„Prjón“: Munur á milli breytinga

'''PrjónPrjónaskapur''', stundum kallaður '''prjón''', er aðferð til að framleiða [[vefnaður|vefnað]] eða [[voð]] með [[garn|garni]]. Prjónað efni samanstendur af lykkjum sem dregnar hafa verið gegnum aðrar lykkjur. Lykkjurnar liggja á prjóninum þar til nýjar lykkjur eru dregnar í gegn með garninu sem notað er og fer lykkjufjöldinn á prjónunum eftir stærð flíkurinnar (verksins) sem verið er að prjóna. Einfaldast er að byrja og enda með sama fjölda af lykkjum en það er einnig mögulegt að bæta við (útaukning) eða fækka lykkjum (fella af lykkjur|fella af) meðan á vinnunni stendur. Margar aðferðir við prjónaskap eru til og mögulegt er að handprjóna og vélprjóna flíkur.

Elstu ritaðar heimildir um handverkshefðina prjónprjónaskap hér á landi má finna í Bréfabók [[Guðbrandur Þorláksson|Guðbrands Þorlákssonar]] [[Hólabiskupar|Hólabiskups]] frá seinni hluta [[16. öldin|16. aldar]] en á þeim tíma voru [[landskuld|landskuldir]] greiddar í prjónasaumi. Ennig má lesa í fornbréfi frá [[1560]] um prjónapreysur sem greiða mátti með landskuldir á bæ á norðurlandi. Talið er að prjón hafi borist til Íslands á fyrri hluta 16. aldar með [[Þýskaland|þýskum]], [[England|enskum]] eða [[Holland|hollenskum]] kaupmönnum og náði það fljótt mikilli útbreiðslu um landið. Auðvelt var fyrir landsmenn að framleiða [[Ull|ullarvarning]] með þessu nýja verklagi bæði til sölu og eigin nota og er það talin vera ástæða þess að prjón náði fljótt svo mikilli útbreiðslu. Elstu prjónauppskriftir, sem vitað er um hér á landi eru frá árunum [[1760]]-[[1770]] og eignaðar [[Skúli Magnússon|Skúla Magnússyni]] fógeta. Eru það uppskriftir af karlmanns- og kvenmannspeysu ásamt uppskriftir að karlmannssokkum, kvensokkum, nærbuxum og húfu.

Talið er að elstielsta prjónaðiprjónaða hluturflík sem fundist hefur á Íslandi sé sléttprjónaður belgvettlingur frá 16. öld sem fannst við uppgröft að [[Stóra Borg|Stóru Borg]] árið [[1981]]. Einnig hefur á sama stað fundist háleistur og sléttprjónaður smábarnasokkur sem talið er vera frá [[1650]]-[[1750]]. Þessir sokkar eru þeir einu hér á landi sem varðveist hafa nokkurn veginn heilir. Árið [[1927]] fannst við fornleifauppgröft á [[Bergþórshvoll|Bergþórshvoli]] leifar af prjónlesi sem talið er vera frá fyrri hluta [[17. öldin|17. aldar]]. Það heillegasta úr þeim fundi var belgvettlingur með einum þumli og sokkbol. Hann var ólíkur þeim belgvettlingi sem fannt á Stóru Borg bæði hvað varðar lögun þumalsins og úrtöku. Í [[Kaupmannahöfn]] hafa fundist nokkrir sléttprjónaðir [[belgvettlingar]] sem taldir eru vera af íslenskum uppruna.