„Þjóðlagarokk“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
m Maxí færði Fólk rokk á Fólkrokk: Á að vera eitt orð
Ekkert breytingarágrip
Lína 9:
}}
 
'''Fólk rokkFólkrokk''' (e. ''folk rock'', einnig '''þjóðlaga rokkþjóðlagarokk''') er [[tónlistarstefna]] sem kom fram á sjónarsviðið um miðjan [[1961-1970|sjöunda áratug]] [[20. öldin|tuttugustu aldar.]] Fólk rokkFólkrokk blandar saman þjóðlaga tónlistarstíl[[þjóðlagatónlist|þjóðlagatónlistarstíl]] með [[rokk ]]hljóðfærum.<ref>DigitalDreamDoor:100 Greatest Folk Rock Songs</ref> Einn mest sérkennandi eiginleiki tónlistarstefnunnar er klingjandi og hringjandi gítarhljómur með tærum samhljómandi söngvum.<ref>Allmusic:Explore: Folk-Rock</ref> Nátengdar stefnur eru því þjóðlaga tónlistþjóðlagatónlist og rokk tónlistrokktónlist á sjöunda áratugnum en seinna með mótmælendatónlist. <ref>Britannica:folk rock</ref>
 
[[The Byrds]] voru brautryðjendur í tónlistarstefnunni og lögðu þeir grunninn að stefnunni sem aðrar hljómsveitir fóru svo eftir. Þegar að leið á sjöunda áratuginn fóru fleiri og fleiri hljómsveitir að notafæra sér órafmögnuð hljóðfæri eins og var gert í þjóðlagatónlistinni en í stíl við fólk rokkið sem hafði í gegnum sjöunda áratuginn þróað sinn eigin hljóm og þar með fóru hljómsveitir frá grunninum sem The Byrds höfðu lagt, þar sem þeir notuðu rafmögnuð hljóðfæri. Menn eins og [[Bob Dylan]] komu á þessari breytingu sem var undir miklum áhrifum [[Bítlarnir|Bítlanna]].<ref>Gendron, Bernard (2002) p. 180</ref><ref>Allmusic:Explore: Folk-Rock</ref>. Á næstu þrem áratugunum voru bæði rafmögnuð líkt og órafmöguð hljóðfæri orðin algeng í öllum kimum stefnunnar.<ref>Allmusic:Explore: Folk-Rock</ref>
 
Fólk rokk náðu gífurlegum vinsældum í bæði Bretlandi og Bandaríkjunum þar sem tónlistarmenn á borð við Bob Dylan, The Byrds, [[Simon and Garfunkel]], [[Mamas and the Papas]], [[Buffalo Springfield]] og margir fleiri voru leiðandi. Senan var rík af listamönnum í Bretlandi og Bandaríkjunum sem nutu heilli hér á [[Ísland|Íslandi]], en þó var engin fólk rokk sena í gangi á Íslandi á þessum afdrifaríka tíma.<ref>Britannica:folk rock</ref>
 
Fólk rokkFólkrokk náðu gífurlegum vinsældum í bæði Bretlandi[[Bretland]]i og [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]] þar sem tónlistarmenn á borð við Bob Dylan, The Byrds, [[Simon and Garfunkel]], [[Mamas and the Papas]], [[Buffalo Springfield]] og margir fleiri voru leiðandi. Senan var rík af listamönnum í Bretlandi og Bandaríkjunum sem nutu heilli hér á [[Ísland|Íslandi]], en þó var engin fólk rokk senafólkrokksena í gangi á Íslandi á þessum afdrifaríka tíma.<ref>Britannica:folk rock</ref>
 
