„Bastillan“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Skinks (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Skinks (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 4:
'''Bastillan í París''' (Bastille) var byggð sem virki í [[Frakkland|Frakklandi]] árið [[1357]] og fékk nafnið [[Bastille Saint-Antoiene]]. Bastillan var notuð sem fangelsi á [[17. öld]] og varð smám saman tákn kúgunar og [[einveldi|einveldis]]. Bastillan var oft kölluð fangakastalinn, og var hún seinna einnig notuð sem vopnabúr í [[franska byltingin|frönsku byltingunni]].
== Saga Bastillunnar ==
Bastillan var byggð sem [[virki]] í París í [[Hundrað ára stríðið|Hundrað ára stríðinu]] milli [[England|Englands]] og [[Frakkland|Frakklands]]. Vinnan við virkið hófst árið [[1357]] og stóð að mestu leiti yfir til [[1370]] og áfram. Virkið hafið átta turna sem stóðu vörn við hlið [[Porte Saint-Antoine]] í austur hluta Parísarborgar.
Virkið varð gert að ríkisfangelsi árið [[1417]]. [[Loðvík 14.]] notaði fangakastalann fyrst og fremst fyrir menn úr hástéttum sem höfðu [[Mótmæli|mótmælt]] honum eða reiðst honum. Frá [[1659]] til [[1789]] var Bastillan aðallega notuð sem ríkisfangelsi þar sem 5.279 fangar höfðu setið inni. Í valdatíð Lúðvíks[[Loðvík 15.|Loðvíks 15.]] og Lúðvíks[[Loðvík 16.|Loðvíks 16.]] var fangelsinu breytt þannig að ekki aðeins fangar af efri stéttum sátu inni, heldur fleiri fangar með ýmsan bakgrunn. Þó svo að fangarnir voru í tiltölulega góðu ástandi óx gagnrýni á fangakastalann, Bastilluna, á [[18. öld]]. Endurbætur á kastalanum hófust þá og föngum fækkaði töluvert. Árið [[1789]] hafði mikil [[Pólitík|pólítísk]] spenna aukist í [[Frakkland|Frakklandi]] og [[14. júlí]] varð bylting þar sem [[mannfjöldi|mannfjöldanum]] tókst að brjótast inn í Bastilluna til þess að koma hendi á dýrmæta [[byssupúður|byssupúðrið]] sem var geymt þar.
 
== 14. júlí 1789 ==
Þann 14. júlí árið [[1789]] þrömmuðu Parísarbúar um götur með hrópum og háreysti. Þetta voru smákaupmenn, handiðnaðarmenn, verkamenn og atvinnuleysingjar í leit að [[Vopn|vopnum]] á leið til Bastillunar. Almúgurinn var þrúgaður af [[Verðbólga|verðbólgu]] og [[atvinnuleysi]] og knúði það fólk til aðgerða. Margir höfðu setið inni í fangelsi Bastillunnar fyrir það eitt að sætta sig ekki við [[einveldisstjórn Frakklandskonungs]]. Bastillan var tákn um algjöra [[harðstjórn]], kúgun og [[einveldi]] konungs, [[Loðvík 16.|Loðvíks 16.]] Fólkið braust inn fyrir varnavegginavarnarveggina, barðist í marga klukkutíma þar til fangelsisstjórnin gafst upp og streymdi inn í Bastilluna. Eftir þessa árás var stjórnarbyltingin mikla hafin. Konungur var neyddur til að láta af áformum sínum um að beita hervaldi, og varð hann að fallast á að sett yrði ný borgarstjórn í [[París]]. Frá [[1880]] hefur [[14. júlí]] verið haldinn sem þjóðhátíðadagur Frakka (Bastilludagurinn) vegna þess að mörgum fannst sigur Parísarbúa á Bastillunni vera tákn fyrir sigur fólksins á [[einveldi|einveldinu]] og [[harðstjórn|harðstjórninni]].
 
== Bastillutorgið ==
Eftir [[Stríð|stríðið]] var kastalinn tekinn og hann rifinn niður og byggt torg sem kallast [[Place de la Bastille]]. Torgið varð seinna vettvangur margra hinna stjórnmálalegu [[byltingarhátíð|byltingarhátíða]].