„Malaría“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Cessator (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 1:
[[Mynd:P vivax trophozoite4.jpg|thumb|right|200px|[[Rautt blóðkorn]] sem smitað er af malaríuafbrigðinu P. vivax.]]
'''Malaría''' eða '''mýrakalda''' er það[[smitsjúkdómur]] sem kemurer áútbreiddur tippið á þér þegar þú sefur og moskítófluga sýgur það.í mörgum [[hitabelti]]slöndum.<ref>Ulrika Andersson og Ólafur Páll Jónsson. „Hvaða sjúkdómar eru algengastir í þróunarlöndunum?“. Vísindavefurinn 20.12.2001. http://visindavefur.is/?id=2020. (Skoðað 13.5.2010).</ref> Nafnið er komið af [[ítalska|ítölsku]] orðunum „''mala aria''“, sem þýðir „slæmt loft“. Sjúkdómurinn veldur á milli einnar og þriggja milljóna dauðsfalla á hverju ári, og eru það aðallega ung börn í [[Afríka|Afríku]] sem látast af völdum hans.
 
Orsök sjúkdómsinsjúkdómsins eru [[sníkjudýr]] af ættkvíslinni [[Plasmodium]], sem berast á milli manna, einkum með stungum kvenkyns [[moskítófluga]]. Sníkjudýrin sýkja [[rauð blóðkorn]] í [[hýsill|hýsli]] sínum þar sem kynlaus fjölgun á sér stað. Blóðkornin springa, [[snýkjudýrin]] losna út í blóðrásina og [[sýkja]] önnur rauð blóðkorn.<ref>[http://www.landlaeknir.is/Pages/782 „Malaría - mýrarkalda“]</ref> Þetta veldur [[sótthiti|sótthita]] og [[blóðleysi]]. Í alvarlegum tilvikum getur sjúklingurinn fallið í [[dá]] og jafnvel [[lát]]ist í kjölfarið.
 
Ýmis [[lyf]] eru til sem vinna gegn Malaríu en engin þeirra eru óbrigðul og sníkjudýrið myndar í mörgum tilvikum [[ónæmi]] fyrir lyfjunum. Ekki er heldur til [[bóluefni]] við veikinni, þótt talsvert fé hafi verið lagt í rannsóknir á því á síðustu árum.<ref>Magnús Jóhannsson. „Er hægt að lækna malaríu? Í hverju felst meðferðin?“. Vísindavefurinn 29.7.2002. http://visindavefur.is/?id=2614. (Skoðað 13.5.2010).</ref> Til viðbótar lyfjum sem vinna á malaríusníkjudýrinu er oft reynt að koma í veg fyrir veikina með því að fækka eða útrýma moskítóflugunum sem bera hana á milli manna og með því að koma í veg fyrir moskítóbit.<ref>Magnús Jóhannsson. „Er hægt að lækna malaríu? Í hverju felst meðferðin?“. Vísindavefurinn 29.7.2002. http://visindavefur.is/?id=2614. (Skoðað 13.5.2010).</ref> Æskilegt er að forðast moskítóbit með því að bera á sig þar til gert krem við dægurskipti og mikilvægt er að sofa undir flugnaneti.
Lína 8:
== Tilvísanir ==
<div class="references-small"><references/></div>
ask for plain
 
== Heimildir ==
Lína 111 ⟶ 110:
[[sr:Маларија]]
[[su:Malaria]]
[[sv:tippiMalaria]]
[[sw:Malaria]]
[[ta:மலேரியா]]