==Saga==
Þjóðlaga tónlist hafði sífellt verið að stækka og stækka á sjötta og sjöunda áratugnum og það hlaut að koma sá tíma þar sem hún yrði hluti að ríkjandi stefnum tónlistar sem höfðaði til fjöldans. <ref>Britannica:folk rock</ref> Táningar sem höfðu alist upp við rokk tónlist og fyrirlitu þjóðlagatónlist, urðu þroskaðari þegar þeir fóru í [[Menntaskóli|menntaskóla]] og kynntu sér annað efni, þá sérstaklega ungir [[Tónlistarmaður|tónlistarmenn]] sem höfðu opin huga fyrir öðrum stefnum. Fólk rokk varð til með þessari kynslóð.<ref>About:Oldies Music Glossary: "Folk-rock"</ref> Með þessu varð þjóðlagatónlist og rokk tónlist fyrir endanlegum breytingum. Nú var rokk tónlist ekki sömu augum litin á. Tónlistin sem var sköpuð aðeins í þeim eina tilgangi sem afþreyingi varð fyrir áhrifum þeim eiginleika þjóðlagatónlistar að vera meðvituð um sjálf sitt og öðlaðist einlægari tilgang.<ref>Britannica:folk rock</ref> Eftir að Bítlarnir fóru að hlusta á ungan Bob Dylan og hans amerísku þjóðlagatónlist, byrjuðu þeir að semja lögin sín með þjóðlaga-ívafi með lögum eins og [["I'm a Loser"]] sem kom út á plötunni þeirra [["Beatles for Sale"]] árið 1964. The Byrds, sem urðu fyrir áhrifum Bítlanna og voru núþegar aðdáendur Dylans, ákváðu að flytja [["Mr. Tambourine Man"]] eftir Dylan með rafmögnuðum hljóðfærum. Hægt er að heyra þar eitt af fyrstu fólk rokk lögunum, þar sem rokk hljóðfæri eru notuð við flutning á nútíma þjóðlagi. Lagið varð afskaplega vinsælt og leyddi til sprengingar í fólk rokk stefnunni, sumarið 1965, þar sem meðal annars Simon and Garfunkel lagið [["The Sounds of Silence"]] var endurútgefið með rafmögnuðum hljóðfærum í undirspili. Við þessa sprengingu breytti Bob Dylan sjálfur um stefnu og varð rafmagnaður sem olli miklum deilum meðal þjóðlagaunnenda sem sökuðu hann um að selja sig.<ref>About:Oldies Music Glossary: "Folk-rock"</ref> Með þessu varð fólk rokk stimplað inn sem stór kraftur í tónlistarsenu heimsins. Tvem árum fyrir umdeilanlegu stefnubreytingu Bob Dylans hafði fólk [[popp]] hópurinn [[Peter, Paul and Mary]] náð miklum vinsældum með þeirra nútíma túlkun á laginu hans [["Blowin' in the Wind"]]. Það var aðeins tímaspursmál um það hvenær Dylan sjálfur yrði fyrir áhrifum hópa í kringum sig sem þá höfðu hægt og rólega orðið meira og meira fyrir áhrifum þjóðlagatónlistar og ekki lengur hugsunarlaus afþreying, heldur tónlist með boðskapi.<ref>Britannica:folk rock</ref>
 
===Fyrrum fólk rokkfólkrokk===
Fyrrum fólk rokkfólkrokk (e. "proto-folk rock") er tónlistarstefna sem varð til á undan fólk rokkifólkrokki og er talið vera upprunalega fólk rokkiðfólkrokkið, á undan The Byrds og Bítlunum. Þó að fólk rokkið varð til úr samblöndu af [[Ameríka|amerísku]] þjóðlaga stefnunni og [[Breska Innrásin|bresku innrásinni]], þá hafði efni verið til á undan því. Tónlistarmenn í Bandaríkjunum á borð við [[Jackie DeShannon]] og [[The Beau Brummels]] og [[The Springfields]] í Bretlandi höfðu allir gefið út nútíma tónlist með þjóðlaga-ívafi. Lög eins og [["Laugh, Laugh"]] og [["Just a Little"]] með The Beau Brummels urðu vinsæl og "Just a Little" náði meira að segja #8 á Bandaríska smáskífu listanum.<ref>Unterberger, Richie (2002) pp. 125-126</ref><ref>Allmusic:Laugh, Laugh song review</ref><ref>Whitburn, Joel (2008) p. 69</ref>
 
==Tónlistarstíll==
Lína 30 ⟶ 29:
 
==Undirstefnur==
===Miðalda folk rokkMiðaldafolkrokk===
Fólk rokk tónlistFólkrokktónlist sem varð til í [[England|Englandi]], [[Þýskaland|Þýskalandi]] og [[Frakkland|Frakklandi]] á áttunda áratugnum þar sem blöndun fólk rokks og [[Endurreisnin|endurreisnar]] og [[Miðaldir|miðaldar]] tónlistar varð að einum sér stíl. Hljómsveitir eins og [[Gentle Giant]] urðu til úr þessum stíl og tilheyra þeir líka framsækna rokkinu en þeir notuðu mikið miðaldar tónlist og barokk í blandi við rokk.<ref>Macan, Edward (1997) p. 135</ref> Í dag er stefnan sterk í Þýskalandi, þar tróna hljómsveitirnar [[In Extremo]] og [[Subway to Sally]] en í Bretlandi hljómsveitin [[Circulus]].<ref>Guardian:Boogie knights</ref>
 
===Þjóðlaga þungarokk.Þjóðlagaþungarokk===
Með nýrri undirstefnum fólk rokksins, þjóðlaga þungarokk varð til upp úr [[1991-2000|10. áratugnum]] þar sem margar rafmagnaðar fólk rokk hljómsveitir urðu fyrir áhrifum þungarokksins og sköpuðu nýja stefnu. Stefnan er stór í dag meðal þungarokks og vinsælar hljómsveitir á borð við [[Ensiferum]], [[Finntroll]] og [[Turisas]] leiða stefnuna í dag. Á Ísland er þjóðlaga þungarokk vinsæll meðal þungarokks aðdáenda og má nefna hljómsveitina [[Skálmöld]] sem leiðandi sveit senunnar hér á landi. Líkt og nafnið gefur til kynna þá er tónlistin blanda af þjóðlaga tónlistarstíl og þungarokki, sem skapar afar melódískt og fjölbreytt þungarokk.