„Regensburg“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Luckas-bot (spjall | framlög)
m r2.7.1) (robot Bæti við: lv:Rēgensburga
Gessi (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 15:
| Flatarmál: || 80,76 km²
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Mannfjöldi: || 133 þúsund135.520 <small>(31. desemberdes 20082010)</small>
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Þéttleiki byggðar: || 16531.678/km²
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Hæð yfir sjávarmáli: || 326343 m
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Vefsíða: || [http://www.regensburg.de/ www.regensburg.de]
Lína 25:
|}
 
'''Regensburg''' er fimmta stærsta borgin í [[Bæjaraland]]i í [[Þýskaland]]i með 133135 þúsund íbúa og er vaxandi. Regensburg er helst þekkt fyrir [[iðnaður|iðnað]] (bílaverksmiðjur, rafeindatækni), en einnig fyrir Walhalla, þekktustu frægðarhöll Þýskalands. Miðborgin er á [[heimsminjaskrá UNESCO]].
 
== Orðsifjar ==
Lína 37:
[[Skjaldarmerki]] Regensburg er tveir hvítir lyklar í kross á rauðum skildi. Lyklarnir vísa til lykla [[Pétur postuli|Péturs postula]], en hann er verndardýrlingur Regensburg. Lyklarnir koma fyrst fyrir [[1395]]. Rauður og hvítur eru litir borgarinnar.
 
== Saga RegensburgSöguágrip ==
[[Mynd:Regensburg-porta-praetoria 2.jpg|thumb|Gamall rómverskur varðturn innbyggður í nútímahús]]
Borgin á uppruna sinn í rómversku hervirki sem reist var 79 e.Kr. að tilstuðlan [[Markús Árelíus|Markúsar Árelíusar]] keisara. Reyndar mun keltneskt þorp hafa verið þar í grennd sem hét Ratisbona. Virkið var við norðurlandamæri [[Rómaveldi|Rómaríkis]] og átti að vakta samflæði ánna í Dóná. Rómverjar yfirgáfu staðinn ca. árið [[400]] og fluttu þá bæjarar þangað. Á [[13. öldin|13. öld]] var Regensburg með stærri og ríkari borgum þýska ríkisins vegna verslunar. Frá þessum tíma (og næstu aldir) voru miklar byggingar reistar í borginni. [[1542]] ákvað borgarráðið að taka [[Siðaskipti|siðaskiptum]] og hafna kaþólskri trú. Það hindraði þó ekki keisarana til að halda ríkisþing í borginni frá og með [[1594]]. Í [[30 ára stríðið|30 ára stríðinu]] var borgin hertekin af [[Svíþjóð|Svíum]], en jafnharðan frelsuð af keisaraher. [[1803]] fór síðasta ríkisþingið fram í borginni. Í því var þýska ríkið lagt niður. Í stríðinu gegn [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] [[1809]] settist austurrískur her að í Regensburg, en Napoleon sjálfur lét skjóta á borgina í þrjá daga samfleytt og hertók hana síðan. Í því ferli særðist hann og var það eina sárið sem Napoleon hlaut á öllum sínum herstjórnarferli. Í kjölfarið var Regensburg sameinuð Bæjaralandi. Í [[Heimstyrjöldin síðari|heimstyrjöldinni síðari]] var stór hluti borgarinnar eyðilagður í loftárásum, aðallega Messerschmidt flugvélaverksmiðjurnar. Miðborgin slapp hins vegar nær alveg. Í stríðslok var borgin hertekin af bandarískum her. Eftir stríð óx borgin á ný, enda blómlegur iðnaður þar vegna hafnarinnar í ánni Dóná. [[2006]] var miðborgin sett á [[heimsminjaskrá UNESCO]].
 
== Íþróttir ==
[[Maraþonhlaup]] (og hálfmaraþon) er þreytt sunnudag eftir [[Uppstigningardagur|uppstigningardag]].
 
Í ágúst fer fram [[þríþraut]] og einnig hin nátengda aflraunakeppni járnmaðurinn (Ironman Regensburg).
 
Arberradmarathon er heiti á hjólreiðakeppni sem fram fer í júlí. Þátttakendur eru 6.000 og eru hjólaðir 250 km til fjallanna Bayerischer Wald. Þar heitir hæsti tindurinn Arber og þaðan er nafnið dregið.
 
== Vinabæir ==
Regensburg viðheldur vinabæjatengslum við eftirfarandi borgir:
 
{|
|-
| valign="top" |
* [[mynd:Flag of Scotland.svg|22px]] [[Aberdeen]] í [[Skotland]]i, síðan [[1955]]
* {{FRA}} [[Clairmont-Ferrand]] í [[Frakkland]]i, síðan [[1969]]
* {{ITA}} [[Bressanone]] á [[Ítalía|Ítalíu]], síðan 1969
* {{USA}} [[Tempe (Arisóna)|Tempe]] í [[Arisóna]], [[Bandaríkin|BNA]], síðan [[1968]]
| valign="top" |
* {{UKR}} [[Odessa]] í [[Úkraína|Úkraínu]], síðan [[1990]]
* {{CZE}} [[Plsen]] í [[Tékkland]]i, síðan [[1993]]
* {{HUN}} Borgarhlutinn Budavar í [[Búdapest]] í [[Ungverjaland]]i, síðan [[2005]]
* {{CHN}} [[Qingdao]] í [[Kína]], síðan [[2009]]
|}
 
== Frægustu börn borgarinnar ==