|
==Eldgos==
Gosið í Toba átti sér stað þar sem nú er Toba vatn fyrir um 71.000 +/- 4000 árum. Gosið er áætlað hafa haft sprengistuðlinn 8. Það er nýlegasta súpereldgos og líklega stærsta eldgos sem orðið hefur á síðustu tveimur milljónum ára. Bill Rose og Craig Chesner hjá Tækniháskólanum í Michigan áætluðu að heildarmagn gosefna sem upp kom hafi verið um 2800 km<sup>3</sup>, eða um 2000 km<sup>3</sup> í formi ignimbríts sem flæddi yfir landið og 800 km<sup>3</sup> sem féll sem gjóska. Vindur feykti gosefnum að mestu í vesturátt.
Eldgosið í Toba hefur verið aldursákvarðað og hefur líklega átt sér stað fyrir um 71.000 árum. [[Gosaska]] frá [[eldstöð]]inni hefur verið rakin í norðvestur yfir [[Indland]], þar sem þykkt [[Gjóska|gjóskulag]] er áberandi og er yfirleitt um 1-3 m á þykkt en þykkt þess fer þó sumstaðar upp í 6 m.
Eldgosið var það síðasta í röð a.m.k. þriggja öskjumyndandi gosa, sem átt hafa sér stað á svæðinu. Eldri öskjur mynduðust fyrir um 700.000 og 840.000 árum.
Eldgosið sem varð í [[eldfjall|eldfjallinu]] [[Tambora]] árið 1815 er stærsta þekkta eldgos sem orðið hefur á sögulegum tíma, og [[gjóskufall|gjóskufallið]] frá gosinu hefur verið metið um 20 km<sup>3</sup>. Gjóskumyndun í eldgosinu í Toba er hinsvegar talin vera um 800 km<sup>3</sup> sem þýðir að gosið í Toba var fjörutíu sinnum stærra en mesta eldgos sem orðið hefur síðustu tvær [[öld|aldirnar]]. Eldgosið í Toba er því næst stærsta [[sprengigos]] sem orðið hefur í 450 [[milljón]] ár í sögu [[Jörðin|Jarðar]]. Til samaburðar við Toba má nefna að eldgosið í [[St. Helena|St. Helenu]] árið [[1980]], framleiddi litla 0,2 km<sup>3</sup> af gjósku.
Til að gera betri grein fyrir umfangi þessa eldgoss er hægt að benda á, það að það myndaði um 15 cm þykkt gjóskulag sem þekur allt Indland. Á einum stað í mið-Indlandi er Toba-gjóskan um 6 m á þykkt.
Gögn hafa sýnt fram á að eldgosinu í Toba, fylgdi 6 ára tímabil myndunar mestu [[brennisteinslög|brennisteinslaga]] sem myndast hafa í 110.000 ár. Í kjölfarið fylgdi einni 1000 ára tímabil, þar sem koma fram lægstu mælingar á hlutföllum [[súrefnisamsætur|súrefnissamsætna]] í [[ískjarni|ískjörnum]] á síðasta [[jökulskeið|jökulskeiði]]. Þetta þýðir að í 1000 ár eftir að eldgosið átti sér stað var hitastig á jörðinni lægra heldur en á hámarki síðasta jökulskeiðs fyrir 18-21.000 árum.
Hrun gosopsins í kjölfar gossins myndaði öskjuna sem síðar fylltist af vatni og myndar nú Toba vatn
[[Flokkur:Stöðuvötn á Súmötru]]
[[de:Tobasee]]
[[en:Lake Toba]]
[[es:Lago Toba]]
| 