ákveðin völd sem [[Öldungadeild Bandaríkjaþings|öldungadeildin]] hefur ekki, svo sem að kjósa [[Forseti Bandaríkjanna|forsetann]] ef [[kjörmannaráð]] stendur á jöfnu og leggja til málshöfðun gegn forseta (e. ''impeachment'') en helsti munur á öldungadeildinni og fulltrúadeildinni er að öldungadeildin er mun frjálslegri. Í fulltrúadeildinni er ákveðið í upphafi hversu lengi megi ræða frumvarp en í öldungadeildinni er málþóf algengt þar sem tíminn er ekki takmarkaður og aðeins er hægt að stoppa málþóf með samþykki aukins meirihluta (60 þingmenn af 100) öldungadeildaþingmanna. Þetta gerir það að verkum að réttur minnihlutans verður meiri og meirihlutinn neyðist oft til að málamiðla. Að auki eru flokkslínur í öldungadeildinni óljósari heldur en í neðri deildinni þar sem mikill flokksagi ríkir.
 
== Tilvísanir ==
<div class='references-small'>
<references/>
Lína 31:
* {{cite book | last1 = Katz| first1 = Richard S.| title = Political Institutions in the United States | publisher = Oxford University Press | date = 2007 | accessdate = 2010-10-13 | isbn = 9780199283835}}
 
== Tenglar ==
{{Wikivitnun}}
* [http://www.house.gov/ ''United States House of Representatives'']
Lína 65:
[[hu:Az Egyesült Államok képviselőháza]]
[[id:Dewan Perwakilan Rakyat Amerika Serikat]]
[[ilo:BalayKamara dagiti Pannakabagi ititi Estados Unidos]]
[[it:Camera dei rappresentanti (Stati Uniti d'America)]]
[[ja:アメリカ合衆国下院]]