„Jóhannes úr Kötlum“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Navaro (spjall | framlög)
mEkkert breytingarágrip
Lína 1:
'''Jóhannes úr Kötlum''' (fæddur: '''Jóhannes Bjarni Jónasson''') ([[4. nóvember]] [[1899]] - [[27. apríl]] [[1972]]) var [[rithöfundur]] og [[ljóðskáld]], [[þýðandi]] og [[farkennari]]. Jóhannes samdi hvortveggja bundin ljóð og prósaljóð, sem og nokkrar skáldsögur.
 
Jóhannes fæddist að ''[[Goddastaðir|Goddastöðum'']] í [[Laxárdalur|Laxárdal]] í [[Dalasýsla|Dölum]]. Hann stundaði nám við lýðskólann í HjartarholtiHjarðarholti á árunum [[1914]] - [[1916]]. HannJóhannes tók síðan [[kennarapróf]] árið [[1921]] og stundaði kennslu frá [[1917]] til [[1932]]. Hann einbeitti sér síðan eingöngu að ritstörfum, fyrst í [[Reykjavík]], og síðan í Hveragerði, en fluttist aftur til Reykjavíkur [[1959]] og bjó þar til æviloka. Hann var formaður Félags byltingarsinnaðra rithöfunda [[1935]] til [[1938]]. Dvaldist sumurin [[1939]] og [[1940]] á Kili sem eftirlitsmaður sauðfjársjúkdómanefndar. Jóhannes var alþingismaður Reykvíkinga [[1941]]. Þá var hann umsjónarmaður við Skagfjörðsskála Ferðafélags Íslands í Þórsmörk á sumrum [[1955]] til [[1962]].
Jóhannes úr Kötlum var eitt helsta skáld sinnar samtíðar og mjög afkastamikill höfundur. Eftir hann liggja 20 ljóðabækur, og 5 skáldsögur,. hannHann þýddi fjölda bóka, ritaði greinar í blöð og tímarit og flutti erindi um stjórnmál og menningarmál. Fyrsta ljóðabók hans kom út [[1926]] og nefndist [[''Bí, bí og blaka]]'' og sú síðasta, ''Ný og nið'', kom út [[1970]]. Ljóð hans eru mjög fjölbreytt að efni og formi, allt frá barnaljóðum, baráttuljóðum og ættjarðarljóðum í hefðbundnum stíl til [[módernismi|módernisma]]. Náttúran á sterk ítök í ljóðum hans og er oft nátengd tilfinningum og lífsviðhorfum Jóhannesar. Hann var alls staðar þátttakandi, hafði ríka réttlætiskennd og var einarður í skoðunum.
 
Jóhannes úr Kötlum hlaut 2. verðlaun fyrir hátíðarljóð sín á Alþingishátíðinni 1930 og 1. verðlaun fyrir [http://servefir.ruv.is/1944/sida4.htm Lýðveldishátíðarljóð] sitt 1944. Hann var tilnefndur til [[Bókmenntaverðlaun Norðurlandaráðs|Bókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs]] af Íslands hálfu 1966 fyrir bókina ''Tregaslag''. HlautHann hlaut [[Silfurhesturinn|Silfurhestinn]], bókmenntaverðlaun gagnrýnenda dagblaðanna, árið 1971 fyrir bókina ''Ný og nið'', en sú bók var tilnefnd til Bókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs 1973. [http://www.norden.org/nr/pris/lit_pris/is/index.asp Bókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs]. Jóhannes úr Kötlum var heiðursfélagi Rithöfundafélags Íslands.
 
Jóhannes kvæntist [[24. júní]] [[1930]], ''Hróðnýju Einarsdóttur'', fædd [[12. maí]] [[1908]]. Börn þeirra: Svanur ([[1929]]), Inga Dóra ([[1940]]) og Þóra ([[1948]]).
Lína 9 ⟶ 11:
==Helstu verk Jóhannesar==
===Ljóðabækur===
*[[Bí bí og blaka]] – útg. 1926 – Reykjavík; Prentsmiðjan Acta
*Álftirnar kvaka – útg. 1929 - Reykjavík; Prentsmiðjan Acta
*Ég læt sem ég sofi – útg. 1932 - Reykjavík; Prentsmiðjan Acta
Lína 20 ⟶ 22:
*Bakkabræður - 1941 – Reykjavík; Þórhallur Bjarnarson
*Sól tér sortna - útg. 1945 - Reykjavík – Heimskringla
*Ljóðið um labbakútLabbakút - 1946 – Reykjavík; Þórhallur Bjarnarson
*Ljóðasafn I-II - útg. 1949 - Reykjavík – Heimskringla
*[[Sóleyjarkvæði]] - útg. 1952 - Heimskringla
Lína 35 ⟶ 37:
*Úrval kvæða og ritgerða - útg. 1992 – Reykjavík; Mál og menning
*Segja vil ég sögu af sveinunum þeim – útg. 1998 – Akureyri; Jólagarðurinn
*Ljóðaúrval - útg. 2010 - Reykjavík; Mál og menning
 
===Ljóðaþýðingar===