„Bastillan“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Skinks (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 3:
[[File:Paris-Opera.Bastille-Column-01.jpg|thumb|Paris-Opera.Bastille-Column-01|thumb|July Column og Óperuhúsið við Bastillutorgið ]]
 
'''Bastillan í París''' (Bastille) var byggð sem [[virki]] í [[Frakkland|Frakklandi]] árið [[1357]] og fékk nafnið [[Bastille Saint-Antoiene]]. Bastillan var notuð sem [[fangelsi]] á [[17. öld]] og varð smám saman tákn kúgunar og [[einveldi|einveldis]]. Bastillan var oft kölluð fangakastalinn, og var hún var seinna einnig notuð sem vopnabúr í [[franska byltingin|frönsku byltingunni]].
== Saga Bastillunnar ==
Bastillan var byggð sem [[virki]] í París í [[Hundrað ára stríðið|Hundrað ára stríðinu]] milli [[England|Englands]] og [[Frakkland|Frakklands]]. Vinnan við virkið hófst árið [[1357]] og stóð að mestu leiti yfir til [[1370]] og áfram. Virkið hafiðhafði átta [[Turn|turna]] sem stóðu vörn við hlið [[Porte Saint-Antoine]] í austur hlutaausturhluta Parísarborgar.
Virkið varðvar gert að ríkisfangelsi árið [[1417]]. [[Loðvík 14.]] notaði fangakastalann fyrst og fremst fyrir menn úr hástéttum sem höfðu [[Mótmæli|mótmælt]] honum eða reiðst honum. Frá [[1659]] til [[1789]] var Bastillan aðallega notuð sem ríkisfangelsi þar sem 5.279 fangar höfðu setið inni. Í valdatíð [[Loðvík 15.|Loðvíks 15.]] og [[Loðvík 16.|Loðvíks 16.]] var fangelsinu breytt þannig að ekki aðeins fangar af [[Stétt (aðgreining)|efri stéttum]] sátu inni, heldur fleiri fangar með ýmsan bakgrunn. Þó svo að fangarnir voru í tiltölulega góðu ástandi óx gagnrýni á fangakastalann, Bastilluna, á [[18. öld]]. Endurbætur á kastalanum hófust þá og föngum fækkaði töluvert. Árið [[1789]] hafði mikil [[Pólitík|pólítísk]] spenna aukist í [[Frakkland|Frakklandi]] og [[14. júlí]] varð bylting þar sem [[mannfjöldi|mannfjöldanum]] tókst að brjótast inn í Bastilluna til þess aðog koma hendi á dýrmæta [[byssupúður|byssupúðrið]] sem var geymt þar.
 
== 14. júlí 1789 ==
Þann 14. júlí árið [[1789]] þrömmuðu Parísarbúar um götur með hrópum og háreysti. Þetta voru smákaupmenn, handiðnaðarmenn, verkamenn og [[Atvinnuleysi|atvinnuleysingjar]] í leit að [[Vopn|vopnum]] á leið til Bastillunar. Almúgurinn var þrúgaður af [[Verðbólga|verðbólgu]] og [[atvinnuleysi]] og knúði það fólk til aðgerða. Margir höfðu setið inni í fangelsi Bastillunnar fyrir það eitt að sætta sig ekki við [[einveldisstjórn Frakklandskonungs]]. Bastillan var tákn um algjöra [[harðstjórn]], kúgun og [[einveldi]] konungs, [[Loðvík 16.|Loðvíks 16.]] Fólkið braust inn fyrir varnarveggina, barðist í marga klukkutíma þar til fangelsisstjórnin gafst upp og streymdi inn í Bastilluna. Eftir þessa árás var stjórnarbyltingin mikla hafin. Konungur var neyddur til að láta af áformum sínum um að beita hervaldi, og varð hann að fallast á að sett yrði ný borgarstjórn í [[París]]. Frá [[1880]] hefur [[14. júlí]] verið haldinn sem [[Þjóðhátíðardagur|þjóðhátíðardagur]] Frakka (Bastilludagurinn) vegna þess að mörgum fannst sigur [[París|Parísarbúa]] á Bastillunni vera tákn fyrir sigur fólksins á [[einveldi|einveldinu]] og [[harðstjórn|harðstjórninni]].
 
== Bastillutorgið ==