„Blús“: Munur á milli breytinga

'''Blús''' er [[tónlist]]arstefna sem varð til í [[þrælahald]]inu í [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]]. Hún er upprunninn frá þrælum á plantekrum í syðstu fylkjum Bandaríkjanna eða „[[Deep South]]“ sem var einnig þekkt sem [[bómull]]arríkin, í byrjun [[20. öld|tuttugustu aldar]]. Svart verkafólk og bómullartínarar fóru að syngja blöndu af trúarlegum söngum, vinnu söngum, hrópum og einföldum ballöðum og kallaðist það blús. Blústónlistin endurspeglaði stöðu svartra bandaríkjamanna eftir að þrælahald var afnumið. Þrælarnir höfðu þróað með sér ákveðinn stíl, [[kalla og svara]] (e. ''call and response'') og er það form sem einkennir alla blústónlist. Í byrjun blússtílsins voru [[gítar]], [[banjó]] og [[munnharpa]] hljóðfærin sem mest voru notuð og fylgdi þeim yfirleitt sóló[[söngvari]]. Þegar blúsinn varð vinsælli og færðist norðar bættust við fleiri hljóðfæri úr [[djass]]inu eins og [[trompet]], [[básúna]], [[klarinett]], [[píanó]] og [[kontrabassi]]. Algengasta uppbygginginn í blús er 12 takta blús. Hann notar tólf takta mynstur og er á sama tíma. Hann byrjar á ákveðnum grunntón í 4 takta, svo fer hann upp umm fimmund í 2 takta svo kemur aftur grunntónninn í 4 takta, svo fer hann upp í sjöund í 1 takt og niður í fimmund í 1 takt og svo kemur yfirleitt eitthvað stutt millispil. Blús hefur hægan takt og textinn innheldur oft mikla depurð og líf svartra bandaríkamanna bæði fyrir og eftir þrælahald. Nafnið dregur líka merkingu sína af því hversu tilfinningaþrungin tónlistinn og textarnir geta verið. Á [[enska|ensku]] er blús ''blues'', og „feeling blue“ þýðir að líða illa.

Tónlistarstefnan blús byggist á blús forminu en býr einnig yfir öðrum einkennum eins og sérstökum textum, bassa línum og hljóðfærum. Blús hefur margar undistefnur sem hafa verið mis vinsælar á mörgum tímabilum 20. aldarinnar. Fyrsta blús lagiðblúslagið sem gefið var úr var lagið „Dallas„[[Dallas blues“Blues]]“ með [[Hart Wand]] árið [[1912]]. Fyrsta upptakan með svörtum bandaríkjamanna var gerð árið [[1920]], það var flutningur [[Mamie Smith]] á laginu „Crazy„[[Crazy blues“Blues]]“. Það var fyrsta blús lagiðblúslagið til að ná heimsvinsældum. Uppruni blús er þó talinn ná lengra aftur, alveg að [[1890]]. Það eru því miður til fáar heimildir um það vegna mikils [[kynþáttahyggja|kynþáttamismunar]] innan bandaríks samfélags á þeim tíma, svörtu fólki bauðst ekki menntun og skólaganga og því gátu þeir ekki skráð neinar heimildir um það sem þeir gerðu. [[Blind lemonLemon Jefferson]] var söngvari og gítarleikari frá [[Texas]]. Hann var fyrsti alvöru blússöngvarinn sem tók upp lag í alvöru upptökustúdíói.

Blús hafði mikil áhrif á tónlist víðsvegar um heiminn. Evrópsk þjóðlagatónlist hafði lítið sem ekkert breyst í gengum árin áður en að blús fór að hafa áhrif á hana. Blústónlistarstíll (12 takta blús) hefur verið fyrirmynd fyrir margar aðrar stefnur svo sem [[rokk]], [[djass]] og [[popptónlist|popp]]. Áberandi djass-, þjóðlaga- og rokktónlistaflytjendur eins og [[Louis Armstrong]], [[Duke Ellington]], [[Miles Davis]] og [[Bob Dylan]] hafa allir flutt þýðingarmikil blúslög. Blúsballöður eins og „[[Since I Fell For You]]“ og „[[Please Send Me Someone to Love]]“ og fleiri popp lög notast við 12 takta skalann. Blúsinn á sér margar undirstefnur: