„Lýðveldi“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ptbotgourou (spjall | framlög)
m r2.6.5) (robot Bæti við: mn:Бүгд найрамдах улс
Cessator (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 3:
'''Lýðveldi''' er tegund [[stjórnarfar]]s þar sem að [[þjóðhöfðingi]]nn er kjörinn eða útnefndur, oftast um ákveðinn tíma en embættið er ekki látið ganga í arf líkt og í [[Konungsveldi|konungsveldum]]. Það að land sé lýðveldi þarf ekki að merkja það að stjórnarfarið í því landi einkennist af '''[[lýðræði]]'''. Stundum er þjóðhöfðinginn kjörinn af þjóðinni sjálfri en stundum af [[kjörmaður|kjörmönnum]], [[þing]]i eða fámennri valdaklíku.
 
Lýðveldi sem stjórnarfar er mjög gamalt en frægasta lýðveldi fornaldafornaldar er tvímælalaust [[Rómaveldi]] sem var lýðveldi frá [[509 f.Kr.]] til [[27 f.Kr.]] og fylgdi tveimur grundvallarlögmálum varðandi embætti [[Ræðismaður|ræðismanns]] eins og æðsta embætti ríkisins var kallað. AnnarsvegarAnnars vegar var það að enginn skyldi gegna embættinu lengur en eitt ár og hinsvegarhins vegar það að aldrei skyldu færri en tveir menn gegna embættinu á sama tíma.
 
Í dag eru flest ríki heims lýðveldi en það segir lítið um það hversu lýðræðislegir stjórnarhættir eru, til dæmis er [[Íran]] lýðveldi en stjórnarfar þar myndi seint teljast lýðræðislegra en í konungsríkinu [[Danmörk]]u. Nokkur lýðveldi nútímans eru:
Lína 11:
* [[Ísland]] - Forseti er kosinn beinni kosningu af þjóðinni.
* [[Alþýðulýðveldið Kína]] - Forseti að nafninu til kosinn af þinginu en í reynd valinn eftir samningaviðræður meðal æðstu manna [[Kommúnismi|Kommúnistaflokksins]].
* [[Sviss]] - 7sjö manna ráð gegnir hlutverki þjóðhöfðingja, þingið kýs meðlimi ráðsins og þeir skiptast á að gegna forsetaembættinu eitt ár í senn.
* [[Þýskaland]] - Forseti er kosinn af þinginu.