„Fálki“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ptbotgourou (spjall | framlög)
m r2.6.5) (robot Breyti: ca:Falcó grifó
Ekkert breytingarágrip
Lína 21:
 
== Fálkar á Íslandi ==
[[Mynd:Falco rusticolus NAUMANN.jpg|thumb|Málverk af fálkum, hvítfálki í forgrunni|left]]
[[Mynd:Falco rusticolus NAUMANN.jpg|thumb|Málverk af fálkum, hvítfálki í forgrunni|left]] Hann er [[staðfugl]] á Íslandi. Talið er að 300 - 400 pör af fálkum verpi á Íslandi. Aðalfæða fálka er [[rjúpa|rjúpur]] en hann veiðir einnig [[önd|endur]], [[svartfugl]]a og [[vaðfugl]]a. Erlendis lifa fálkar einnig á litlum nagdýrum svo sem [[læmingi|læmingjum]]. Í árum sem lítið er um rjúpur fækkar fálkum. Kjörsvæði fálka eru opin svæði. Þeir gera ekki [[hreiður]] heldur verpa beint á klettasyllur og nota oft gamla [[hrafn]]slaupa. Fálkar verpa oftast 3 - 4 [[Egg (líffræði)|eggjum]]. Eggin eru 5 vikur að klekjast út og [[ungi|ungarnir]] eru 7 vikur í hreiðrinu. Eftir það annast foreldrarnir þá í 3 vikur í viðbót en svo verða þeir að bjarga sér sjálfir. Ungarnir flakka um landið þangað til þeir verða tveggja til fjögurra ára en þá setjast þeir að á eigin varpstað. Fullorðnir fálkar dveljast allt árið á óðali sínu. Talið er að allt að fjórðungur af Evrópustofni fálka verpi á Íslandi. Fálkar eru alfriðaðir á Íslandi. [[Náttúrufræðistofnun]] fylgist með [[stofnbreytingar|stofnbreytingum]] fálka.
[[Mynd:Faucon gerfaut MHNT.jpg |thumb|'' Falco rusticolus'']]
 
[[Mynd:Falco rusticolus NAUMANN.jpg|thumb|Málverk af fálkum, hvítfálki í forgrunni|left]] Hann er [[staðfugl]] á Íslandi. Talið er að 300 - 400 pör af fálkum verpi á Íslandi. Aðalfæða fálka er [[rjúpa|rjúpur]] en hann veiðir einnig [[önd|endur]], [[svartfugl]]a og [[vaðfugl]]a. Erlendis lifa fálkar einnig á litlum nagdýrum svo sem [[læmingi|læmingjum]]. Í árum sem lítið er um rjúpur fækkar fálkum. Kjörsvæði fálka eru opin svæði. Þeir gera ekki [[hreiður]] heldur verpa beint á klettasyllur og nota oft gamla [[hrafn]]slaupa. Fálkar verpa oftast 3 - 4 [[Egg (líffræði)|eggjum]]. Eggin eru 5 vikur að klekjast út og [[ungi|ungarnir]] eru 7 vikur í hreiðrinu. Eftir það annast foreldrarnir þá í 3 vikur í viðbót en svo verða þeir að bjarga sér sjálfir. Ungarnir flakka um landið þangað til þeir verða tveggja til fjögurra ára en þá setjast þeir að á eigin varpstað. Fullorðnir fálkar dveljast allt árið á óðali sínu. Talið er að allt að fjórðungur af Evrópustofni fálka verpi á Íslandi. Fálkar eru alfriðaðir á Íslandi. [[Náttúrufræðistofnun]] fylgist með [[stofnbreytingar|stofnbreytingum]] fálka.
 
Annað nafn íslenska fálkans er '''valur'''. Mögulega kemur það nafn af upprunalegri merkingu þess orðs sem er vopndauði (sbr. að „liggja í valnum“, enda fálkinn mikið veiðidýr og liggur veiðibráð fálkans oftast í valnum.