„Finnska“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
TjBot (spjall | framlög)
m r2.5.4) (robot Bæti við: dsb:Finšćina
Ekkert breytingarágrip
Lína 26:
Saga fólksins og tungumálsins í Finnlandi er mörgum nokkuð viðkvæmt viðfangsefni. Finnska, eins og mörg önnur tungumál, hefur orðið fyrir miklum [[menning]]aráhrifum frá öðrum löndum um langt skeið og er enn í þróun. Hin rétta saga tungumálsins er dularfull og jafnframt forvitnileg. Þar til nýlega var því haldið fram að forfeður þeirra Finna, sem nú byggja Finnland, hafi numið þar land fyrir um tvö þúsund árum og hafi komið úr austri. En núverandi tilgátur staðhæfa að Finnland hafi þegar verið byggt fólki fyrir um níu þúsund árum.
 
Finnska virðist eiga rætur að rekja langt aftur til fortíðar. Sú finnska, sem töluð er af innfæddum í dag, er hinsvegar nokkuð nýleg smíð en ritmálið var búið til á [[16. öld]]. Nútímafinnska kom til sögunnar á [[19. öld]] og er sprottin af sterkri hreyfingu þjóðernissinna. Þegar Finnland varð sjálfstætt ríki árið 1917 varð Finnland að ríki þar sem töluð eru tvö tungumál, finnska og sænska. Þessi tvö tungumál teljast nú bæði opinber tungumál Finnlands þrátt fyrir að finnska sé ríkjandi í landinu (um 300 000 hafa sænsku að móðurmáli). Í finnsku er hvorki ákveðinn né óákveðinn greinir. Fleirtala er mynduð með viðskeitinu -t í nefnifalli og þolfalli, með -t eða -i eða báðum í eignarfalli og -i í öllum öðrum föllum. Ef persónulegu eigendaviðskeiti er bætt við nefnifall eða þolfall í fleirtölu er t-viðskeitið ekki notað og fleirtölumerking látin skiljast af samhenginu. Nafnorð hafa fimmtán föll: nefnifall, þolfall, eignarfall, verufall, deildarfall, áhrifsfall, íverufall, úrferðarfall, íferðarfall, nærverufall, sviptifall, áferðarfall, aðferðarfall, samvistarfall og fjarverufall. Stafsetning er næsta stafrétt, það er að segja lítill sem enginn munur er á því hvernig málið er ritað og talað. a, o og ö eru eins og í íslensku, i er borið fram sem í, e sem i og ä (a með tvípunkti) sem e. Ufsilon er borið fram sem u og u sem ú. B, g og f koma aðeins fyrir í nýlegum tökuorðum, það er að segja þessi hljóð eru alfarið absent í náttúrulegri finnsku.
 
== Tenglar ==